چرا همه گوشی‌ها شبیه آیفون شده‌اند؟

بازار گوشی‌های هوشمند امروز بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر طراحی اپل قرار گرفته است. حتی گوشی‌هایی که عملکرد و مشخصاتشان عالی است، به دلیل شباهت‌های نرم‌افزاری و طراحی ظاهری، تجربه‌ای تقلیدی را منتقل می‌کنند. این روند نه تنها خلاقیت تولیدکنندگان را محدود کرده، بلکه انتخاب کاربران را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

ویوو ایکس 300 پرو؛ عملکرد عالی با طراحی آیفون

ویوو ایکس 300 پرو یکی از گوشی‌های برجسته بازار است که از نظر سخت‌افزاری و عملکردی توان ایستادن روی پای خود را دارد. سرعت پردازش و پاسخ‌دهی این گوشی بسیار بالا است و دوربین آن در میان بهترین‌های بازار جای می‌گیرد. نمایشگر با امکانات پیشرفته مراقبت از چشم تجربه بصری فوق‌العاده‌ای ارائه می‌کند و باتری قدرتمند 6510 میلی‌آمپر ساعتی آن امکان استفاده طولانی‌مدت بدون نگرانی از شارژ را فراهم می‌آورد.

با وجود تمام این ویژگی‌ها، نرم‌افزار این گوشی پر از عناصر شبیه آیفون است. به عنوان مثال، Quick Button جدید در همان محل اکشن باتن آیفون قرار گرفته و منوی تنظیمات آن به شدت یادآور iOS است. همچنین انیمیشن‌ها، زمان‌بندی و رنگ‌بندی منو تقریبا مشابه آیفون طراحی شده است.

ویژگی VivoShare که امکان اشتراک‌گذاری سریع فایل از طریق NFC را فراهم می‌کند، نمونه‌ای دیگر از تقلید است. انیمیشن و عملکرد این قابلیت دقیقا مشابه ایردراپ اپل است. علاوه بر این، منوی Quick Toggles نیز تقلیدی آشکار از آیفون بوده که اکنون توسط سامسونگ و دیگر تولیدکنندگان بزرگ اندرویدی نیز استفاده می‌شود.

شیائومی 17 پرو مکس؛ تقلید با جزئیات

شیائومی 17 پرو مکس نیز نمونه بارز دیگری از این روند است. این شرکت سری 16 را کنار گذاشت و مستقیما از شیائومی 15 اولترا به شیائومی 17 پرو مکس رفت، اقدامی که برای همگام شدن با روند شماره‌گذاری آیفون انجام شد. طراحی این گوشی به شدت شبیه آیفون است، هرچند تلاش شیائومی برای افزودن نمایشگر کوچک با رزولوشن و نرخ تازه‌سازی بالا در قالب “Camera Plateau” به نوعی قصد ایجاد تمایز دارد، اما این ویژگی نیز بیشتر شبیه یک نمایش قدرت است تا نوآوری واقعی.

این نمایشگر اضافه شده، با رزولوشن بالا و نرخ تازه‌سازی سریع، بیشتر به عنوان یک ابزار تبلیغاتی عمل می‌کند تا نوآوری کاربردی. با وجود این جزئیات، نگاه اولیه به طراحی کلی گوشی، ذهن کاربر را به یاد آیفون می‌اندازد و حس تفاوت واقعی بین برندها کاهش پیدا می‌کند.

گلکسی اس 26 اولترا؛ تقلید رنگ‌ها

شایعات اخیر درباره گلکسی اس 26 اولترا نشان می‌دهد که سامسونگ در نظر دارد پرچمدار بعدی خود را با رنگی شبیه Cosmic Orange آیفون 17 پرو عرضه کند. حتی رنگ‌بندی گوشی‌ها هم به تقلید از آیفون نزدیک شده است. این موضوع نشان می‌دهد که تقلید از اپل دیگر محدود به طراحی دکمه‌ها و منوها نیست و وارد جزئیات بصری و بازاریابی نیز شده است.

این روند باعث می‌شود تولیدکنندگان اندروید، حتی برندهای قدیمی و شناخته‌شده، برای حفظ رقابت با آیفون، به جای ارائه نوآوری واقعی، عناصر اپل را در طراحی و نرم‌افزار خود استفاده کنند. نتیجه این اتفاق، کاهش خلاقیت و ایجاد تجربه‌ای یکنواخت برای کاربران خواهد بود.

پیامدهای تقلید از آیفون در بازار موبایل

این تقلید گسترده تاثیرات مهمی بر بازار دارد. اول از همه، کاربران گزینه‌های واقعی کمتری برای انتخاب دارند، زیرا تفاوت بین گوشی‌های پرچمدار به حداقل رسیده است. دوم، خلاقیت تولیدکنندگان محدود شده و نوآوری‌های مستقل اندروید کمتر دیده می‌شود. در نهایت، رقابت واقعی بین برندها کاهش یافته و بازار به سمت یک الگوی واحد حرکت کرده است.

حتی فناوری‌هایی که زمانی اندروید برای پیشرفت خود معرفی کرده بود، مانند اشتراک‌گذاری سریع فایل، اکنون تحت تاثیر تقلید اپل قرار گرفته‌اند. این موضوع باعث شده است که بسیاری از کاربران حس کنند گوشی‌های پرچمدار اندروید صرفا نسخه‌های مشابه آیفون هستند، نه محصولاتی با ویژگی‌ها و نوآوری‌های مستقل.

در واقع بازار گوشی‌های هوشمند به جای تمرکز بر نوآوری، به تقلید از یک برند محدود شده است. ویوو ایکس 300 پرو، شیائومی 17 پرو مکس و حتی شایعات گلکسی اس 26 اولترا نشان می‌دهند که طراحی، نرم‌افزار و حتی رنگ‌بندی گوشی‌ها به شدت تحت تاثیر آیفون قرار گرفته‌اند. این روند نه تنها خلاقیت را محدود می‌کند، بلکه تجربه کاربری را نیز یکسان و یکنواخت می‌سازد.

برای کاربران و علاقه‌مندان به فناوری، این وضعیت هشداردهنده است. انتخاب یک گوشی دیگر صرفا به انتخاب بین برندهای مختلف محدود شده و فرصت تجربه نوآوری‌های واقعی کاهش یافته است. تنها راهی که تولیدکنندگان می‌توانند از این چرخه تقلیدی خارج شوند، تمرکز بر ویژگی‌های منحصر به فرد و ایجاد تجربه‌های تازه برای کاربران است.

الگوبرداری از ایده‌ها مشکل نیست، اما تقلید کامل نه

موضوع کپی‌برداری و الهام‌گیری در دنیای فناوری همیشه بحث‌برانگیز بوده است. از سال‌ها پیش موضوع این که «الگوبرداری از ایده‌ها مشکل نیست، اما تقلید کامل نه» در جریان بود، اما این دیدگاه حالا امروزه هم پابرجاست. خلاقیت انسانی اغلب صرفا ترکیب ایده‌ها و اختراعات گذشته است تا چیزی جدید و کارآمد خلق شود. به عبارتی، بیشتر اختراعات واقعی، در اصل بازترکیب ایده‌های قبلی هستند و آینده هم همین روند را ادامه خواهد داد.

در طول تاریخ، لحظات نادری وجود داشته که برخی افراد واقعا نوآور و نابغه بوده‌اند و چیزی کاملا جدید خلق کرده‌اند، چه در هنر و چه در مهندسی. با این حال در دنیای کوچک و محدود گوشی‌های هوشمند، وقتی یک شرکت قابلیت کاربردی جدیدی ارائه می‌دهد، منطقی است که سایر تولیدکنندگان این قابلیت را به کار بگیرند، نه برای تقلید صرف، بلکه برای بهبود تجربه کاربران خود و همچنین جذب مشتریان جدید از رقبا.

یک نمونه کوچک و بسیار خاص که همیشه در این بحث مطرح می‌شود، قابلیت لمس و نگه داشتن یک سوژه در عکس است، به‌طوری که آن سوژه به‌صورت جداگانه بریده شده و با پس‌زمینه شفاف ذخیره می‌شود. این ویژگی در ابتدا توسط آیفون معرفی شد، اما اکنون در بیشتر گوشی‌های پرچمدار موجود است. وجود چنین ویژگی در تمام دستگاه‌ها باعث شده وابستگی به آیفون از بین برود و کاربران بتوانند بدون محدودیت از برندهای مختلف استفاده کنند. این نمونه کوچک نشان می‌دهد که الهام‌گیری از یک ویژگی مفید، می‌تواند تجربه کاربری را بهبود بخشیده و در عین حال نوآوری را محدود نکند.

البته، اپل هم طی سال‌ها از ویژگی‌های اندروید و ویندوز الهام گرفته است، اما نکته مهم این است که اپل اغلب به این قابلیت‌ها ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد خود را اضافه می‌کند. گاهی ممکن است این ویژگی‌ها دقیقا همانند نسخه اصلی عمل نکنند، اما همان چیزی است که اغلب کاربران و تحلیلگران فناوری می‌گویند: «آن‌ها آن را به سبک اپل انجام دادند».

به‌طور کلی، دنیای فناوری بر پایه ترکیب، الهام‌گیری و بازآفرینی ایده‌ها حرکت می‌کند. تقلید کامل و بی‌هدف باعث محدود شدن نوآوری می‌شود، اما الهام گرفتن و بهبود دادن ویژگی‌ها نه تنها طبیعی است، بلکه باعث افزایش کارایی و رضایت کاربران می‌شود.

آیا همه گوشی‌ها باید شبیه آیفون شوند؟

واضح است که آیفون بسیار محبوب است و این محبوبیت تاثیر زیادی روی طراحی سایر گوشی‌ها دارد. بسیاری از تولیدکنندگان با شبیه‌سازی برخی ویژگی‌ها به آیفون، اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند؛ از جمله:

• جذب مشتریانی که در غیر این صورت آیفون می‌خریدند.
• ارائه قابلیت‌هایی که آیفون دارد تا کاربران احساس کمبود نکنند.
• و شاید مهم‌تر از همه، القای این پیام که محصول خود را نمی‌توان بدون تقلید از آیفون به عنوان یک گوشی لوکس و ارزشمند معرفی کرد.

اگرچه نقطه سوم کمی بحث‌برانگیز به نظر می‌رسد، اما حقیقت دارد. کپی کامل از طراحی و ویژگی‌های یک رقیب، پیام متفاوتی را منتقل می‌کند؛ در واقع این کار نشان می‌دهد که سازنده اعتماد کافی ندارد تا محصول خود را به تنهایی و بدون تکیه بر شهرت رقیب، جذاب و ارزشمند نشان دهد.

واقعیت این است که هر کسی می‌تواند انیمیشن نرم و رنگ‌های جذاب ایجاد کند، اما چیزی که اپل در آن استاد است، بازاریابی و عرضه متفاوت محصول به مشتری است. انتخاب رنگ، انیمیشن‌ها و حتی “Liquid Glass” اپل، همگی به عنوان نماد لوکس بودن و بالاترین سطح طراحی درک می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود که برخی تولیدکنندگان بزرگ، به جای خلق ایده‌های جدید، به تقلید از ظاهر و بازاریابی اپل روی بیاورند. این تقلید نه تنها نمی‌تواند اعتبار محصول را افزایش دهد، بلکه گاهی نتیجه معکوس داشته و ارزش واقعی گوشی را کاهش می‌دهد.

ویوو ایکس 300 پرو مثال مناسبی است. این گوشی از نظر عملکرد، دوربین و باتری فوق‌العاده است و تجربه کاربری بسیار خوبی ارائه می‌کند. با اولین بار که دکمه "Shortcut Button" آن مشاهده شد، این سوال به ذهن همه رسد که «آیا این گوشی فقط تلاش می‌کند بیشتر آیفونی به نظر برسد؟»

با بررسی دقیق، مشخص شد که این دکمه عملکردی مفید دارد و اضافه شدن آن تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد. با این حال نکته مهم این است که اگر کاربران فقط به ظاهر کلی گوشی‌ها نگاه کنند، ممکن است بدون فرصت دادن به آن، از خرید صرف نظر کنند، فقط به دلیل شباهت ظاهری بیش از حد به آیفون.

وضعیت سامسونگ نیز مشابه است.گلکسی واچ اولترا اغلب مورد نقد قرار می‌گیرد، نه به خاطر ویژگی‌هایش، بلکه به دلیل شباهت زیاد به اپل واچ اولترا، از جمله بند نارنجی در تصاویر تبلیغاتی. حتی در مورد گلکسی اس 26 اولترا با ارائه نشانه‌های از مدل با رنگ نارنجی، باعث کاهش اعتماد کاربران شده است.

سامسونگ پیش‌تر جک هدفون را حذف کرد، زیرا اپل این کار را انجام داده بود. آن‌ها تیتانیوم اضافه کردند، زیرا اپل آن را معرفی کرده بود. این تقلیدها بیشتر باعث شده که کاربران درباره نوآوری واقعی و تصمیمات طراحی سامسونگ تردید کنند.

با این حال، واقعیت به آن شدت فاجعه‌آمیز نیست، اما هر بار که یک پرچمدار اندرویدی با ویژگی‌های آیفونی لو می‌رود، حس می‌شود که این روند به سمت یک بازار یکنواخت و تقلیدی تمایل دارد.