هرآنچه لازم است درباره واقعیت مجازی بدانید

حتما داستان آلیس در سرزمین عجایب را شنیده‌اید؛ دختری که به دنیایی عجیب‌وغریب پا می‌گذارد و در اتفاقات شگفت‌انگیز آن غرق می‌شود. موضوع این مقاله هم شباهت بسیاری به این داستان دارد. بسیاری از پدیده‌هایی که امروزه برای ما عادی جلوه می‌کند روزی فقط رویا بوده است. قطعا یکی از این پدیده‌ها واقعیت مجازی است؛ پدیده‌ای که حتی نامش هم عجیب‌وغریب است: جایی که مرز خیال و واقعیت از بین می‌رود.

بالاخره واقعی یا مجازی؟!

عبارت واقعیت مجازی (Virtual Reality)، یا به‌اختصار VR، پارادوکس دارد. واقعیت مجازی جهانی است که به‌وسیله شبیه‌سازی‌های کامپیوتری خلق می‌شود؛ جهانی که در آن هر چیزی ممکن است. شما در این جهان می‌توانید به هیجان‌انگیزترین سفرها بروید، از گردش در کهکشان تا کاوش درون اتم! جهانی که از آن صحبت می‌کنیم قطعا سه‌بعدی است، اما تفاوت بسیار بزرگی با یک فیلم سه‌بعدی ساده دارد. این تفاوت مهم توجه به کاربر است. اجازه دهید قضیه را کمی روشن‌تر کنیم: زمانی که در حال تماشای فیلم سه‌بعدی هستید، تنها کاری که می‌توانید انجام دهید تماشای فیلم است! چراکه حرکات شما تاثیری در روند فیلم ندارد، اما در واقعیت مجازی قضیه دقیقا برعکس است؛ یعنی ادامه فیلم یا بازی با کوچک‌ترین حرکت شما تغییر می‌کند و درواقع جهان مجازی به حرکات شما پاسخ می‌دهد. دقیقا همین پاسخ باعث می‌شود مغز شما احساس کند در جهانی واقعی قرار دارد؛ بنابراین دلیل این نام‌گذاری نیز مشخص می‌شود: جهانی که در اصل مجازی است، اما، به‌دلیل تعامل با کاربر، واقعی به نظر می‌رسد.

تولد تدریجی یک رویا!

همیشه رویاهای گذشتگان به دستاورد آیندگان تبدیل می‌شود و این چیزی است که تاریخ بارها ثابتش کرده. این قانون در مورد واقعیت مجازی هم صدق می‌کند. اگر به عقب برگردیم و دنبال نخستین سرنخ‌هایش بگردیم، سروکله‌اش را در داستانی علمی‌-تخیلی پیدا می‌کنیم: اوایل قرن بیستم نخستین بار نویسنده‌ای امریکایی به‌نام استنلی وینبام در داستان علمی-تخیلی خود به‌نام عینک پیگ مالیون به جهانی مجازی قدم گذاشت. پس از آن مفهوم واقعیت مجازی به سینما راه یافت و در فیلم‌هایی مانند طوفان ذهن و مرد چمن‌زن نمایش داده شد.

 

 

در اواسط دهه 1950 فیلم‌برداری خیال‌پرداز به‌نام مورتون یک کنسول تک‌کاربره به‌نام «سنسوراما» ساخت. این دستگاه، به‌کمک تجهیزاتی که داشت، به کاربر کمک می‌کرد تلویزیون را به‌صورت سه‌بعدی تماشا کند. درواقع مفهوم واقعیت مجازی، به‌شکل امروزی آن، درست چند سال بعد و با ایده فردی به‌نام انگلبرت به وجود آمد. او نخستین بار کامپیوتر را به نمایشگر متصل کرد و با استفاده از آن اطلاعات را به تصویر کشید.

 

 

در سال 1961 اتفاقات جالب‌تری رخ داد. کمپانی فیلکو پروژه‌ای به نام هِدسایت راه‌اندازی کرد. مهندسان این پروژه، با استفاده از قوه بینایی کاربر و سیستم ردیابی، شبیه‌سازی‌های تصویری تولید می‌کردند. هدسایت برای اهداف نظامی استفاده می‌شد، مثلا به‌کمک این پروژه خلبانان می‌توانستند پروازی شبیه‌سازی‌شده در تاریکی مطلق را تمرین کنند. پس از آن، در سال 1965، یک مهندس کامپیوتر به‌نام ایوان شاترلند «نمایشگر نهایی» را اختراع کرد. در این نمایشگر فرد جهانی را تصور می‌کرد که بسیار شبیه جهان واقعی بود. با گذشت زمان، و به‌ویژه در دهه 1990، واقعیت مجازی بسیار محبوب شد و افراد مختلف جزئیات کاربردی بسیاری به آن افزودند. شاید اوج محبوبیت واقعیت مجازی را بتوان در فیلم ماتریکس مشاهده کرد؛ فیلمی که در سال 1999 ساخته شده و همه ما از دیدنش لذت برده‌ایم. حالا پس از سال‌ها واقعیت مجازی بسیار پیشرفت کرده و از دستگاه‌های غول‌پیکر اولیه به هدست‌ها و اسمارت‌فون‌های کوچک منتقل شده است.

 

 

کالبدشکافی

حالا وقت آن رسیده تا با سیستمی آشنا شویم که این دنیای مجازی را خلق می‌کند. مواد لازم برای ساخت واقعیت مجازی به سه بخش تقسیم می‌شود: سخت‌افزار، نرم‌افزار و موجودی زنده مثل انسان! فرآیند با کنش کاربر آغاز می‌شود، سپس سخت‌افزار اطلاعات این کنش کاربر را جمع‌آوری می‌کند و آنها را برای نرم‌افزار ارسال می‌کند و در نهایت نیز نرم‌افزار، با تجزیه‌وتحلیل این اطلاعات، به کنش کاربر واکنش نشان می‌دهد. در ادامه جزئیات بخش‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و فرآیند تولید واقعیت مجازی را مرور می‌کنیم.

سخت‌افزار

همان‌طور که می‌دانید، سخت‌افزار دستگاهی فیزیکی است که به‌عنوان واسطه بین انسان و نرم‌افزار عمل می‌کند. در واقعیت مجازی سخت‌افزار یک هدست است که روی سر قرار می‌گیرد. هدست تجهیزاتی دارد که اطلاعات وضعیت کاربر را را گردآوری می‌کند و به بخش نرم‌افزاری می‌فرستد. این تجهیزات بسیار متنوع‌اند و نوع آنها با نوع داده‌ای تعیین می‌شود که باید جمع‌آوری کنند. موقعیت سر مهم‌ترین و حداقل چیزی است که باید تعیین شود؛ بنابراین سنسورها باید جهت و حرکت سر شما را به‌دقت ردیابی کنند. سنسورهایی که برای این کار استفاده می‌شوند معمولا ژیروسکوپ و شتاب‌سنج هستند، اما، بسته به برند سازنده، سنسورهای دیگری هم برای اندازه‌گیری ویژگی‌های بیشتر به هدست‌ها اضافه می‌شود؛ مثلا در بعضی از این هدست‌ها سنسورهایی برای اندازه‌گیری مقدار حرکت کل بدن کاربر قرار داده می‌شود. در برخی دیگر برای ردیابی موقعیت دست‌ها سنسورهایی تعبیه می‌شود. در ادامه خواهیم دید که در بعضی از این هدست‌ها سنسورهای مادون قرمز به‌طرزی جالب حرکت چشمان شما را هم ردیابی می‌کنند و حتی می‌توانید با شخصیت‌های بازی یا فیلم تماس چشمی برقرار کنید! درواقع می‌توانید با حرکات چشمتان در دنیای مجازی هر کاری انجام دهید؛ بنابراین چیزی که در دنیای واقعی برایمان آرزو بوده، در دنیای مجازی به‌راحتی به حقیقت می‌پیوندد.

علاوه بر سنسورهای مختلف برای به دست آوردن اطلاعات، به نمایشگری برای نمایش آنها نیاز داریم. کیفیت نمایشگر از لحاظ عمق بخشیدن به تصویر و واقعی جلوه دادن آن بسیار مهم است. هدست‌های واقعیت مجازی، با توجه به نمایشگرشان، به دو دسته تقسیم می‌شوند: ساده و پیشرفته. مدل ساده هدست نمایشگر ندارد، بلکه فقط جایگاهی دارد که اسمارت‌فون کاربر در آن قرار می‌گیرد و بنابراین از نمایشگر اسمارت‌فون استفاده می‌کند. اما مدل پیشرفته هدست خود نمایشگری با رزولوشن بالا دارد. در هر دو دسته هدست قسمت روبروی نمایشگر (چه نمایشگر اسمارت‌فون و چه نمایشگر خود هدست) که درست مقابل چشمان کاربر قرار می‌گیرد، مانند عینک‌های سه‌بعدی، به دو قسمت تقسیم می‌شود تا با استفاده از ایجاد دو تصویر مجزا برای هر چشم بتوان سه‌بعدی بودن تصاویر را به مغز القا کرد. نمایشگر و سنسورها درون محفظه‌ای قرار می‌گیرند که کل آن را به‌اسم هدست می‌شناسیم و به آن HMD گفته می‌شود.

موارد ذکرشده قسمت‌های اصلی سخت‌افزار هدست واقعیت مجازی بودند، اما برخی کمپانی‌ها اجزای بیشتری مانند گیم پد یا هدفون نیز با هدست خود عرضه می‌کنند.

نرم‌افزار

بخش نرم‌افزاری هدست واقعیت مجازی شامل فیلم، بازی یا اپلیکیشن‌های سه‌بعدی است. بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها را کامپیوتر می‌سازد و شبیه‌سازی می‌کند، اما فیلم‌ها را هم می‌توان با کامپیوتر خلق کرد و هم می‌توان با تصویربرداری سه‌بعدی 360 درجه‌ای از محیط‌های واقعی و تلفیق با محیط‌های کامپیوتری ایجاد کرد.

لباس واقعیت بر تن دنیای مجازی

اگر تصور می‌کنید تنها با داشتن سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای لازم می‌توان دنیای مجازی را واقعی جلوه داد، سخت در اشتباهید! چراکه در فرآیند واقعیت بخشیدن به دنیای مجازی این مغز انسان است که مهم‌ترین نقش را دارد. مغز انسان، درست مثل هدست‌ها، با جمع‌آوری اطلاعات از محیط پیرامونش به آنها پاسخ می‌دهد. سنسورهای مغز انسان حواس پنج‌گانه او هستند. اگرچه مغز سیستم بسیار پیچیده‌ای دارد، می‌توان با روش‌هایی گولش زد! یعنی همان کاری که در هدست‌های واقعیت مجازی انجام می‌دهند. اما چگونه؟ برای واقعی شدن دنیای مجازی مغز ما باید از دو مرحله عبور کند: مرحله غوطه‌وری و مرحله تعامل.

مرحله غوطه‌وری

همان‌طور که از نامش پیداست، در این مرحله فرد در دنیای مجازی غوطه‌ور می‌شود؛ یعنی می‌تواند تمام جزئیات سه‌بعدی اطراف را درست مانند دنیای واقعی ببیند. برای ایجاد غوطه‌وری بهتر باید شرایط خاصی در ویدئوی موردنظر رعایت شود. اول اینکه ابعاد و مقیاس‌ها درست مانند دنیای واقعی باشد، دوم اینکه چشم‌انداز سه‌بعدی تمام اجزای تصویر با توجه به زاویه دید کاربر تغییر کند و سوم اینکه پرسپکتیو یا عمق تصاویر به‌خوبی رعایت شود.

اجازه دهید برای فهم بهتر این سه موضوع مثالی بزنیم. فرض کنید لپ‌تاپ شما روی میز گذاشته شده و شما مشغول کار کردن با آن هستید. در همین حال تصمیم می‌گیرید یک فنجان چای بریزید. اکنون مصداق سه شرط بالا را در این موقعیت پیدا می‌کنیم. شرط اول: می‌بینیم که لپ‌تاپ نسبت به سایر اجسام اندازه‌ای طبیعی دارد، مثلا دکمه‌های صفحه کلید همیشه کوچک‌تر از دستان شما هستند یا انگشتان شما هیچ‌گاه بزرگ‌تر از مانیتور لپ‌تاپ نیست. این همان ابعاد و مقیاسی است که باید در مورد اجزای دنیای مجازی هم رعایت شود. شرط دوم: زمانی که از پشت میز بلند می‌شوید و به سمت دیگرش می‌روید، دیگر قادر نیستید صفحه مانیتور لپ‌تاپتان را ببینید و تنها پشت مانیتور یا در لپ‌تاپ را می‌بینید و این بدان معناست که با تغییر زاویه دید شما محیط اطرافتان هم تغییر کرده است. شرط سوم زمانی محقق می‌شود که از میز و لپ‌تاپ روی آن دور می‌شوید؛ در این حالت هر دو آنها کوچک و کوچک‌تر می‌شوند و درنتیجه تصویر عمق پیدا می‌کند. بنابراین، با توجه به شرایطی که بیان شد، دنیای مجازی باید هر لحظه و با توجه به حرکت کاربر تغییر کند یا، به‌عبارتی، هر لحظه تازه‌سازی شود. این ویژگی با عنوان سرعت تازه‌سازی (Refresh Rate) شناخته می‌شود که یکی از ملاک‌های بسیار مهم در انتخاب هدست واقعیت مجازی است. سرعت تازه‌سازی براساس واحد (frame per second) fps یا تعداد فریم در هر ثانیه بیان می‌شود. این کمیت نشان‌دهنده تعداد فریم‌هایی است که در هر ثانیه تغییر می‌کند و درنتیجه دنیای مجازی شکل تازه‌ای به خود می‌گیرد. هرچه مقدار آن بیشتر باشد، تاخیر پاسخگویی دنیای مجازی کمتر می‌شود و واقعی‌تر به نظر می‌رسد. کمترین مقدار سرعت تازه‌سازی برای تولید واقعیت مجازی مناسب 20 تا 30 فریم بر ثانیه است.

مرحله تعامل

مرحله دوم و البته اصلی واقعیت بخشیدن به دنیای مجازی تعامل کاربر با این دنیای ساختگی است. در مرحله غوطه‌وری کاربر باور می‌کند در جهانی قرار دارد که از نظر قوانین دیداری مانند دنیای واقعی است، اما در مرحله تعامل کاربر به این نتیجه می‌رسد که تمام اجزای اطرافش در این دنیای ساختگی پویا و داینامیک هستند و به کنش‌های او واکنش نشان می‌دهند. با گذشت از این مرحله مغز انسان کاملا فریب می‌خورد و دنیای مجازی را مثل دنیایی واقعی به رسمیت می‌شناسد.

لطفا قاطی نکنید! واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و هولولنز: سه مفهوم متفاوت

همیشه به‌دلیل نبود اطلاعات کافی در مورد تکنولوژی‌های جدید تصورات غلطی در مورد آنها به وجود می‌آید. طبیعی است که این تصورات غلط در مورد مفهوم جدید واقعیت مجازی هم وجود داشته باشد. مثلا بسیاری از مردم تصور می‌کنند واقعیت مجازی و واقعیت افزوده مفاهیمی یکسان‌اند. مفهوم دیگری که ممکن است تعریف درستی از آن وجود نداشته باشد هولولنز است که مایکروسافت به‌تازگی معرفی کرده. در ادامه مرز هر یک از این مفاهیم را مشخص می‌کنیم و آنها را از هم تفکیک می‌دهیم.

همان‌طور که در بخش‌های قبل به‌طور کامل توضیح دادیم، در واقعیت مجازی فرد وارد دنیایی کاملا ساختگی و مجازی می‌شود، اما در واقعیت افزوده ساختن دنیای جدید لازم نیست؛ چراکه از دنیای واقعی کاربر استفاده می‌شود و فقط بخش‌های مجازی به آن اضافه می‌شوند. باز هم باید از مثال کمک بگیریم. معروف‌ترین مثال در زمینه واقعیت افزوده گوگل گلس یا عینک گوگل است. فرض کنید به شهری مسافرت کرده‌اید که قبلا آن را ندیده‌اید. درحالی‌که در خیابان مشغول تماشای بنایی تاریخی هستید، دوست دارید در مورد بنا و ساختمان‌های اطرافش اطلاعاتی به دست بیاورید. برای این کار کافی است عینک گوگل را روی چشمتان قرار دهید تا اطلاعات دلخواهتان توسط عینک و درست در همان موقعیت مکانی بنای موردنظر به نمایش درآید. بنابراین در واقعیت افزوده تنها مجموعه‌ای از اطلاعات به جهان واقعی اضافه می‌شود.

حال سراغ هولولنز می‌رویم که مفهومی تازه‌تر است. در این مورد هم جزئیات تازه‌ای به محیط اطراف کاربر اضافه می‌شود؛ بنابراین شاید بسیاری از افراد تصور کنند هولولنز در دسته واقعیت افزوده جای می‌گیرد. اما صبر کنید! یک تفاوت بزرگ وجود دارد. در واقعیت افزوده ما صفحه‌ای دوبعدی از اطلاعات را روی محیط می‌بینیم، اما در هولولنز دیگر از صفحات دوبعدی خبری نیست، بلکه با اجسام هولوگرافیک و سه‌بعدی سروکار داریم؛ اجسامی که می‌توانیم از تمام زاویا آنها را ببینیم. بنابراین در هولولنز اشیای سه‌بعدی مجازی در جهان سه‌بعدی واقعی تلفیق می‌شوند.

 

 

جادوی تخیل

مسلما واقعیت مجازی، با ویژگی‌های منحصربه‌فردش، نه‌فقط در سرگرمی بلکه در مقوله‌های بسیار مهم و جدی‌تری می‌تواند بسیار کاربردی باشد. این کاربردها با توجه به نوع جهانی که خلق می‌شود متفاوت است و به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود: واقع‌گریزی، شبیه‌سازی و تجسم. در دسته اول، همان‌طور که از نامش پیداست، جهانی برخلاف واقعیت ساخته می‌شود و شاید ملموس‌ترین مثال این دسته فیلم‌ها و بازی‌های تخیلی عجیب‌وغریب باشد. در دسته دوم جهان واقعی شبیه‌سازی می‌شود، مثل شبیه‌سازی فضای ماشین و خیابان برای تمرین رانندگی. دسته سوم را شاید بتوان کاربردی‌ترین دسته قلمداد کرد. در این دسته جهانی ساخته می‌شود که همتای واقعی دارد، اما هیچ‌گاه کسی آن را تجربه نکرده است، مثل سفر به درون اندام‌های بدن انسان یا درون اتم.

علاوه بر دسته‌بندی بالا، کاربردهای واقعیت مجازی را می‌توان بر اساس حوزه مورداستفاده هم طبقه‌بندی کرد. این حوزه‌ها عبارت‌اند از نظامی، پزشکی، علمی-آموزشی و تجاری. در موارد نظامی از واقعیت مجازی می‌توان برای آمادگی سربازان در جنگ فرضی یا تمرین پرواز خلبان در شرایط ویژه استفاده کرد. واقعیت مجازی در حوزه پزشکی کاربرد بسیار وسیعی دارد. در یکی از این کاربردها روانشناسان می‌توانند برای درمان بیمارانی که از محیط یا فضاهای خاصی ترس (فوبیا) دارند از واقعیت مجازی استفاده کنند و با قرار دادن بیمار در وضعیت شبیه‌سازی‌شده این ترس را از بین ببرند. یکی دیگر از کاربردهای واقعیت مجازی در علم پزشکی ساخت تصاویر سه‌بعدی سونوگرافی و در نتیجه کمک به تشخیص و درمان شمار زیادی از بیماری‌هاست. در موارد علمی و آموزشی می‌توان از این پدیده برای تفهیم بهتر مفاهیم علمی به دانش‌آموزان یا برای کشف داده‌های جدید استفاده کرد. در حوزه تجاری هم واقعیت مجازی کاربردهای فراوان دارد، مثلا مهندس معمار می‌تواند قبل از عملی کردن طرحش آن را با کامیپوتر کاملا شبیه‌سازی کند و سپس با استفاده از واقعیت مجازی آن را به مشتری نشان دهد. بدین ترتیب مشتری می‌تواند فضای ساختمان را با تمام جزئیات بررسی کند.

 

بهترین هدست‌های واقعیت مجازی

در این بخش بهترین هدست‌های واقعیت مجازی را معرفی می‌کنیم. توجه کنید که این هدست‌ها از پیشرفته به ساده مرتب شده‌اند و برای انتخاب آنها، علاوه بر ویژگی‌های جدید، به ارزش خرید (قیمت به‌ازای کارآیی) هم توجه شده است؛ به همین دلیل هدستی مقوایی مانند گوگل کاردبورد هم، به‌دلیل قیمت بسیار پایینش، در این فهرست دیده می‌شود.

 

اچ‌تی‌سی وایو (HTC Vive)

تصور کنید در کهکشان و در فضایی میان ستاره‌ها ایستاده‌اید یا در خیابانی در رم باستان در حال گشت‌وگذارید یا حتی به‌اندازه ذرات زیراتمی کوچک شده‌اید و مشغول تماشای برخورد مولکول‌ها هستید! قطعا حتی تصور این پدیده‌ها نیز هیجان‌انگیز است. با هدست واقعیت مجازی HTC وایو می‌توانید تمام این پدیده‌ها را در خانه خودتان تجربه کنید! شما به‌کمک این هدست قادرید تصاویر و صداها را درست مانند دنیای واقعی دریافت کنید و در زمان سفر کنید.

این هدست محصول شراکت کمپانی HTC و یکی از برترین کمپانی‌های بازی‌سازی دنیا، یعنی Valve، است. این هدست یکی از بهترین تجربه‌های واقعیت مجازی را برایتان به ارمغان می‌آورد، چراکه از نمایشگری با رزولوشن 1080×1200 بهره می‌برد؛ یعنی بالاترین رزولوشنی که تاکنون برای هدست به کار رفته است. در ضمن دو سنسور موجود در دیواره این هدست به ردیابی حرکات شما کمک می‌کند. تنها نقطه‌ضعف این هدست قیمت بالای آن است که حدود 200 تا 400 پوند پیش‌بینی می‌شود.

• ویژگی‌ها

جلوه‌های بصری: نمایشگری با رزولوشن 1080×1200 در مقابل هر چشم و با سرعت تازه‌سازی 90 فریم بر ثانیه تصویری بسیار زنده و واقعی نمایش می‌دهد و میدان دید شما را در تمام جهات پوشش می‌دهد.

صدا: می‌توانید هدفون‌های موردنظر خودتان را از طریق جک تعبیه‌شده به هدست وصل کنید.

ردیابی: یک ژیروسکوپ، یک شتاب‌سنج و یک سنسور موقعیت لیزری با یکدیگر تلفیق شده‌اند تا چرخش سر شما روی هر دو محور را با دقت یک‌دهم درجه ردیابی کنند. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد به‌طور طبیعی به محیط مجازی اطرافتان نگاه کنید. حتی می‌توانید هدست را با یک جفت پایه استیم واقعیت مجازی استفاده کنید تا موقعیت فیزیکی کل بدن شما در مقیاسی بالغ بر 4.5×4.5 متر ردیابی شود؛ بنابراین می‌توانید درون دنیای مجازی‌تان راه بروید و به گشت‌وگذار بپردازید!

کنترلر بازی: کنترلر ارگونومیک بازی در هر دست به شما اجازه می‌دهد از اشیای مجازی استفاده کنید و با دنیای اطرافتان تعامل کنید. موقعیت هر کنترلر در فضا ردیابی می‌شود و این به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد محدوده وسیعی از فعالیت و تعاملات شما راشبیه‌سازی کنند.

 

سونی مورفیس (SONY Morpheus)

در میان تمام هدست‌های واقعیت مجازی، سونی شانس تجاری بالایی برای موفقیت دارد، به دو دلیل: اول اینکه اکثر هدست‌های دیگر برای کار کردن به کامپیوتر یا اسمارت‌فون پیشرفته نیاز دارند، درحالی‌که هدست سونی تنها با یک پلی‌استیشن 4 کار می‌کند! و دوم اینکه سونی استودیوهای بازی‌سازی مجهزی در نقاط مختلف دنیا دارد که جزو بهترین استودیوهای بازی‌سازی هستند. در حال حاضر استودیوی لندن و توکیو روی مورفیس کار می‌کنند و دموهای بسیار جالب و زیبایی تولید کرده‌اند. به‌علاوه، این هدست شیک‌ترین و راحت‌ترین هدست موجود در بازار است. البته ویژگی‌های خوب این هدست به همین‌جا ختم نمی‌شود، چراکه سرعت تازه‌سازی fps 120 دارد که باعث کمترین میزان تاخیر در پاسخگویی دنیای مجازی می‌شود و از این لحاظ از رقیبان خود یک سروگردن بالاتر است. این هدست در نیمه نخست سال 2016 عرضه می‌شود.

• ویژگی‌ها

نمایشگر OLED: نسل قبلی این هدست نمایشگر 5 اینچی LCD داشت، اما در نسخه جدید از نمایشگر OLED با اندازه 5.7 اینچ و رزولوشن 1080×1920 استفاده شده است. این نمایشگر جدید میدان دید را افزایش می‌دهد و تار بودن حرکت تصاویر را از بین می‌برد.

سرعت تازه‌سازی fps 120: نرخ تازه‌سازی این نسخه در مقایسه با نسخه قبلی دوبرابر شده و این یعنی بازی‌های مورفیس می‌توانند با نرخ fps 120 پرداخت و رندر شوند. نتیجه تلفیق این نمایشگر OLED با قدرت پلی‌استیشن 4 ارائه تصاویر بسیار نرم و ملموس مورفیس است.

تاخیر فوق‌العاده کم: تاخیر کم هدست در پاسخگویی باعث تجربه واقعیت مجازی به بهترین نحو می‌شود. در مورفیس این تاخیر به کمتر از 18 میلی‌ثانیه کاهش یافته است؛ یعنی حدود نصف مقدار نسخه‌های اولیه. تاخیر اندک باعث می‌شود کاربر از واقعیت مجازی حس بسیار بهتری داشته باشد.

ردیابی بسیار دقیق: برای دقیق‌تر کردن ردیابی موقعیت، سه LED به نسخه جدید این هدست افزوده شده است: یکی در قسمت مقابل سر و دو عدد در طرفین. هدست مورفیس درمجموع به 9 LED مجهز شده است که ردیابی بسیار قدرتمند 360 درجه‌ای برایش به ارمغان می‌آورد.

طراحی کاربرپسند: هدست مورفیس را می‌توان راحت‌ترین هدست واقعیت مجازی نامید. با وجود یک بند و یک دکمه جداسازی سریع، گذاشتن و برداشتن این هدست از روی سر بسیار راحت است. پیشانی‌بند این هدست وزن بالای سر را تحمل می کند؛ بنابراین فشاری روی صورت کاربر نیست. با تنظیم سایر مولفه‌ها نیز هدست سبک شده است و درنتیجه به‌هیچ‌عنوان برای کاربر سنگین به نظر نمی‌رسد.

 

آکیلس ریفت (Oculus Rift)

زمانی که با هدست ریفت به دنیای بازی موردعلاقه‌تان قدم می‌گذارید یا فیلم واقعیت مجازی تماشا می‌کنید، درواقع به جهان دیگری قدم گذاشته‌اید. ریفت شعاری دارد که می‌گوید: دیدن باور کردن است. ریفت از نمایشگرهای هنرمندانه و نورپردازی‌های مخصوص واقعیت مجازی استفاده می‌کند. سرعت تازه‌سازی بالا و سیستم نورپردازی سفارشی باعث ایجاد میدان دید وسیع و جلوه‌های دیداری عالی شده‌اند.

 

• ویژگی‌ها

نمایشگر: تکنولوژی پیشرفته نمایشگر ریفت و سیستم ردیابی با تاخیر کم حس تجسم بهتری امکان‌پذیر می‌کند؛ حس اینکه واقعا در جهان دیگری حضور دارید.

طراحی ظریف و پیشرفته: با اولین نگاه به هدست ریفت می‌توانید دقت در طراحی و توجه به جزئیات ساخت را در آن ببینید. قابلیت سفارشی‌سازی، راحتی و زیبایی این هدست تجربه‌ای دلچسب از واقعیت مجازی به شما هدیه می‌کند.

صدای همگام و هماهنگ: ریفت سیستم صدای واقعیت مجازی هماهنگی دارد که اختصاصا برای عمق بخشیدن به تجربه کاربر طراحی شده و به شما این امکان را می‌دهد که فضا و عمق آن را حس کنید. بازوهای صدا جداشدنی‌اند؛ بنابراین می‌توانید به‌جای آنها از هدفون‌های خودتان هم استفاده کنید.

طراحی کاربرپسند: بندها یا تسمه‌های تنظیم این هدست به کاربر کمک می‌کند بهترین حالت را برای خودش تنظیم کند. میله‌های کشویی طرفین وزن را تحمل می‌کنند و درنتیجه فشار وارد به سر کاربر را به حداقل می‌رسانند. همچنین در این هدست فضای مناسبی برای عینک تعبیه شده است.

کنترلر بازی: این هدست همراه با گیم پد بی‌سیم ایکس‌باکس وان عرضه می‌شود که یکی از بهترین کنترلرهای بازی در جهان است و برای بسیاری از بازی‌ها عالی است.

اوکولوس تاچ: شرکت اوکولوس یک کنترلر جدید بازی با قابلیت لمسی ساخته است که اوکولوس تاچ نام دارد. به‌کمک این کنترلر می‌توانید بازی‌های واقعیت مجازی را هیجان‌انگیزتر از گذشته اجرا کنید.

 

سامسونگ گیر (SAMSUNG Gear)

پس از بررسی سه مدل هدستی که نمایشگر دارند، حالا به هدست Gear سامسونگ می‌رسیم که نمایشگر ندارد، بلکه مکانی برای قرار دادن اسمارت‌فون و استفاده از نمایشگر آن دارد. مدل قبلی این هدست فقط از گلکسی نوت 4 پشتیبانی می‌کرد، اما مدل جدیدی که بهار امسال عرضه شد با گلکسی اس 6 و گلکسی اس 6 اج هم سازگار است. اگرچه اس 6 کوچک‌تر است، تراکم پیکسلی بالاتری (ppi 577) در مقایسه با نوت 4 (ppi 515) دارد. هدست واقعیت مجازی گیر سامسونگ بالاترین کیفیت واقعیت مجازی را در اختیار شما قرار نمی‌دهد، اما یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای تجربه واقعیت مجازی است.

 

• ویژگی‌ها

غوطه‌وری عالی: به‌کمک هدست گیر و با 96 درجه میدان دید می‌توانید به‌راحتی خودتان را در جهان‌های مجازی غرق و غوطه‌ور کنید!

شیک و راحت: به‌لطف طراحی ارگونومیک هدست گیر می‌توانید واقعیت مجازی را به راحت‌ترین شکل تجربه کنید، چراکه این هدست زیرسازی منعطف و نرمی دارد.

دید بی‌نهایت: هر کسی می‌تواند با هدست واقعیت مجازی گیر سامسونگ از واقعیت مجازی لذت ببرد. با این هدست احساس می‌کنید در حال تماشای نمایشگری عظیم با زاویه دید وسیع هستید که شما را در جهان‌های مجازی غرق می‌کند. به‌لطف هدست واقعیت مجازی گیر می‌توانید به محدوده وسیعی از بازی‌ها و فیلم‌های منحصربه‌فرد قدم بگذارید و دنیاهای مجازی باورنکردنی را کشف کنید. تنها کافی است هدست گیر را روی سرتان قرار دهید.

ویژگی‌های فیزیکی: این هدست ابعاد 116×198×90 میلی‌متر دارد و وزنش معادل 379 گرم است. از جمله سنسورهای این هدست ژیروسکوپ، شتاب‌سنج، سنسور مغناطیس زمین و سنسور مجاورتی است.

 

کارل زایس وان (Carl Zeiss One)

این هدست هم، مانند Gear سامسونگ، از گوشی موبایل به‌عنوان نمایشگرش استفاده می‌کند، اما، برخلاف گلکسی گیر، این هدست گوشی‌های مختلفی را پشتیبانی می‌کند. به‌طور کلی از اسمارت‌فون‌های محدوده 4.7 تا 5.2 اینچی می‌توان در این هدست استفاده کرد.

اگر چه برند کارل زایس در حوزه لنز دوربین‌های عکاسی مشهور است، حالا از این تجربه‌اش در تولید هدست‌های واقعیت مجازی استفاده کرده. این لنزها میدان دید 100 درجه‌ای به کاربر هدیه می‌دهند. یکی از ویژگی‌های مثبت این هدست قیمت مناسب آن است (حدود 129 یورو، معادل 93 پوند) که حدودا نصف قیمت هدست Gear سامسونگ است. البته یکی از نقطه ضعف‌های این هدست این است که زایس محتوای زیادی مانند فیلم و بازی برایش تولید نکرده، اما خوشبختانه می‌توان از اپلیکیشن‌های طراحی‌شده برای گوگل کاردبورد در آن استفاده کرد. هدست کارل زایس بهترین هدست واقعیت مجازی بازار نیست، اما برای کسانی که گوشی سامسونگ ندارند و از طرف دیگر به گوگل کاردبورد هم قانع نیستند انتخاب مناسبی است.

 

فو آی ترکینگ (FOVE Eye Tracking VR)

همان‌طور که از نام این هدست پیداست، عملکرد آن مبتنی بر ردیابی چشم کاربر است و از این نظر در دنیا منحصربه‌فرد است. کمپانی Fove معتقد است آینده کنترل دنیای مجازی براساس ردیابی چشم خواهد بود و به همین دلیل در هدست خود از این ویژگی استفاده می‌کند. در فو آی ترکینگ دوربین‌هایی ریز حرکات چشم شما را به‌دقت زیر نظر می‌گیرند و هر لحظه نگاه شما را تعقیب و ردیابی می‌کنند. به‌کمک این هدست می‌توانید به جهانی پا بگذارید که حتی با چشم شما تعامل می‌کند. اما یکی از مشکلات این هدست این است که قبل از انجام بازی باید کالیبره و تنظیم شود.

به‌کمک فو می‌توانید با چشمانتان هدفی را نشانه بگیرید و سپس پرتابی انجام دهید. یکی از ویژگی‌های بسیار جالب این هدست این است که از فاصله کانونی چشم شما هم آگاه می‌شود؛ مثلا این هدست متوجه می‌شود که چشم شما در حال حاضر روی مناظر دور فوکوس کرده یا مناظر نزدیک، و بر همین اساس تصاویر را تار یا شفاف می‌کند، درست مانند دنیای واقعی! به‌کمک این هدست حتی می‌توانید با کاراکترهای مجازی بازی یا فیلم تماس چشمی برقرار کنید، به آن‌ها نگاه کنید و بخندید، آن‌ها هم در چشمان شما نگاه می‌کنند و می‌خندند! بنابراین به‌کمک سیستم ردیابی چشم می‌توانید به‌طور طبیعی حرکت کنید و، برخلاف هدست‌های معمولی، دیگر به حرکات غیرمعمول سر نیازی نیست.

این هدست، به‌لطف سیستم ردیابی چشم، کاربردهای بیشتری نسبت به هدست‌های دیگر دارد. این هدست را می‌توان در حوزه پزشکی و برای افرادی به کار برد که ناتوانی جسمی دارند. به‌عنوان مثال، فردی که قادر نیست با دست‌هایش پیانو بنوازد، به‌راحتی و تنها با حرکت چشم می‌تواند این کار را انجام دهد. در حوزه ارتباطات اجتماعی هم این سیستم می‌تواند بسیار مفید باشد. به‌عنوان مثال، افرادی که از صحبت در جمع یا سخنرانی در کنفرانس‌ها می‌ترسند، می‌توانند به‌کمک این هدست در فضایی شبیه‌سازی‌شده سخنرانی در جمع را تمرین کنند و با برقراری ارتباط چشمی با حاضران این دنیای مجازی ترس خودشان را کاملا از بین ببرند.

 

• ویژگی‌ها

ردیابی چشم: این ردیابی با دقت یک‌پنجم درجه انجام می‌شود.

نمایشگر: نمایشگر این هدست اندازه 5.7 اینچی و رزولوشن 1440×2560 دارد. میدان دید این نمایشگر 100 درجه است که به‌کمک سرعت تازه‌سازی fps 60 واقعیت مجازی هیجان‌انگیزی برایتان به ارمغان می‌آورد.

مشخصات فیزیکی: وزن این هدست 400 گرم است و USB 3.0، پورت نمایشگر و پورت هدفون 3.5 میلی‌متری دارد. سنسورهای به‌کاررفته در این هدست تاخیر اندکی در ردیابی موقعیت سر دارند. سنسورهای ردیابی چشم دو عدد و از نوع مادون قرمزند.

 

آرکاس گلس (Archos VR Glasses)

کمپانی آرکاس سال‌ها تحت سلطه تولیدکنندگان گوشی‌های موبایل، تبلت‌ها و کنسول‌های بازی تحقیر شده بود، درنتیجه این بهترین موقعیت بود که با عینک واقعیت مجازی‌ای به قیمت 9.99 پوند به‌عنوان ارزان‌ترین محصول بازار خودی نشان دهد؛ البته در صورتی که برای خودتان کاردبورد گوگلی درست نکرده باشید!

خوشبختانه اپلیکیشن‌های گوگل کاردبورد را می‌توان در این هدست هم استفاده کرد. به‌علاوه اسمارت‌فونی تا ابعاد 6 اینچ را می‌توان در آن قرار داد. البته آرکاس اسمارت‌فونی با نمایشگر حداقل 5 اینچی پیشنهاد می‌کند. بنابراین به‌کمک آرکاس می‌توانید گوشی‌هایی از برندهای مختلف در هدست قرار دهید و به دنیای مجازی قدم بگذارید. همان‌گونه که انتظار می‌رود، با این هدست بهترین واقعیت مجازی را تجربه نخواهید کرد، اما، با توجه به قیمت بسیار پایینش، تجربه‌ای کاملا مقرون‌به‌صرفه کسب خواهید کرد.

گوگل کاردبورد (Google Cardboard)

شاید برایتان جالب باشد که ثروتمندترین کمپانی در میان تولیدکنندگان هدست واقعیت مجازی، یعنی گوگل، ارزان‌ترین مدل را تولید کند، آن هم با مقوا و کارتن! اما در دل این تناقض نکته‌ای عمیق نهفته است و آن این است که لوکس بودن گجت مهم نیست، بلکه خلاقیت و ابتکاری که برای تولید آن با کمترین زحمت و هزینه به کار می‌رود بسیار مهم است؛ یعنی همان چیزی که به‌خوبی در مورد گوگل کاردبورد به چشم می‌آید. گوگل کاردبورد درواقع یک هدست واقعیت مجازی است که تنها با چند تکه مقوا، دو لنز و یک کش لاستیکی ساخته می‌شود. گوگل دستورالعمل دقیق ساخت این هدست را در اختیار عموم قرار داده تا هر کسی بتواند با ساده‌ترین امکانات به پیچیده‌ترین تکنولوژی‌ها دست یابد و این یعنی نهایت خلاقیت!

وقتی این هدست را می‌خرید یا درست می‌کنید، کافی است اپلیکیشن‌های گوگل کاردبورد را برای اندروید یا iOS دانلود کنید، گوشی‌تان را در هدست قرار دهید و شروع به بازی کنید! اگرچه این بهترین تجربه واقعیت مجازی نخواهد بود، اگر گوشی‌ای با نمایشگر باکیفیت داشته باشید، تجربه واقعا شیرینی به دست می‌آورید.

 

 

خوراک‌های خوشمزه!

از ابتدای این مقاله با مفهوم واقعیت مجازی آشنا شدیم و درباره ویژگی‌ها و کاربردهایش چیزهای فراوانی یاد گرفتیم. پس از آن بهترین هدست‌های واقعیت مجازی را معرفی کردیم که درواقع دروازه ورود ما به جهان مجازی بودند. حالا وقت آن است که بهترین و جالب‌ترین خوراک‌ها و محتواهایی را معرفی کنیم که این جهان را به تصویر می‌کشند. بدین ترتیب بررسی مفهوم واقعیت مجازی کامل می‌شود و ناگفته‌ای در موردش باقی نمی‌ماند. در این بخش بهترین بازی‌ها را برای دو پلتفرم اندروید و iOS معرفی می‌کنیم. شایان ذکر است که برای اندروید 500 ، برای iOS حدود 80 و برای ویندوزفون تعداد بسیار اندکی بازی، اپلیکیشن، فیلم و ویدئوی واقعیت مجازی تولید شده است.

 

بهترین بازی‌های واقعیت مجازی iOS

Virtual Kaiju 3D

 

InMind VR

 

VR Tank Training for Google Cardboard

 

Froggy VR

 

VRSE

 

Sisters: A Virtual Reality Ghost Story

 

Fractal Combat X

 

Solar Realms Rising VR

 

Air Race VR

 

بهترین بازی‌های واقعیت مجازی اندروید

Roller Coaster

 

Air Race VR

 

Western VR

 

Crazy Swing

 

Froggy

 

Mad Race

 

Tuscany Dive

 

+HYUNDAI VR