تلگرام طلایی و هاتگرام؛ آقازادههایی که باید به آنها شک کرد

چند ماهی است تلگرام در کشور ما فیلتر شده است و همزمان با آن تبلیغات وسیعی برای مهاجرت کاربران به پیامرسانهای داخلی صورت میگیرد. در همین راستا مارکتهای اپلیکیشن ایرانی اقدام به حذف اپلیکیشنهای شخص ثالثی کردهاند که از API رسمی تلگرام استفاده میکنند و اصطلاحا به تلگرامهای غیر رسمی معروفند؛ اپلیکیشنهایی که تعدادشان کم نیست و برخی از آنها مثل موبوگرام و تلگرام فارسی جز پردانلودترین اپلکیشنهای کافه بازار بودند.
اما در میان دهها اپلیکیشن غیر رسمی تلگرام، تنها دو اپلیکیشن به شکل عجیبی از مارکتهای ایرانی پاک نشدهاند و همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند. تلگرام طلایی و هاتگرام نام دو اپلیکیشن ایرانی است که به راحتی میشود آنها را از بازار یا سیب اپ دانلود کرد و از سد فیلترینگ تلگرام گذشت.
سوال بزرگ در رابطه با تلگرام طلایی و هاتگرام این است که وقتی قوه قضایه و کمیته فیلترینگ در مسدود کردن تلگرام، اپلیکیشنهای غیر رسمی تلگرام و پراکسیهای منتشر شده هیچ رحمی ندارند، چطور این دو اپلیکیشن همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند و بدون مشکل در حال سرویس دهی به میلیونها کاربر ایرانی هستند.
تلگرم طلایی و هاتگرام متعلق به کیست؟
تلگرام طلایی و هاتگرام، که گفته میشود در ایران بیش از 25 میلیون کاربر دارند، متعلق به شرکت دانشبنیان راهکار سرزمین هوشمند است و در یکی از ساختمانهای پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مستقر است.
اگرچه در سایت این شرکت اشارهای به این موضوع نشده است، اطلاعات Whois دامنههای Talagram.ir و Hotgram.ir شرکت راهکار سرزمین هوشمند را به عنوان صاحب دامنه معرفی میکند. همچنین در صفحه هاتگرام در کافه بازار، نام شرکت راهکار سرزمین هوشمند به عنوان توسعه دهنده درج شده و کد شامد آن نیز معتبر است.

نکته این است که برخلاف هاتگرام، در صفحه کافه بازار تلگرام طلایی اثری از نام شرکت راهکار سرزمین هوشمند نیست و به صورت عجیبی از کد شامد «لیدیگرام» استفاده شده است؛ که از قضا این اپلیکیشن نیز بدون مشکل در حال فعالیت است و از بازار حذف نشده! حتی نام پکیج این دو اپلیکیشن در بازار شبیه به هم است و تنها در یک حرف i با هم تفاوت دارند.
زمانی که به صفحه این سه اپلیکیشن در کافه بازار سر بزنید متوجه خواهید شد هر سه آنها از نظر طراحی و امکانات نیز یکسانند؛ بنابراین میتوان اینگونه برداشت کرد که هر سه متعلق به یک خانوادهاند و اپ لیدیگرام تنها پوششی برای تلگرام طلایی است.
چرا تلگرام طلایی و هاتگرام امن نیستند؟
تلگرام طلایی، هاتگرام و اپلیکیشنهای مشابه از API رسمی پیامرسان تلگرام برای ارتباط کاربران استفاده میکنند؛ اما این امر دلیلی بر امن بودن آنها نیست.
اگرچه اپلیکیشنهای غیر رسمی تلگرام، امکانات بیشتر و جالبتری نسبت به اپلیکیشن رسمی در اختیار کاربران میگذارند، به همان اندازه دسترسیهای بیشتر و عجیبتری میگیرند که امنیت اطلاعات شخصی افراد را به خطر میاندازد.
از سوی دیگر امکان ذخیره مکالمات کاربران در سرورهای واسط، شنود و نمایش تبلیغات ناخواسته از دیگر خطرات این دسته از اپلیکیشنها هستند که کارشناسان امنیتی همواره کاربران را به عدم استفاده از آنها توصیه میکنند.
عدم شفافیت کافی در مورد نحوه فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام و علامتهای سوال متعددی که در مورد این اپلیکیشنها وجود دارد سبب میشود تا اعتماد کافی برای استفاده از آنها وجود نداشته باشد.
چرا تلگرام طلایی و هاتگرام هنوز کار میکنند؟
این دو اپلیکیشن برای دور زدن محدودیتهای موجود به صورت داخلی از سرورهای Socks5 استفاده میکنند؛ امکانی که در نسخه رسمی تلگرام نیز وجود دارد اما تلگرام طلایی و هاتگرام به صورت پیشفرض آن را برای کاربران خود فعال کردهاند و برقراری ارتباط را از این طریق ممکن میسازند.
در همین راستا عبدالصمد خرمآبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (کمیته فیلترینگ)، عنوان کرده است:
هاتگرام و تلگرام طلایی پیامرسان نیستند. آنها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به طور غیرقانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده تلگرام فراهم میکنند.
آقا خرمآبادی دلیل سکوت پاول دورف نسبت به فیلترینگ تلگرام در ایران را فعال بودن هاتگرام و تلگرام طلایی میداند؛ اپلیکیشنهایی که طبق گفته ایشان 200 سرور از پول بیت المال به آنها اختصاص داده شده است؛ اما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آن را کاملا رد میکند.
چرا تلگرام طلایی و هاتگرام فیلتر نشدهاند؟

این سوالی است که بسیاری از کاربران و کارشناسان با آن مواجه هستند و حتی بسیاری از نمایندگان مجلس و مسئولان کشور نیز پاسخ آن را نمیدانند. آنچه مشخص است این است که تا کنون اتفاق نظری روی این مسئله صورت نگرفته و مسئولان کشور، تلگرام طلایی و هاتگرام را به اندازه اپلیکیشن رسمی تلگرام خطرناک نمیدانند. این مسئله میتواند به دو دلیل باشد:
- عدم دسترسی به کانالهای مستهجن و ضد انقلاب از طریق تلگرام طلایی و هاتگرام.
- فعالیت شرکت مالک تلگرام طلایی و هاتگرام در داخل کشور و امکان کنترل سرورهای مورد استفاده آنها.
نباید فراموش کرد از عمده دلایلی که مسئولان را نسبت به فعالیت تلگرام در ایران نگران کرده بود، عدم همکاری شرکت تلگرام در مسدود سازی کانالهای دردسرساز و خروج و ذخیرهسازی اطلاعات کاربران ایرانی در سرورهای خارج از کشور بود؛ نگرانیهایی که به نظر میرسد هاتگرام و تلگرام طلایی آنها را رفع کردهاند.
دولت و وزارت ارتباطات نشان دادهاند هر چقدر هم که بخواهند قادر نیستند در برابر دستورات قوه قضایه و کمیته فیلترینگ مقاومت کنند. پس اگر روزی تصمیم بر فیلتر شدن تلگرام طلایی و هاتگرام گرفته شود، حتی اگر دولت نیز حامی آنها باشد، قطعا تیغ فلیترینگ روی گردن این آقازادهها نیز خواهد رفت.