نگاهی به سیر تکامل One UI سامسونگ؛ از روز صفر تا نسخه 7

One UI، رابط کاربری انحصاری سامسونگ، تجربه‌ی کار با گوشی‌های اندرویدی، ساعت‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌های سری گلکسی بوک این شرکت را شکل می‌دهد. این رابط کاربری اغلب در قالب یک لانچر روی گوشی‌های گلکسی سامسونگ ظاهر می‌شود؛ بنابراین، اگر تاکنون با یک گوشی گلکسی مجهز به اندروید ۹ یا نسخه‌های جدیدتر کار کرده‌اید، بدون شک با محیط One UI آشنا هستید.

برخلاف دستگاه‌های سری پیکسل گوگل که تجربه‌ای نزدیک به اندروید استوک ارائه می‌دهند، One UI سطح عمیق‌تری از کاستومایزیشن و قابلیت‌های چندوظیفگی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد که آن را هم‌رده‌ی بهترین لانچرهای اندرویدی بازار قرار می‌دهد.

One UI چیست و چه کارکردی دارد؟

One UI در اصل یک لانچر با قابلیت‌های شخصی‌سازی فراوان است که سامسونگ آن را به‌طور انحصاری برای گوشی‌ها و تبلت‌های گلکسی توسعه داده است. این پوسته سفارشی، برخلاف اندروید خالص گوگل، گزینه‌های بسیار متنوع‌تری برای طراحی بصری در اختیار کاربر می‌گذارد. به کمک آن می‌توان المان‌هایی مانند تم‌ها، آیکون‌ها و حتی چینش صفحه اصلی و کشوی برنامه‌ها را کاملاً مطابق با سلیقه شخصی تغییر داد.

یکی از فلسفه‌های طراحی One UI، سهولت استفاده در نمایشگرهای بزرگ است. با توجه به ابعاد فزاینده‌ی گوشی‌های هوشمند سامسونگ، این رابط کاربری عناصر تعاملی و کلیدی را به نیمه پایینی صفحه منتقل می‌کند تا دسترسی به آن‌ها با یک دست ساده‌تر شود. این طراحی هوشمندانه باعث می‌شود هنگام پیمایش یا انتخاب گزینه‌ها، کمترین فشار به انگشتان کاربر وارد آید. سیاست به‌روزرسانی سامسونگ یکی از برجسته‌ترین نقاط قوت One UI و اکوسیستم گلکسی است. این شرکت تضمین می‌کند که دستگاه‌های واجد شرایط، تا چهار نسل اصلی از سیستم‌عامل اندروید و نسخه‌های جدید One UI را دریافت کنند. این پشتیبانی برای مدل‌های پرچم‌دار جدیدتر (مانند سری ۲۰۲۴ به بعد) به هفت سال به‌روزرسانی سیستم‌عامل و پچ‌های امنیتی افزایش یافته است.

سیر تحول One UI سامسونگ: از TouchWiz تا به امروز

نرم‌افزار سامسونگ از دوران رابط‌های کاربری اولیه‌اش یعنی TouchWiz و Samsung Experience تاکنون، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و دستخوش تحولات چشمگیری شده است.

رابط کاربری TouchWiz، با ظاهر رنگارنگ و گاهی اغراق‌شده، حتی پیش از ظهور اولین گوشی هوشمند گلکسی S، بر روی دستگاه‌های سامسونگ حضور داشت. این پوسته نرم‌افزاری بسیاری از المان‌های طراحی دوران پیش از اندروید را با خود به همراه داشت و سامسونگ می‌کوشید تا با به‌روزرسانی‌های متعدد، آن را بهبود بخشد. با این حال، TouchWiz همواره به دلیل طراحی بصری شلوغ، پیچیدگی و عملکرد کند مورد انتقاد شدید کاربران قرار داشت.

در پاسخ به این انتقادات، سامسونگ با رویکردی مینیمالیستی، رابط کاربری خود را به طور کامل بازطراحی کرد و حاصل آن، تولد Samsung Experience بود. این نرم‌افزار همزمان با عرضه گلکسی S8، که با نمایشگری کشیده‌تر و حذف دکمه فیزیکی هوم، تعریفی نو از طراحی ارائه می‌داد، معرفی شد. اگرچه طراحی Samsung Experience به مراتب یکپارچه‌تر و بهینه‌تر از TouchWiz بود، اما همچنان از مشکل نرم‌افزارهای اضافی و غیرضروری و لگ‌های گاه‌وبی‌گاه رنج می‌برد.

نقطه عطف ماجرا در دسامبر ۲۰۱۸ رقم خورد؛ زمانی که سامسونگ با بازنگری اساسی در فلسفه طراحی خود، از One UI پرده‌برداری کرد. این رابط کاربری با ظاهری مدرن، بهینه‌سازی‌شده و تمرکز بر ارگونومی، گامی بلند فراتر از تمام پیشینیان خود بود. با توجه به ابعاد روزافزون نمایشگرها، One UI توجه ویژه‌ای به سهولت استفاده با یک دست داشت؛ یک اصل طراحی هوشمندانه که گوگل نیز مدتی بعد آن را به رابط کاربری دستگاه‌های پیکسل خود افزود. از آن زمان تاکنون، One UI به طور پیوسته در حال تکامل بوده و سامسونگ با افزودن قابلیت‌های نوآورانه و شنیدن بازخورد مشتریان، همواره به اصلاح و بهبود تجربه کاربری متعهد بوده است.

ورود به دوران One UI 2.0

در نوامبر ۲۰۱۹، نسخه پایدار One UI 2.0 مبتنی بر اندروید ۱۰ منتشر شد. این نسخه برای پرچم‌داران نسل‌های قبل عرضه گردید و به صورت پیش‌فرض روی دستگاه‌هایی مانند گلکسی S10 لایت نصب بود. نسخه‌های تکمیلی آن، یعنی ۲.۱ و ۲.۵ نیز به ترتیب همراه با سری S20 و نوت ۲۰ از راه رسیدند.

نسخه ۲.۰ نیز مجموعه‌ای از امکانات کاربردی و مهم را به ارمغان آورد. در این نسخه، حالت تاریک با پوشش گسترده‌تر در سراسر سیستم‌عامل بهبود یافت، ابزار داخلی ضبط تصویر صفحه نمایش برای اولین بار اضافه شد، اپلیکیشن مدیریت فایل‌ها به پوشه سطل زباله مجهز گردید و قابلیت «قفل صفحه پویا» معرفی شد که با هر بار روشن شدن نمایشگر، تصویر زمینه‌ای جدید به نمایش می‌گذاشت.

پس از آن، نسخه ۲.۱ با معرفی قابلیت Quick Share (رقیب AirDrop اپل) و افزودن حالت‌های جدید به دوربین، این مسیر را ادامه داد. در نهایت، نسخه ۲.۵ که شاید به اندازه نسخه‌های قبلی پر از ویژگی‌های متنوع نبود، با معرفی Samsung DeX بی‌سیم، یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزارهای سامسونگ را به تکامل رساند. این قابلیت، تجربه‌ی کاربری دسکتاپ را از طریق اسکرین میرورینگ صفحه گوشی روی کامپیوترها و تلویزیون‌های هوشمند امکان‌پذیر می‌ساخت.

One UI 4.0: آغازی برای شخصی‌سازی عمیق

با از راه رسیدن اندروید ۱۲ و فلسفه طراحی Material You، نوبت به One UI 4.0 رسید که در نوامبر ۲۰۲۱ به صورت عمومی عرضه شد. این نسخه، با الهام از اندروید ۱۲، «شخصی‌سازی» و «حریم خصوصی» را در کانون توجه خود قرار داد. بازخوردهای لرزشی دقیق‌تر شدند، ویجت‌ها ظاهری مدرن با گوشه‌های گرد به خود گرفتند و کنترل‌های حریم خصوصی، به‌ویژه در زمینه دسترسی به موقعیت مکانی، تقویت شدند.

در حالی که پرچم‌داران سری گلکسی S22 و تب S8 با این نسخه از جعبه خارج شدند، نسخه ۴.۱ با ابزار انتخاب پالت رنگِ بازطراحی‌شده، امکان ثبت پرتره‌های باکیفیت در حالت شب و یک تقویم هوشمندتر، این مسیر را تکمیل کرد. این تقویم می‌توانست تاریخ و زمان را از متن پیام‌ها استخراج کرده و افزودن رویدادها را به شکل چشمگیری تسریع کند. سامسونگ همچنین با درک اهمیت روزافزون دستگاه‌های تاشو و تبلت‌ها، نسخه تخصصی One UI 4.1.1 را بر اساس اندروید 12L برای این محصولات توسعه داد.

One UI 5.0: اوج یکپارچگی و تکامل

فصل جدید این رابط کاربری با One UI 5 و اندروید ۱۳ در اکتبر ۲۰۲۲ آغاز شد و سری گلکسی S22 به سرعت آن را دریافت کردند. نقطه قوت اصلی این نسخه، تعمیق یکپارچگی با زبان طراحی Material You بود. اکنون موتور تم‌سازی سیستم‌عامل می‌توانست پالت رنگی را از تصویر پس‌زمینه استخراج کرده و آن را به شکلی فراگیرتر در تمام اجزای بصری سیستم، از آیکون‌ها گرفته تا منوها، اعمال کند. قابلیت روی هم چیدن ویجت‌ها برای مدیریت بهتر فضا معرفی شد و سرانجام، امکان افزودن چندین پروفایل کاربری (شامل پروفایل مهمان) که سال‌ها یکی از ویژگی‌های استاندارد اندروید خالص بود، به دستگاه‌های گلکسی اضافه گردید.

این تکامل با عرضه One UI 5.1 همراه با سری گلکسی S23 ادامه یافت. هرچند این نسخه یک به‌روزرسانی میانی به شمار می‌رفت، اما با ارائه ابزارهای قدرتمندی چون گالری هوشمندتر با قابلیت‌های ویرایشی جدید، ویجت پویای باتری و یکپارچگی عمیق با اپلیکیشن عکاسی حرفه‌ای Expert RAW، ارزش قابل توجهی را برای کاربران، به ویژه عکاسان موبایل، به ارمغان آورد.

One UI 6.0: پایه‌گذاری عصر جدید

One UI 6 که بر شالوده اندروید ۱۴ بنا شده بود، به عنوان پرچم‌دار نرم‌افزاری سامسونگ در بازه زمانی ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ ایفای نقش کرد. پس از یک دوره آزمایشی، این نسخه در اواخر اکتبر ۲۰۲۳ به صورت پایدار عرضه شد. یکی از جذاب‌ترین نوآوری‌های این نسخه، شکستن یک محدودیت قدیمی و فراهم آوردن امکان افزودن ویجت‌های اختصاصی دوربین به صفحه اصلی بود. این قابلیت به کاربران اجازه می‌داد یک حالت عکاسی خاص مانند Pro یا Night را مستقیماً روی هوم اسکرین قرار داده و با یک لمس، فرآیند ثبت لحظات را آغاز کنند. چیدمان پنل تنظیمات سریع نیز با ارائه آرایشی منطقی‌تر، دستخوش تحولی مثبت شد و سفارشی‌سازی قفل صفحه با امکان جابجایی ساعت و افزودن فونت‌های جدید، عمق بیشتری یافت. 

در حوزه امنیت، سامسونگ با معرفی سپر دفاعی جدیدی به نام «مسدودکننده خودکار» (Auto Blocker)، گامی بلند در جهت حفاظت از کاربران در برابر نصب برنامه‌های غیرمجاز و تهدیدهای امنیتی از طریق کابل USB برداشت.

One UI 6.1: انفجار هوش مصنوعی

اما انقلاب اصلی این نسل، با نسخه ۶.۱ و همزمان با معرفی سری گلکسی S24 در ژانویه ۲۰۲۴ به وقوع پیوست. محور اصلی و دلیل وجودی این آپدیت، چیزی نبود جز مجموعه جامع هوش مصنوعی سامسونگ، یعنی Galaxy AI.

این مجموعه که با هدف در هم تنیدن هوش مصنوعی با تجربیات روزمره طراحی شده بود، قابلیت‌های تحول‌آفرینی را به اکوسیستم گلکسی تزریق کرد. ابزارهایی مانند ترجمه زنده مکالمات تلفنی، ویرایش هوشمند و خلاقانه تصاویر، خلاصه‌سازی متون و البته قابلیت بسیار محبوب «Circle to Search» که امکان جستجوی هر عنصری روی صفحه را تنها با کشیدن یک دایره فراهم می‌کرد، تعریفی نو از تعامل با گوشی هوشمند ارائه دادند.

One UI 7.0: بازگشتی به سادگی و قدرت

فصل بعدی این حماسه نرم‌افزاری با One UI 7.0 بر بستر اندروید ۱۵ نوشته شد؛ نسلی که با شعار «بازگشت به اصول و سادگی هوشمند» پا به عرصه گذاشت.

این نسخه با ساده‌سازی صفحه اصلی و بازطراحی ویجت‌ها، بر تجربه‌ای خلوت‌تر و متمرکزتر تأکید داشت. یکی از تغییرات بنیادین، تفکیک کامل پنل اعلان‌ها از تنظیمات سریع بود؛ اکنون سوایپ از سمت راست بالای صفحه، پنل تنظیمات و سوایپ از سمت چپ، فهرست اعلان‌ها را به نمایش می‌گذاشت. همچنین، نوار پویای «Now Bar» به قفل صفحه راه یافت تا اطلاعات زنده و لحظه‌ای را در اختیار کاربر قرار دهد. بخش محافظت از باتری نیز با افزودن گزینه‌های ۸۰٪ و ۹۰٪ به سقف شارژ، کنترل دقیق‌تری به کاربران بخشید.

روند انتشار جهانی این نسخه که برای اولین بار با سری سامسونگ S25 در فوریه ۲۰۲۵ معرفی شده بود، پس از چند تأخیر اولیه، سرانجام در ۷ آوریل همان سال کلید خورد. با این حال، این مسیر بدون چالش نبود؛ کشف یک باگ حساس، سامسونگ را وادار کرد تا برای حفظ پایداری دستگاه‌های کاربران، انتشار آپدیت را به صورت موقت متوقف سازد.

این وقفه ده‌روزه سرانجام در ۱۷ آوریل به پایان رسید و چراغ سبز برای ادامه به‌روزرسانی، ابتدا برای جدیدترین پرچم‌داران یعنی سری گلکسی S24، زد فولد ۶ و زد فلیپ ۶، دوباره روشن شد. طبق نقشه راه اعلام‌شده از سوی سامسونگ، انتظار می‌رود سایر دستگاه‌های واجد شرایط نیز تا پایان سپتامبر ۲۰۲۵ به این نسخه مجهز شوند.