6 عقب‌گرد بزرگ در دنیای گوشی‌های هوشمند

چندین دهه از عرضه گوشی‌های هوشمند می‌گذرد و احتمالا در آن زمان حتی تصور هم نمی‌شد که چندین سال بعد، زندگی بشر بدین‌گونه با گوشی‌ها ادغام خواهد شد. امروزه تقریبا نداشتن گوشی هوشمند برای هر فردی با چالش‌هایی برای ادامه زندگی همراه خواهد بود و کسی نمی‌تواند روزی را بدون موبایلش تصور کند.

با چنین توسعه استفاده از گوشی‌های هوشمند، اما با بررسی کلی آن‌ها از جنبه‌های مختلف و مقایسه با نسل‌های گذشته، به نظر می‌رسد که گوشی‌های هوشمند، به جای پیشرفت، دچار پس‌رفت شده‌اند. در حالی که برای برخی از مشکلات راه‌حل‌هایی وجود دارند، اما برخی دیگر غیرقابل حل شدن هستند.

پشتیبانی فقط از سیم‌کارت الکترونیکی

همان‌طور که احتمالا در گزارش‌ها خوانده‌اید، گفته می‌شود مدل آیفون 17 ایر احتمالا فقط با پشتیبانی سیم‌کارت الکترونیکی عرضه خواهد شد و این مورد استفاده از آن‌ها را در کشورهایی مثل ایران که از زیرساخت لازم برخوردار نیستند، کاربران را با چالش مواجه می‌کند.

سیم‌کارت الکترونیکی، یکی از جدیدترین تغییرات در گوشی‌های هوشمند مدرن است که به تنهایی ایده بدی نیست، چراکه فضای بیشتری را برای استفاده از باتری‌های بزرگ‌تر یا طراحی‌های باریک‌تر فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، سیم‌کارت الکترونیکی از نسخه فیزیکی آن امن‌تر است. با این حال، همان‌طور که اشاره کردیم، پشتیبانی فقط از سیم‌کارت الکترونیکی می‌تواند در موارد خاص ناخوشایند باشد.

اگر دستگاه شما آسیب دیده با باتری آن تمام شده باشد و در عین حال نیاز داشته باشید تماسی برقرار کنید، عملا راهکاری وجود ندارد، چراکه سیم‌کارت الکترونیکی غیرقابل انتقال به دستگاه دیگری است. با این حال برای یک سیم‌کارت فیزیکی، تنها کار، بیرون آوردن آن از دستگاه و قرار دادن آن در گوشی دیگری است.

دقیقا به همین خاطر محدودیت‌های سیم‌کارت الکترونیکی است که کاربران علاقه چندانی به استفاده از آن‌ها مخصوصا در برخی کشورها نشان نمی‌دهند.

حافظه‌های داخلی غیرقابل ارتقا

یکی دیگر از موارد پس‌رفت در گوشی‌های هوشمند، کنار گذاشتن حافظه داخلی غیرقابل ارتقا است. چند سال پیش، داشتن یک اسلات کارت حافظه میکرواس‌دی اختصاصی برای گوشی‌های هوشمند، یک استاندارد فراگیر بود. به همین دلیل، می‌توانستید یک کارت میکرواس‌دی ارزان خریده و سریعا با آن فضای ذخیره‌سازی گوشی را برای نگه داشتن فایل‌های بیشتر، سه یا حتی چهار برابر کنید.

البته باید این را هم در نظر گرفت که به طور استاندارد، امروزه گوشی‌ها فضای ذخیره‌سازی بیشتری دارند، اما حتی این حافظه‌ها هم اغلب کافی نیستند؛ سیستم و برنامه‌ها روزبه‌روز فضای ذخیره‌سازی بیشتری اشغال می‌کنند و در عین حال نمی‌توانید از تمام فضای ذخیره‌سازی موجود خود بدون ریسک مشکلات عملکردی استفاده کنید.

بنابراین در چنین وضعیتی مجبور خواهید بود که سراغ مدل‌های گران‌تر با حافظه بیشتر رفته یا برای دسترسی به ظرفیت بالاتر، از سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری استفاده کنید. به طور میانگین، برای افزایش هر 128 گیگابایت حافظه داخلی در مدل‌های آیفون پرو، باید حدود 100 دلار و در گوشی‌های پرچمدار گلکسی تا 60 دلار هزینه بیشتر پرداخت کنید.

با این حال، علاوه‌بر خرید اشتراک سرویس‌های ابری یا رفتن به سراغ مدل‌های گران‌تر، گزینه‌هایی مانند استفاده از حافظه‌های جانبی یا هاردهای همراه وجود دارند.

عدم وجود شارژر در جعبه گوشی‌ها

یکی دیگر از روندهای ناامیدکننده این است که تولیدکنندگان، در حال حاضر در جعبه گوشی‌ها، فقط یک کابل شارژ ارائه می‌دهند و دیگر خبری از لوازم جانبی گسترده قبلی و حتی شارژر نیست. دلیل رسمی این امر اهداف زیست‌محیطی است، چراکه عدم ارائه شارژر منجر به کاهش زباله‌های الکترونیکی، بسته‌بندی کوچک‌تر و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در حین حمل‌ونقل می‌شود. در کل این گامی به سوی پایداری است، البته با این فرض که همه از قبل شارژر دارند.

با این حال، در عمل این تصمیم چندان مطابق میل کاربران نیست و منجر به هزینه‌های اضافی برای آن‌ها شده است. چیزی که تولیدکنندگان به آن اشاره نمی‌کنند، این است که گوشی‌های فوق‌العاده جدیدشان از استانداردهای شارژ سریع پشتیبانی می‌کنند و در عین حال شارژرهای قدیمی نمی‌توانند چنین سرعتی را ارائه دهند. بنابراین حتی اگر یک کشو پر از شارژرهای قدیمی را داشته باشید، ممکن است ولتاژ یا وات مورد نیاز گوشی جدید شما را برای ارائه حداکثر سرعت فراهم نکنند.

گوشی‌ها به جای راحتی بیشتر، بزرگ‌تر می‌شوند

گوشی‌های هوشمند با گذشت زمان در هر نسل بزرگ و بزرگ‌تر شده‌اند. در واقع گوشی‌های هوشمند امروزی مخصوصا در مدل‌های پرچمدار، به حدی بزرگ شده‌اند که دیگر به راحتی آن‌ها را نمی‌توانید در دست نگه دارید.

برای درک بهتر، می‌توان به گلکسی نوت در سال 2011 اشاره کرد که با نمایشگر 5.3 اینچی، بزرگ‌ترین صفحه‌نمایش در بین گوشی‌های هوشمند داشت و دقیقا یک دهه بعد، گلکسی اس 21 اولترا با صفحه‌نمایش بسیار بزرگ‌تر 6.8 اینچی عرضه شد. در سال 2025، گلکسی اس 25 اولترا دارای صفحه‌نمایش 6.9 اینچی است که زمانی تبلت‌ها، چنین نمایشگرهایی داشتند. البته این فقط مختص سامسونگ نیست، بلکه بسیاری از گوشی‌ها امروزه حداقل نمایشگر 6.6 اینچی دارند.

در حالی که فضای نمایشگر بزرگ‌تر برای تماشای ویدیو و گیم عالی است، اما برای استفاده راحت و حمل‌ونقل آسان کاربران با مشکل مواجه می‌شوند. در واقع امروزه گوشی‌ها به قدری بزرگ شده‌اند که حتی در جیب هم به راحتی جا نمی‌شوند، اگرچه برخی از گوشی‌های کامپکت هم وجود دارند، اما تعداد آن‌ها به طور قابل‌توجهی کم است و اغلب با نقص‌هایی مانند باتری‌های کوچک‌تر و تراشه‌های ضعیف‌تر همراه هستند.

نرم‌افزارهای اضافی؛ دردسر تمام‌نشدنی گوشی‌های مدرن

وجود اپلیکیشن‌های از پیش نصب‌شده (یا همان Bloatware) موضوع تازه‌ای نیست، اما در گوشی‌های امروزی این مشکل به شکلی افراطی افزایش یافته است. منظور از Bloatware اپ‌هایی است که هنگام خرید گوشی، به‌صورت پیش‌فرض روی آن نصب شده‌اند و اغلب کاربران هرگز از آن‌ها استفاده نخواهند کرد.

بخش زیادی از این اپ‌ها توسط خود سازنده گوشی عرضه می‌شوند؛ مثل برنامه‌های اختصاصی پیام‌رسانی، تماس، اخبار، خرید اینترنتی، استریم محتوا، یا ابزارهایی مثل پاک‌کننده حافظه و بهینه‌ساز عملکرد.

بدتر از همه، در بسیاری از گوشی‌های اندرویدی، علاوه بر اپلیکیشن‌های اصلی گوگل، نسخه مشابهی از همان اپ توسط سازنده گوشی هم نصب شده است؛ یعنی دو برنامه با عملکرد یکسان. این نه‌تنها باعث اشغال حافظه می‌شود، بلکه تجربه کاربری را هم گیج‌کننده می‌کند.

البته وجود برخی از این اپ‌ها برای شروع کار با گوشی منطقی است، خصوصا برای کاربران تازه‌کار. با این حال هیچ توجیهی برای نصب چند برنامه با عملکرد مشابه روی یک گوشی وجود ندارد.

خبر خوب این‌که اگر از Bloatware خسته شده‌اید، در اندروید می‌توانید اغلب این برنامه‌ها را حذف یا غیرفعال کنید. برای اپ‌هایی که اجازه حذف ندارند، کافی است آن‌ها را غیرفعال (Disable) کنید تا دیگر در اجرای سیستم دخالتی نداشته باشند.

حذف جک هدفون؛ پیشرفت یا پسرفت؟

یکی از تلخ‌ترین تغییرات گوشی‌های هوشمند در سال‌های اخیر، حذف جک ۳.۵ میلی‌متری هدفون است؛ ویژگی‌ای که تا حدود یک دهه پیش یک استاندارد رایج محسوب می‌شد و پیدا کردن گوشی‌ای بدون آن تقریبا غیرممکن بود. با این وجود حالا اکثر گوشی‌ها این درگاه کاربردی را حذف کرده‌اند و تنها راه بی‌دردسر برای گوش دادن به موسیقی یا پادکست، استفاده از هدفون‌های بی‌سیم است.

حذف این درگاه به طراحان امکان داده تا گوشی‌هایی باریک‌تر و سبک‌تر بسازند، اما برای کاربرانی که به کیفیت صدای بالا اهمیت می‌دهند، تصمیمی آزاردهنده بوده است. هرچند بلوتوث می‌تواند صدای باکیفیتی منتقل کند، اما این کیفیت کاملا وابسته به کُدک‌های مورد استفاده در منبع و هدفون است و همیشه به‌راحتی قابل دستیابی نیست.

علاوه بر این، استفاده از هدفون بی‌سیم نیاز به شارژ جداگانه دارد، برخلاف هدفون‌های سیمی که همیشه آماده‌ به‌کار بودند و نیازی به شارژ نداشتند.

اگر هنوز هم دلتان برای استفاده از هدفون سیمی تنگ شده، آداپتورهای تبدیل در دسترس هستند. برای آیفون‌های قدیمی، تبدیل لایتنینگ به جک ۳.۵ میلی‌متری مناسب است. در گوشی‌های اندرویدی یا آیفون‌های جدید با پورت USB-C، می‌توان از تبدیل‌هایی مثل مدل‌های JSAUX یا USB-C به جک ۳.۵ میلی‌متری اپل استفاده کرد.

با وجود تمام پیشرفت‌های طراحی و سخت‌افزار، نمی‌توان منکر شد که گوشی‌های هوشمند در برخی حوزه‌ها مثل صدا، چند قدم به عقب رفته‌اند. بعضی از این مشکلات هنوز راه‌حل دارند، اما بهتر بود سازندگان به‌جای حذف بی‌دلیل، گزینه‌ای برای کاربران حرفه‌ای حفظ می‌کردند.