آیا نباید هنگام شارژ شدن گوشی از آن استفاده کرد؟
در مورد استفاده از گوشی هنگام شارژ شایعاتی وجود دارد، اما تا چه حد این نگرانی‌ها درست هستند؟ آیا واقعاً استفاده از گوشی می‌تواند به باتری آسیب بزند؟ با بررسی عوامل مختلف مانند دما، نوع شارژر و نحوه استفاده از دستگاه، می‌توان فهمید که اکثر نگرانی‌ها بی‌مورد هستند و با رعایت نکات ساده، می‌توان از سلامت باتری محافظت کرد.
تبلیغات
حفظ سلامت باتری در تلفن‌های هوشمند، نقش بسیار مهمی در افزایش عمر مفید دستگاه ایفا می‌کند. اما پرسشی که برای بسیاری از کاربران پیش می‌آید این است که تا چه اندازه باید در این زمینه وسواس به خرج داد؟ در طول سال‌ها، توصیه‌ها و شایعات فراوانی درباره روش‌های بهینه برای افزایش طول عمر باتری دستگاه‌های الکترونیکی مطرح شده‌اند. یکی از رایج‌ترین این توصیه‌ها این است که نباید هنگام شارژ شدن از گوشی استفاده کرد. با اینکه این توصیه در ظاهر منطقی به نظر می‌رسد و ریشه در نگرانی‌هایی درباره سلامت باتری دارد، اما در عمل، این نگرانی در اغلب شرایط بی‌اساس است و واقعیت‌های فنی با آن تطابق چندانی ندارند.
فرآیند شارژ شدن یک گوشی هوشمند، پیچیده‌تر و دقیق‌تر از چیزی است که به چشم می‌آید. در گوشی‌های هوشمند امروزی، نوعی ارتباط هوشمندانه میان گوشی و آداپتور برق برقرار می‌شود که طی آن، دستگاه به آداپتور اطلاع می‌دهد چه میزان جریان و ولتاژ برای شارژ ایمن و مؤثر مناسب است. این هماهنگی باعث می‌شود که باتری با حداکثر سرعت مجاز شارژ شود، بدون آنکه در معرض خطر دریافت توان بیش از حد یا آسیب ناشی از گرمای زیاد قرار گیرد. از همین‌رو، تصور اینکه استفاده از گوشی در حین شارژ ممکن است این فرآیند را مختل کند، تا حد زیادی ناشی از برداشت‌های نادرست است. در واقع، در شرایط عادی، هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
پشت این باور رایج که استفاده از گوشی هنگام شارژ خطرناک است، دو فرض اصلی پنهان شده است: نخست، اینکه ممکن است باعث داغ شدن بیش از حد دستگاه شود، و دوم، اینکه استفاده همزمان می‌تواند در درازمدت به باتری آسیب وارد کند. گرچه گرمای زیاد یکی از عوامل اصلی کاهش طول عمر باتری است، اما سازندگان گوشی‌های هوشمند این موضوع را در طراحی سیستم‌های شارژ کاملاً در نظر گرفته‌اند. باتری‌ها و سیستم‌های کنترل شارژ در دستگاه‌های امروزی، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که حتی در زمان استفاده، شارژ شدن به‌صورت ایمن و کنترل‌شده انجام شود.
به طور معمول، زمانی که گوشی در حال استفاده و شارژ همزمان است، سرعت شارژ به طور خودکار کاهش می‌یابد. این کاهش نه تنها به دلیل مصرف بخشی از انرژی توسط کاربر، بلکه به این دلیل است که سیستم مدیریت انرژی، ایمنی باتری را در اولویت قرار می‌دهد و از افزایش بیش از حد دما جلوگیری می‌کند. این مکانیسم‌های هوشمند، باعث می‌شوند که استفاده از گوشی در حین شارژ، در اغلب موارد، نه تنها بی‌خطر باشد، بلکه کاملاً مطابق با طراحی و عملکرد طبیعی دستگاه صورت گیرد.
در نتیجه، مگر در موارد بسیار خاص و نادر مانند وجود نقص سخت‌افزاری یا استفاده از شارژرهای تقلبی و غیراستاندارد، هیچ ضرورتی برای پرهیز از استفاده از گوشی در هنگام شارژ وجود ندارد. نکته‌ای که اهمیت دارد، استفاده از تجهیزات اصلی یا تایید شده توسط شرکت سازنده و پرهیز از قرار دادن دستگاه در محیط‌های گرم یا بسته است که ممکن است به تجمع حرارت منجر شود.
آیا استفاده از گوشی هنگام شارژ بی‌سیم مضر است؟
در زمان استفاده از شارژرهای بی‌سیم، معمولاً مشاهده می‌شود که گوشی نسبت به شارژ با کابل کمی بیشتر گرم می‌شود. این پدیده کاملاً طبیعی است و ریشه آن به بازده پایین‌تر فناوری شارژ بی‌سیم بازمی‌گردد. در این روش، انرژی باید از سطح خارجی بدنه گوشی عبور کند و اگر قاب محافظی نیز بر روی آن نصب شده باشد، انرژی باید از آن هم بگذرد تا به سیم‌پیچ فلزی شارژ که درون دستگاه تعبیه شده است برسد. در این میان، بخشی از انرژی در قالب گرما تلف می‌شود که همین امر موجب افزایش محسوس دمای دستگاه می‌گردد. با وجود این افزایش دما، در شرایط معمول استفاده از گوشی حین شارژ بی‌سیم مانعی ندارد و آسیبی به دستگاه وارد نمی‌شود. با این حال، در صورتی که بدنه گوشی بیش از اندازه گرم شود و لمس آن احساس ناخوشایندی ایجاد کند، بهتر است فرآیند شارژ موقتاً متوقف شود تا دستگاه کمی خنک گردد و سپس مجدداً مورد استفاده قرار گیرد.
برای آنکه شرایطی فرض شود که در آن استفاده از گوشی هنگام شارژ می‌تواند واقعاً به آن آسیب برساند، باید چندین عامل منفی به طور همزمان وجود داشته باشد. برای مثال، شارژ بی‌سیم یک گوشی قدیمی که باتری آن پیش‌تر نیز دچار ضعف شده باشد، آن هم در یک روز بسیار گرم تابستانی و زیر تابش مستقیم آفتاب، در حالی که به‌صورت همزمان یک بازی سنگین و پرگرافیک نیز روی دستگاه اجرا می‌شود. چنین وضعیتی ترکیبی از فشار حرارتی، مصرف شدید پردازنده و محدودیت‌های سخت‌افزاری دستگاه است که در کنار هم می‌توانند باعث اختلال در عملکرد باتری شوند. بنابراین، تنها زمانی احتمال بروز مشکل جدی وجود دارد که مجموعه‌ای از عوامل نامطلوب به طور همزمان بر دستگاه تحمیل شوند.
تأثیر استفاده از گوشی هنگام شارژ بر عمر باتری
مسئله مهم‌تری که باید در نظر گرفته شود، ارتباط استفاده همزمان از گوشی و فرآیند شارژ با کاهش تدریجی طول عمر باتری است. هر باتری لیتیوم یونی، که امروزه در اغلب گوشی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، دارای تعداد مشخصی چرخه شارژ است. هر بار که باتری از صفر تا صد درصد شارژ می‌شود، یک چرخه کامل به حساب می‌آید. استفاده مداوم از گوشی در شرایطی که دستگاه همزمان در حال شارژ شدن است، ممکن است باعث شود باتری تحت فشار بیشتری قرار گیرد و این چرخه‌ها با سرعت بیشتری مصرف شوند. به مرور زمان، این امر می‌تواند ظرفیت واقعی باتری را کاهش دهد. در نتیجه، دستگاه ممکن است نتواند شارژ را به‌خوبی نگه دارد و مدت زمان استفاده از آن بین دو شارژ به شکل محسوسی کاهش یابد.
با این حال، باید تأکید کرد که استفاده معمول از گوشی در زمان شارژ، به‌ویژه زمانی که دستگاه بیش از اندازه گرم نمی‌شود و از تجهیزات استاندارد و مطمئن استفاده می‌شود، در بیشتر موارد مشکلی برای باتری ایجاد نمی‌کند. سیستم‌های مدیریت انرژی در گوشی‌های امروزی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فرآیند شارژ به‌طور خودکار کنترل می‌شود و از افزایش بیش از حد دما یا فشار غیرمجاز بر سلول‌های باتری جلوگیری می‌شود.
استفاده از گوشی در حال شارژ تا حدودی فشار بیشتری بر باتری وارد می‌کند، اما این فشار آن‌قدر چشمگیر نیست که باعث نگرانی شود. در واقع، اگرچه نمی‌توان به‌صورت دقیق میزان تأثیر این نوع استفاده را بر کاهش عمر مفید باتری سنجید، اما بررسی‌های موجود نشان می‌دهند که چنین تأثیری در عمل بسیار محدود و ناچیز است. باتری گوشی‌های هوشمند امروزی به سامانه‌های هوشمند مدیریت انرژی مجهز شده‌اند که به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا سلول‌های باتری همواره در محدوده امن عملکرد خود باقی بمانند. این سامانه‌ها به‌طور خودکار شدت جریان، دما، و میزان شارژ را کنترل می‌کنند و از وارد شدن فشار بیش از اندازه به باتری جلوگیری می‌نمایند.
با این حال، شرایط خاصی وجود دارد که در آن استفاده همزمان از گوشی و شارژ ممکن است نیازمند احتیاط بیشتری باشد. برای مثال، در محیط‌هایی با دمای بسیار بالا، به‌ویژه زمانی که همزمان با شارژ شدن، برنامه‌هایی با بار پردازشی سنگین نیز در حال اجرا باشند، فشار مضاعفی بر سخت‌افزار دستگاه و به‌ویژه بر باتری وارد خواهد شد. منظور از چنین برنامه‌هایی بازی‌های بسیار سنگین گرافیکی هستند که منابع پردازشی زیادی را درگیر می‌کنند؛ نه بازی‌های سبک و ساده‌ای مثل «کندی کراش»، بلکه نمونه‌هایی مانند «Genshin Impact» یا «Fortnite» که فشار پردازشی قابل توجهی به سیستم وارد می‌کنند.
حتی در چنین شرایطی نیز، اگر تنها با اندکی افزایش دما مواجه باشیم، جای نگرانی نیست. تنها زمانی باید موضوع را جدی تلقی کرد که بدنه گوشی به شکل غیرمعمول داغ شود، تماس مستقیم با آن حس ناخوشایندی ایجاد کند، هشدار گرما از سوی سیستم عامل نمایش داده شود، یا دستگاه به‌طور ناگهانی خاموش گردد. این نشانه‌ها بیانگر آن هستند که باتری یا دیگر اجزای داخلی به محدوده‌های بحرانی دمایی رسیده‌اند.
نکته بسیار مهم دیگری که در این زمینه باید مد نظر قرار گیرد، کیفیت تجهیزات شارژ است. کیفیت شارژر مورد استفاده نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در سلامت باتری دارد و در اغلب موارد، اهمیت آن حتی بیش از نحوه استفاده از گوشی هنگام شارژ است. استفاده از شارژرهای اصل، دارای استانداردهای ایمنی معتبر و مورد تأیید شرکت سازنده، می‌تواند به شکل محسوسی از آسیب‌های احتمالی به باتری جلوگیری کند. در مقابل، شارژرهای ارزان و غیراستاندارد ممکن است نوسانات خطرناکی در ولتاژ یا جریان ایجاد کنند که سلامت کلی دستگاه را به خطر می‌اندازد.
