اگر فکر می‌کنید دوربین گوشی‌ها به آخر خط رسیده، سخت در اشتباهید!

امسال شاهد عرضه گوشی‌هایی با دوربین‌های فوق‌العاده باکیفیت بوده‌ایم. به ویژه شیائومی 15 اولترا گران‌قیمت و وان‌پلاس 13 که از مدل‌های پرطرفدار است، رقابت را در بین سه‌گانه آیفون، گلکسی و پیکسل افزایش داده و باعث شده تا عکاسان موبایلی بتوانند حق انتخاب بیشتری نسبت به قبل داشته باشند.

گوشی‌های پرچمدار هر ساله حتی اگر ارتقاهای قابل‌توجهی هم نداشته باشند، اما سیستم دوربین یکی از بخش‌هایی است که به صورت سالانه پیشرفت‌هایی دارد. در چندین سال گذشته، برندها به منظور گسترش محصولات خود، برخی از قابلیت‌های عکاسی مدل‌های پرچمدار را به دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه هم آورده و در نتیجه با ارائه گوشی‌هایی با قیمت پایین و در عین حال باارزش، دسته جدیدی از رقابت بین گوشی‌های هوشمند را به وجود آورده‌اند.

با این حال، حتی با وجود چنین ارتقاهایی، برخی انتقاد می‌کنند که به زودی، مسیر پیشرفت دوربین‌ها در گوشی‌های هوشمند متوقف شده و به آخر خط خواهد رسید.

در واقع، بحث اصلی این است که برندها بدون استفاده از ماژول‌های دوربین بزرگ با میدان دید بیش از حد وسیع، نمی‌توانند به سراغ سنسورهای بزرگ‌تر بروند. به همین ترتیب، بهترین دوربین‌های زوم، با توجه به کمبود فضای برای فاصله‌های کانونی فیزیکی طولانی‌تر، حتی با طراحی‌های پریسکوپ، به طور فزاینده‌ای با برش‌های هوشمندانه و افزایش مقیاس متوسل می‌شوند.

بنابراین، مسیر پیشرفت دوربین‌های آینده، در گرو ارتقاهایی وابسته دیگری است که ابتدا باید آن‌ها پیاده‌سازی شوند. حتی با وجود چنین تردیدهایی، امیدها از بین نرفته و برخی نوآوری‌های مهم عکاسی موبایلی در راه هستند که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت.

همچنین باید توجه داشت به خاطر انتظارهایی که کاربران از مدل‌های جدید دارند، برندها مجبور هستند برای پایدار نگه داشتن میزان فروش، ارتقاهای قانع‌کننده‌ای را ارائه دهند و قابلیت‌های جدید دوربین، دقیقا بخشی از همین‌ها هستند.

HDR بهتر از دوربین‌های بدون آینه‌ای

در همین ابتدا باید توجه داشت که اندازه سنسور گوشی‌های هوشمند هرگز به اندازه دوربین‌های بدون آینه‌ای جمع‌وجور یا حتی میکرو چهارم سوم نخواهد رسید. سنسورهای 1 اینچی مانند LTY-900 به اندازه کافی بزرگ بوده و حتی در صورت جای‌گذاری در ماژول دوربین گوشی، برای ارائه فاصله کانونی ایده‌آل دیگر فضایی در داخل گوشی باقی نمی‌ماند. 

سنسورهای بزرگ‌تر برای جلوگیری از میدان دید فوق‌عریض به فضای بیشتری بین خود و لنز نیاز دارند. اگر مشخصات فنی بهترین گوشی‌های دوربین‌محور را مطالعه کرده باشید، احتمالا می‌دانید مدتی است که کاملا در حدود 1/1.3 اینچ هستند و می‌توانند برای آینده قابل پیش‌بینی هم در همین حد باقی بمانند.

در عوض، سنسورها به ترفندهای هوشمندانه‌تری روی آورده‌اند تا نور بهتری را از سنسورها و پیکسل‌های با اندازه یکسان دریافت کنند. سنسور LYT-818 سونی را در نظر بگیرید؛ یک سنسور 1/1.28 اینچی که از فناوری کاملا جدید Hybrid Frame-HDR (HF-HDR) بهره می‌برد.

فناوری HF-HDR بر اساس رویکرد Dual ISO Conversion Gain (DCG) برای سایه‌های تاریک ساخته شده است و با ادغام فریم‌های نوردهی کوتاه مدت در ترکیب، به آن اجازه می‌دهد تا هایلایت‌های روشن را ثبت کند. همچنین سونی ادعا می‌کند که این سنسور، بیش از 100 دسی‌بل یا تا 17 استاپ محدوده داینامیکی (محدوده بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین تصویر قبل از برش) ارائه می‌دهد که منجر به پس‌زمینه‌های کمتر روشن یا ثبت جزئیات بسیار بهتر سوژه، حتی هنگام زوم می‌شود.

سنسور LYT-828 سونی همچنین از فناوری اختصاصی بهره تبدیل فوق بالا (UHCG) برای کاهش نویز تصادفی در بهبود فیلم‌برداری در نور کم استفاده می‌کند. این تکنولوژی به گوشی‌ها کمک می‌کند تا وابستگی خود را به پردازش پس از تولید عکس کاهش داده و بیشتر برای ارائه بهترین نتیجه، روی دقت سخت‌افزار کار کنند.

البته سونی تنها شرکتی نیست که در زمینه بهبود قابلیت‌های HDR و ضبط نور سرمایه‌گذاری می‌کند. OV50X جدید ۱ اینچی OmniVision از خازن یکپارچه سرریز جانبی (LOFIC) برای بهبود محدوده دینامیکی در نور روشن، همراه با فناوری مرسوم‌تر DCG HDR بهره می‌برد. ظاهرا OV50X «نزدیک به ۱۱۰ دسی‌بل HDR تک نوردهی ارائه می‌دهد.» این حسگر بزرگی است، اما می‌تواند یک قدرت واقعی عکاسی و فیلم‌برداری را در اختیار کاربران قرار دهد.

زوم بیشتر بدون نیاز به بزرگ‌تر کردن اندازه

البته باید اشاره کرد که تکنولوژی ISCOCELL سامسونگ ترفندهای جدیدی هم در آستین دارد. دوربین ۲۰۰ مگاپیکسلی ISOCELL HP9 سال گذشته، وقتی در شیائومی ۱۵ اولترا آزمایش شد، کاملا تاثیرگذاری خود را نشان داد، زیرا دارای RAW 14 بیتی، iDCG و Staggered HDR و زوم ۲ یا ۴ برابری درون سنسور است.

زوم بدون افت کیفیت در گوشی‌های جدید، دیگر به کمک نرم‌افزار انجام نمی‌شود. این فناوری با برداشت بخش مرکزی از سنسورهای پررزولوشن (مثلا ۱۲.۵ مگاپیکسل از یک سنسور ۵۰ یا ۲۰۰ مگاپیکسلی) زوم ۲ یا ۴ برابری واقعی را بدون افت کیفیت ممکن می‌سازد. هرچند کوچک‌تر شدن پیکسل‌ها جذب نور را کاهش می‌دهد، اما برندهایی مثل سامسونگ با الگوریتم‌های هوشمند بازسازی رنگ این مشکل را کنترل می‌کنند.

زوم درون‌سنسوری و پریسکوپ‌های جمع‌وجور باعث می‌شوند تجربه زوم در گوشی‌ها یکپارچه‌تر و روان‌تر باشد. انتظار می‌رود این فناوری تا سال ۲۰۲۶ در مدل‌های زیادی رایج شود.

سامسونگ در CES 2025 از فناوری ALoP رونمایی کرد؛ ساختاری که با قرار دادن لنز روی منشور، هم کیفیت زوم را افزایش می‌دهد و هم ماژول دوربین را نازک‌تر می‌سازد.

برندهایی مثل وان‌پلاس، اوپو، سونی و هواوی نیز از فناوری‌هایی مانند پریسکوپ سه‌منشوری، ساختارهای چندلایه، لنزهای با فاصله کانونی متغیر و پریسکوپ‌های دو لنزه برای ارتقاء زوم استفاده کرده‌اند. در مجموع، زوم موبایل هنوز به پایان مسیر نرسیده و نوآوری‌های بزرگی در راه است.

آینده عکاسی موبایل بدون هوش مصنوعی ممکن نیست

هوش مصنوعی حالا به بخش جدایی‌ناپذیر تجربه عکاسی با گوشی تبدیل شده و نقش آن روز‌به‌روز پررنگ‌تر می‌شود. از اصلاح نوردهی گرفته تا بازسازی کامل صحنه، الگوریتم‌های AI پشت صحنه بسیاری از عکس‌ها قرار دارند. چیپست‌های جدید مدیاتک و کوالکام نیز این قابلیت‌ها را به گوشی‌های میان‌رده آورده‌اند.

برای نمونه، وان‌پلاس 13 با وجود داشتن لنز ۳ برابری ساده، زوم بسیار باکیفیتی ارائه می‌دهد که نتیجه پردازش هوشمند AI است. سری پیکسل گوگل نیز همچنان پیشتاز عکاسی محاسباتی‌ست و ویژگی‌هایی مثل HDR پیشرفته و دقت رنگ پوست را با ظرافتی بالا مدیریت می‌کند. انتظار می‌رود پیکسل ۱۰ با قابلیت‌هایی مثل جداسازی معنایی پیشرفته و زوم تقویت‌شده با AI، عملکرد را باز هم ارتقا دهد. اپل نیز احتمالا موتور پردازش تصویر Photonic Engine را در آیفون ۱۷ بهبود خواهد داد.

در آینده، هوش مصنوعی نقش کلیدی در عکاسی شبانه ایفا خواهد کرد؛ با استفاده از مدل‌های یادگیری‌شده برای کاهش نویز بدون از بین بردن بافت تصویر یا ایجاد حالت سایه‌وار. این به ثبت عکس‌های طبیعی‌تر در شب کمک می‌کند، به‌ویژه برای سوژه‌های متحرک مانند افراد یا حیوانات.

ویژگی فیلم‌برداری هم از این پیشرفت بی‌نصیب نخواهد ماند. برخی گوشی‌ها در حال حاضر با شناسایی بلادرنگ سوژه، فوکوس، نوردهی و رنگ‌ها را بهینه می‌کنند. به‌زودی این قابلیت‌ها در گوشی‌های بیشتری دیده خواهد شد، همراه با جلوه‌هایی مانند بوکه سینمایی پایدار و نورپردازی قابل ویرایش پس از ضبط.

در نهایت، هوش مصنوعی دیگر فقط یک واژه تبلیغاتی نیست؛ بلکه ستون اصلی عکاسی در گوشی‌های هوشمند آینده خواهد بود. مزیت بزرگ اینجاست که بسیاری از این قابلیت‌ها به‌صورت محلی و بدون نیاز به اینترنت روی خود گوشی اجرا می‌شوند؛ با سرعت بیشتر و کنترل بهتر برای کاربران.

دوربین‌ گوشی‌های میان‌رده را دست‌کم نگیرید

در حالی که نوآوری‌های پرزرق‌وبرق هنوز به پرچمدارها تعلق دارند، گوشی‌های میان‌رده در حال نزدیک شدن به آن‌ها هستند. سنسورهایی مثل OV50M40 شرکت OmniVision باعث شده‌اند قابلیت‌هایی مانند فیلم‌برداری 4K، فوکوس خودکار سریع و HDR چندفریمی وارد گوشی‌های اقتصادی‌تر شوند. تا سال ۲۰۲۷، انتظار داریم بیشتر گوشی‌های میان‌رده به دوربین‌های ۵۰ مگاپیکسلی با بهینه‌سازی هوش مصنوعی مجهز شوند.

از طرفی، ترکیب فناوری‌های جدید در طراحی لنز، سنسورها و الگوریتم‌های AI، نوید ارتقاهایی چشم‌گیر در دوربین گوشی‌ها را می‌دهد. حالت شب با وضوح بالا، HDR سراسری و زوم ترکیبی تنها بخشی از امکاناتی هستند که به‌زودی در مدل‌های مختلف حتی اقتصادی دیده خواهند شد.

آنچه کاربران به دنبال آن‌ها هستند، همچنان بهتر خواهد شد

در نگاه کلی، حداقل در یکی دو سال آینده نباید انتظار انقلاب بزرگی در اندازه سنسوها یا فرم‌فکتور دوربین گوشی‌ها را داشته باشیم، اما این به‌معنی رسیدن به سقف توانایی نیست.

ترکیب فناوری‌های جدید در حوزه سنسور، طراحی اپتیک و هوش مصنوعی باعث می‌شود حتی تا سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ نیز شاهد پیشرفت‌های چشم‌گیری باشیم، به‌ویژه در گوشی‌های پرچمدار. قابلیت‌هایی مانند بزرگ‌نمایی ترکیبی چند دوربینه، حالت شب با وضوح بسیار بالا و HDR سرتاسری برای کل صحنه به‌زودی به ویژگی‌های استاندارد تبدیل می‌شوند و حتی در مدل‌های مقرون‌به‌صرفه هم دیده خواهند شد.

واقعیت این است که دوربین‌ گوشی‌ها همین حالا هم در سطحی عالی قرار دارند، البته اگر حاضر باشید برای آن هزینه کنید، اما با پیشرفت همزمان سخت‌افزار و نرم‌افزار، صنعت تصویربرداری موبایلی همچنان با سرعت بالا در حال تحول است. بنابراین عکاسان موبایلی همچنان می‌توانند منتظر نسل‌های آینده‌ بسیار هیجان‌انگیزتری باشند.