آیفون 17 و پروموشن؛ افسانه‌ای که کاربران را گمراه می‌کند

فناوری پروموشن، اصطلاحی است که اپل برای نرخ نوسازی متغیر نمایشگر به کار می‌برد، حالا در تمام مدل‌های آیفون 17 در دسترس است. با این حال برخی کارشناسی‌ها نشان می‌دهد این تکنولوژی در استفاده روزمره تاثیر زیادی ندارد و تجربه کاربری را به شکل چشمگیری تغییر نمی‌دهد.

پس از انتظار طولانی و انتشار شایعات متعدد، اپل بالاخره قابلیت پروموشن را برای کل سری آیفون 17 گسترش داد. برای اولین بار، حتی مدل پایه، آیفون 17 هم قادر است تصاویری را با نرخ نوسازی 120 هرتز نمایش دهد. این عدد در نگاه اول هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد، اما واقعیت بسیار متفاوت است و تجربه کاربری روزمره آنچنان قابل توجه نیست.

فناوری پروموشن باعث می‌شود حرکت‌ها و انیمیشن‌های صفحه، مانند اسکرول کردن و سوایپ کردن، بسیار نرم‌تر به نظر برسند، اما در سایر جنبه‌ها تفاوت زیادی ایجاد نمی‌کند؛ حداقل تجربه عملی اینطور نشان می‌دهد. برای درک بهتر اینکه یک نمایشگر مجهز به پروموشن چگونه کار می‌کند، مهم است که بدانیم تفاوت آن با یک نمایشگر استاندارد 60 هرتز دقیقا در چه نقاطی است و چرا این تفاوت در استفاده معمول روزانه همیشه مشهود نیست.

پروموشن و نرخ نوسازی نمایشگر

اکثر نمایشگرهایی که روزانه با آن‌ها سر و کار داریم دارای ویژگی به نام نرخ نوسازی (Refresh Rate) هستند. نرخ نوسازی نشان‌دهنده تعداد دفعاتی است که یک نمایشگر در هر ثانیه تصویر خود را به‌روزرسانی می‌کند و معمولا با واحد هرتز (Hz) مشخص می‌شود. از آنجایی که ویدیوها در واقع مجموعه‌ای از تصاویر هستند که پشت سر هم نمایش داده می‌شوند، نرخ نوسازی بالاتر باعث می‌شود ویدیوها و انیمیشن‌ها روان‌تر و بدون لگ دیده شوند، زیرا در یک ثانیه تعداد تصاویر بیشتری به نمایش درمی‌آید.

صفحه‌نمایش‌های معمولی تلویزیون‌ها و مانیتورها دارای نرخ نوسازی ثابت 50 یا 60 هرتز هستند که معمولا برای اکثر کاربران کافی به نظر می‌رسد.

قبل از آیفون 17، تمام مدل‌های پایه و اقتصادی آیفون از نمایشگرهایی با نرخ نوسازی 60 هرتز بهره می‌بردند. همچنین، مک‌بوک ایر، آیپد ایر، آیپد مینی و آیپد استاندارد نیز نمایشگرهایی با نرخ نوسازی 60 هرتز دارند.

در سال 2017 و با معرفی آیپد پرو، اپل فناوری پروموشن را عرضه کرد. برخلاف نمایشگرهای استاندارد 60 هرتز، پروموشن امکان تغییر نرخ نوسازی متغیر (Variable Refresh Rate) را فراهم می‌کند که بسته به نیاز بین 10 تا 120 هرتز می‌تواند متغیر باشد.

در استفاده روزمره، نرخ نوسازی بسته به فعالیت‌های روی صفحه متغیر است؛ به‌طور مثال هنگام اسکرول کردن یا اجرای بازی‌ها، نرخ نوسازی به 120 هرتز می‌رسد و هنگام نمایش تصاویر ثابت، تا 10 هرتز کاهش می‌یابد. همچنین نمایشگر می‌تواند برای هماهنگی با نرخ نوسازی محتوای ویدیویی، به 60 هرتز بازگردد. به‌طور خلاصه، پروموشن باعث می‌شود انیمیشن‌ها نرم‌تر دیده شوند و حس لگ یا پرش کمتر شود.

یکی دیگر از مزایای پروموشن، افزایش عمر باتری است. نمایشگرهای مجهز به پروموشن هنگام نمایش تصاویر ثابت انرژی کمتری مصرف می‌کنند، زیرا نمایشگر نیازی به نوسازی مداوم ندارد. آیفون 14 پرو که نرخ نوسازی آن از 1 تا 120 هرتز قابل تغییر بود، این قابلیت را با حالت Always-On به اوج رساند.

همچنین این حالت در اپل واچ و آیفون 17 نیز موجود است. حالت Always-On یا همان «نمایشگر همیشه روشن» امکان مشاهده تاریخ، زمان و اطلاعات دیگر دستگاه در هر لحظه را فراهم می‌کند. هنگامی که آیفون قفل است یا در حالت استندبای قرار دارد، نرخ نوسازی نمایشگر تا 1 هرتز کاهش می‌یابد و انرژی کمتری مصرف می‌شود.

با این حال، اینکه تاثیر واقعی پروموشن در تجربه کاربری چقدر محسوس است، بسته به نظر افراد متفاوت است. برخی این ویژگی را یک ضرورت نمایشگر می‌دانند و شدیدا از آن دفاع می‌کنند. با این حال تجربه شخصی بسیاری نشان داده که پروموشن در آیفون بیش از حد بزرگ‌نمایی شده و در کل، بسیاری از افراد هیچ دلیلی برای ارتقای آیفون خود به آیفون 17 صرفا به خاطر این قابلیت نمی‌بینند.

پروموشن در آیفون؛ تفاوت واقعی چقدر است؟

فناوری پروموشن که اپل آن را به عنوان یک ویژگی “Pro” و تقریبا ضروری معرفی کرده است، در عمل آنطور که تبلیغ می‌شود، تاثیر چشمگیری روی تجربه کاربری آیفون ندارد. حتی در مدل‌های پیشین آیپد پرو، این قابلیت بیشتر جنبه جذابیت بصری داشت تا کارایی واقعی. هنگام معرفی آیپد پرو 2017، اپل پروموشن را به عنوان یک فناوری انقلابی نمایشگر تبلیغ کرد که انیمیشن‌ها را روان‌تر می‌کند و تجربه بصری بهتری ارائه می‌دهد. بدون شک انیمیشن‌های نرم و حرکت‌های روان در هنگام سوایپ کردن و اسکرول کردن به وضوح حس می‌شد، اما پس از مدت کوتاهی این جذابیت اولیه رنگ می‌بازد و اثر آن در استفاده روزمره کم‌رنگ می‌شود.

در حقیقت، پروموشن مزیت واقعی دیگری جز روان‌تر شدن انیمیشن‌ها و کاهش مصرف باتری ندارد. کاربران ممکن است بتوانند بازی‌هایی پیدا کنند که از نرخ نوسازی 120 هرتز پشتیبانی می‌کنند، اما در بیشتر فعالیت‌های روزانه، تفاوت قابل توجهی احساس نمی‌شود. برای مثال، استفاده از آیفون برای بازی‌های ساده و سبک مانند Subway Surfers یا Temple Run 2 نشان می‌دهد که پروموشن به هیچ وجه یک ضرورت نیست و تجربه کاربری را به شکل چشمگیر ارتقا نمی‌دهد.

بررسی مقایسه‌ای بین دستگاه‌های مختلف نیز این موضوع را تایید می‌کند. وقتی کاربران بین آیپد پرو، مک‌بوک ایر و آیفون 16 جابه‌جا می‌شوند، تفاوت در سرعت یا روانی انیمیشن‌ها بسیار ناچیز است و به سختی قابل تشخیص می‌شود. حتی آیفون‌هایی که مجهز به پروموشن هستند، تجربه‌ای تقریبا مشابه با آیفون‌های استاندارد ارائه می‌دهند و تفاوت چندانی در عملکرد یا احساس کاربری ایجاد نمی‌کنند.

دلیل اصلی این امر این است که پروموشن روی آیفون اهمیت چندانی ندارد. صفحه‌نمایش‌های بزرگ‌تر مانند آیپدها و مک‌بوک‌ها که برای طراحی، ویرایش و کار با محتوای گرافیکی استفاده می‌شوند، از این فناوری بهره بیشتری می‌برند. در این دستگاه‌ها، نرخ نوسازی متغیر باعث می‌شود حرکت‌ها و انیمیشن‌ها واقعی‌تر و روان‌تر به نظر برسند و تجربه کاربری در استفاده طولانی‌مدت بهبود یابد. با این حال روی آیفون، خصوصا در استفاده‌های روزمره مانند وب‌گردی، شبکه‌های اجتماعی یا بازی‌های سبک، پروموشن بیشتر جنبه یک ویژگی تجملی و ظاهری دارد تا یک قابلیت ضروری و تعیین‌کننده.

همچنین باید توجه داشت که فناوری پروموشن می‌تواند تاثیر مثبتی بر عمر باتری داشته باشد. نمایشگرهایی که از نرخ نوسازی متغیر استفاده می‌کنند، هنگام نمایش تصاویر ثابت انرژی کمتری مصرف می‌کنند، زیرا نمایشگر نیازی به نوسازی مداوم ندارد. این مسئله در مدل‌های آیفون 14 پرو و حالت «نمایشگر همیشه روشن» به حداکثر رسید، جایی که نرخ نوسازی می‌تواند تا 1 هرتز کاهش یابد و مصرف انرژی به حداقل برسد. با این حال، این صرفه‌جویی در انرژی بیشتر برای آیپد و مک‌بوک محسوس است و در آیفون چندان برجسته نیست.

در نهایت، تصمیم‌گیری درباره اهمیت واقعی پروموشن به میزان استفاده کاربر و نوع فعالیت‌های روزانه بستگی دارد. برای کاربرانی که عمدتا از آیفون برای فعالیت‌های معمولی استفاده می‌کنند، این ویژگی شاید صرفا یک مزیت بصری جزئی باشد و نه یک دلیل قانع‌کننده برای خرید یا ارتقا به آیفون‌های جدیدتر.

پروموشن بیشتر برای آیپد یا مک‌بوک معنا پیدا می‌کند

آیفون بدون شک یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های گیمینگ موبایل است و بسیاری از کاربران از بازی‌های موبایلی در حال حرکت لذت می‌برند. با این حال، پیدا کردن یک گیمر حرفه‌ای که آیفون را به عنوان پلتفرم اصلی بازی خود استفاده کند، چندان رایج نیست. برای روشن شدن موضوع می‌توان اشاره کرد که مدل پایه آیفون 16 قادر است بازی‌های سنگین دسکتاپی مانند Resident Evil 7: Biohazard یا Resident Evil: Village را اجرا کند. همچنین نسخه‌های اغلب مورد انتقاد Definitive Edition سه‌گانه 3D Grand Theft Auto نیز بدون پروموشن قابل اجرا هستند.

با این وجود، سخت‌افزار آیفون توانایی بالایی دارد و آیفون 17 بدون شک تجربه بازی را بهبود می‌بخشد، اما صفحه نمایش آیفون احتمالا برای لذت بردن از بازی‌های پیچیده و سبک دسکتاپ بیش از حد کوچک است. در بسیاری از موارد، نمی‌توان به وضوح آنچه روی صفحه نمایش است را دید، مگر اینکه از کیبورد یا کنترلر خارجی استفاده شود که در این صورت کل هدف بازی موبایلی از بین می‌رود.

پروموشن برای دستگاه‌هایی با نمایشگر بزرگ‌تر، مانند آیپد پرو 12.9 اینچی یا 13 اینچی، اهمیت بیشتری دارد. در این دستگاه‌ها، کاربران می‌توانند بسیاری از بازی‌های موجود در اپ استور که برای تراشه‌های سیلیکونی مک طراحی شده‌اند را تجربه کرده و حتی با کنترل لمسی نیز بتوانند به راحتی محتوای بازی را مشاهده کنند.

اگر قصد خرید دستگاهی با نمایشگر بزرگ دارید، بهتر است سراغ مدل‌های با مشخصات فنی رده بالا بروید. بازی‌ها بدون پروموشن نیز قابل اجرا هستند و تاکنون هیچ تجربه‌ای ثبت نشده که نشان دهد پروموشن کیفیت اجرای بازی‌ها را به شکل ملموس بهبود می‌بخشد. با این حال، داشتن این قابلیت می‌تواند یک مزیت ظاهری و جزئی باشد، حتی اگر کاربردی یا محسوس نباشد.

استدلال مشابهی را می‌توانیم برای مک‌بوک پرو نیز مطرح کنیم،به خصوص با توجه به اینکه می‌توان از آن برای اجرای بازی‌های مختص ویندوز با نرم‌افزار ماشین مجازی استفاده کرد. در مقابل، آیفون واقعا نیازی به پروموشن ندارد تا تجربه کاربری یا اجرای بازی‌ها را به شکل قابل توجهی ارتقا دهد.

البته، هر کاربر عادات و استفاده متفاوتی دارد. برای افرادی که به بازی‌های AAA موبایلی روی آیفون علاقه دارند، ممکن است پروموشن اهمیت پیدا کند و در این صورت، قدرت پردازش دستگاه نیز اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت. در این شرایط، کاربر احتمالا سراغ آیفون ۱۷ پرو یا آیفون 17 پرو مکس با چیپ A19 Pro و سیستم خنک‌کننده Vapor Chamber خواهد رفت.

با این حال، برای اکثریت قریب به اتفاق کاربران، پروموشن تاثیر قابل توجهی نخواهد داشت و تجربه روزمره یا بازی‌های معمولی آیفون بدون آن تقریبا یکسان خواهد بود. این قابلیت بیشتر به نظر می‌رسد جنبه یک ویژگی اضافه و لوکس دارد تا یک ضرورت واقعی برای کاربران آیفون.