قابلیت تعمیر گوشی‌های هوشمند، ضرورتی مهم‌تر از همیشه

در حالی که ویژگی‌هایی مانند مشخصات فنی و دوربین‌ها بیشترین توجه را در تبلیغات به خود اختصاص می‌دهند، در صورت خرابی دستگاه، این قابلیت‌ها عملاً بی‌فایده خواهند بود. آنچه واقعاً اهمیت دارد، امکان تعمیرپذیری است؛ عاملی که دوام گوشی را تضمین می‌کند و مانع تحمیل هزینه‌های سنگین برای جایگزینی آن می‌شود. این موضوع باید همواره به‌عنوان یکی از معیارهای اصلی در زمان خرید گوشی جدید در نظر گرفته شود.

کاهش نرخ تعویض گوشی، نیاز به پشتیبانی بلندمدت را افزایش داده است

امروزه بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند مدت‌زمان بیشتری از گوشی خود استفاده کنند. یکی از دلایل این امر، کمرنگ‌تر شدن انگیزه‌ها برای ارتقای سخت‌افزاری است؛ چرا که تفاوت‌های میان مدل‌های جدید و قدیمی، به‌ویژه برای کاربر عمومی، دیگر چندان چشمگیر نیست.

در حالی که افراد آگاه از دنیای فناوری به‌راحتی می‌توانند ده‌ها دلیل فنی برای برتری پرچم‌داران جدید بر مدل‌های گذشته برشمارند، از جمله امکانات هوش مصنوعی، دوربین‌های پیشرفته‌تر و پردازنده‌های قدرتمندتر، اما برای کاربری که گوشی صرفاً ابزاری برای دسترسی به برنامه‌های مورد علاقه محسوب می‌شود، این نوآوری‌ها اهمیت چندانی ندارند. تا زمانی که دستگاه وظایف روزمره را به‌خوبی انجام می‌دهد، دلیلی برای ارتقای آن وجود ندارد.

در چنین شرایطی، پشتیبانی تعمیراتی طولانی‌مدت از سوی شرکت سازنده، به موضوعی تعیین‌کننده تبدیل می‌شود. اگر تولیدکننده قطعات یدکی را برای چندین سال تأمین کند، کاربر مجبور به تعویض دستگاه نخواهد شد. در این میان، شرکت‌هایی مانند اپل و سامسونگ از اعتبار بیشتری برخوردارند، زیرا برخلاف بسیاری از رقبا، خدمات پشتیبانی را تنها به چند سال محدود نمی‌کنند.

تعویض باتری، مؤثرترین روش برای افزایش عمر گوشی

یکی از مهم‌ترین انتظارات از یک گوشی هوشمند، برخورداری از باتری بادوام و قابل‌اعتماد است. اما باتری‌های لیتیوم یونی، به‌مرور زمان دچار افت عملکرد می‌شوند. معمولاً پس از دو سال استفاده مداوم، کاهش محسوس ظرفیت باتری، تجربه کاربری را مختل می‌کند و در سال سوم، کاربر را به فکر تعویض گوشی می‌اندازد.

با این حال، اگر سایر اجزای دستگاه عملکرد مطلوبی دارند، تنها با تعویض باتری می‌توان عمر مفید آن را دست‌کم دو سال دیگر افزایش داد. مسئله اصلی، به سهولت یا دشواری فرآیند تعویض بازمی‌گردد؛ موضوعی که کاملاً به نحوه طراحی سازنده وابسته است.

به‌عنوان نمونه، شرکت گوگل همچنان از چسبی بسیار قوی برای اتصال باتری به بدنه دستگاه استفاده می‌کند. این طراحی، جداسازی و جایگزینی باتری را حتی برای تکنسین‌های حرفه‌ای دشوار کرده است و انجام این کار توسط افراد ناآشنا به ابزار تخصصی را تقریباً ناممکن می‌سازد. علاوه بر این، بازیافت باتری نیز به دلیل نیاز به اعمال حرارت برای جدا‌کردن چسب، با چالش‌هایی همراه است. اعمال گرما، ساختار شیمیایی داخلی باتری را تحت تأثیر قرار داده و موجب تسریع در فرسایش آن می‌شود.

در سوی دیگر طیف، سامسونگ قرار دارد؛ شرکتی که استفاده از چسب را به‌طور کامل کنار گذاشته و به‌جای آن، از نوارهای چسبنده‌ای استفاده می‌کند که به‌آسانی جدا می‌شوند. با جدا کردن این نوارها، باتری بدون نیاز به ابزار خاص، به‌سادگی از جای خود خارج می‌شود. این فرآیند را می‌توان ساده‌ترین روش جداسازی باتری در میان گوشی‌های هوشمند رایج امروزی دانست. شرکت Fairphone نیز با تمرکز ویژه بر تعمیرپذیری، گامی فراتر برداشته و در طراحی آن تنها با باز کردن قاب پشتی، باتری در دسترس قرار می‌گیرد.

برای کاربرانی که قصد دارند گوشی خود را بیش از سه سال حفظ کنند، تعویض باتری در برهه‌ای از زمان امری ناگزیر خواهد بود. از این رو، ارزیابی میزان سهولت در فرآیند جداسازی باتری از اهمیت بالایی برخوردار است. حتی زمانی که این عملیات توسط تکنسین انجام می‌شود، طراحی آسان‌تر منجر به کاهش زمان تعمیر و هزینه نهایی خواهد شد.

طراحی ماژولار؛ راهکاری هوشمند برای کاهش هزینه و زمان تعمیر

طراحی ماژولار این امکان را فراهم می‌کند که تنها قطعه آسیب‌دیده تعویض شود، بدون آنکه سایر اجزای سالم تحت تأثیر قرار گیرند. برای نمونه، در نسل‌های قدیمی آیفون، تعویض شیشه پشتی شکسته می‌توانست صدها دلار هزینه داشته باشد؛ چرا که این بخش مستقیماً به بدنه چسبیده بود و جداسازی آن نیازمند ابزارهای تخصصی مانند حرارت‌دهنده، حلال یا حتی دستگاه‌های لیزری بود. خوشبختانه در طراحی مدل‌های جدید، اپل با بازنگری در ساختار داخلی، فرآیند تعمیر را ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کرده است.

در طراحی‌های ماژولار، قطعات به‌صورت مجزا ساخته شده‌اند و این تفکیک، هزینه تعمیرات را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. چنین ساختاری موجب کاهش مدت زمان از کار افتادگی دستگاه و ساده شدن روند تعمیر می‌شود. در نهایت، این نوع طراحی نه تنها کارآمد و اقتصادی است، بلکه نمونه‌ای از تفکر مهندسی هوشمند به شمار می‌رود.