کاربران بزرگترین متضرر فیلترینگ اینترنت در ایران هستند

فیلترینگ دیگر مسئله عجیب‎وغریبی در ایران نیست اما در یکی دوسال اخیر فیلترینگ و اختلالاتی اینترنتی از جمله دغدغه‎های حیاتی مردم بوده و چالش‎های بیشماری را به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای کسب‎وکارها به وجود آورده است. این در حالی است که هنوز پرونده فیلترینگ باز بوده و مشخص نیست که چه زمانی اینترنت به وضعیت نرمال سابق باز می‎گردد.

واکنش‎ها به فیلترینگ

سنگینی سایه فیلترینگ بر روابط روزمره کاربران، بازار گرم  فیلترشکن‌ها و سود ناشی از فروش VPN که به جیب عده‎ای خاص می‎رود از جمله مسائلی است که در چند وقت اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و واکنش‎هایی را به دنبال داشته است.

مثلا همین چند روز پیش بود که یک عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد که نویسندگان برنامه فیلترینگ همان‌هایی هستند که برنامه وی‌پی‌ان‌ها را می‌نویسند. او همچنین اعلام کرد که گردش مالی وی‌پی‌ان‌‌ها دست کسانی است که فیلتر می‌کنند.

همین اظهار نظر واکنش وزیر ارتباطات را به دنبال داشت. وزیر ارتباطات در یکی از شبکه‎های اجتماعی داخلی در این خصوص گفته بود هرکسی که چنین ادعایی را مطرح می‌کند باید مستندات خود را در محکمه ارائه کند.

وی همچنین در حاشیه بازدید از استان مرکزی اظهار کرد که از قوه‌قضائیه و هیات نظارت بر رفتار نمایندگان می‌خواهد این ادعای نماینده مجلس در خصوص فیلترشکن‌ها را بررسی کنند تا معلوم شود چه کسانی پشت مافیای فیلترشکن‌ فروشی پنهان می‌شوند.

البته واکنش‎ها فقط به همینجا ختم نمی‎شود و حالا یکی از نمایندگان مجلس به انتقاد از فیلترینگ در کشور پرداخته است.

بر اساس گزارشی از فرهیختگان رشیدی‎کوچی در مجلس شورای اسلامی در این رابطه اظهار کرد: این‌که گفته می‌شود همان کسانی که فیلتر می‌کنند، خودشان فیلترشکن می‌فروشند را نمی‌توانم به‌صورت مستند تایید کنم؛ اما فیلترشکنی که کاربران نصب می‌کنند، باعث می‌شود مصرف دیتای کاربر دو برابر بیشتر شود و دیتا را نیز دولت می‌فروشد. در واقع وقتی شما برای دانلود یک فایل، دو برابر بیشتر برای اینترنت هزینه کنید، پول بیشتری به مخابرات و وزارت ارتباطات پرداخت می‌کنید.

رشیدی کوچی در ادامه افزود: فیلترشکن‌ها گردش مالی سنگینی را در کشور به‌وجود آورده‌اند. بعضی از افرادی که نمی‌خواهند قبول کنند به ما حمله کردند که این گردش مالی که شما از آن صحبت می‌کنید دقیق نیست. اما همین چند روز پیش یک فروشنده فیلترشکن را در قم رصد کرده بودند که از این راه توانسته بود حدود ۴۶ میلیارد تومان درآمد داشته باشد.

بحث فیلترینگ شکست‎خورده است

در گذشته گفته می‎شد که فیلترینگ می‎تواند راهی برای جلوگیری از دسترسی شهروندان به محتوای نامناسب در فضای مجازی باشد اما همانطور که بسیاری از صاحب‎نظران و کارشناسان در این حوزه معتقدند، تداوم فیلترینگ می‎تواند تبعات بی‎شماری را در بخش‎های مختلف کشور به دنبال داشته باشد. بنابراین بسیاری بر این باورند که تداوم فیلترینگ بی اثر بوده و مردم با استفاده از فیلترشکن راه خود را ادامه می‎دهند پس نباید با ایجاد محدودیت باعث ایجاد زیان در بخش‎های مختلف کشور بود. حال این پرسش مطرح می‎شود که آیا فیلترینگ در یک سال اخیر توانسته به هدف خود برسد یا خیر؟ در این خصوص رشیدی‎کوچی گفته است: برخی از عزیزان می‌گویند قبل از فیلترینگ، پنجاه درصد از ترافیک کشور به اینستاگرام اختصاص داشته که الان دیگر نیست. اما الان هم هست و چون کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند و آی‌پی آن فیک است، این‌طور به‌نظر می‌رسد. حتی می‌توانم بگویم از قبل هم بیشتر شده است. با گذشت بیش از یک سال از موج جدید فیلترینگ، هنوز هم مردم از پلتفرم‌های فیلتر شده استفاده می‌کنند و به همین دلیل اعمال فیلترینگ، بی‌نتیجه بوده است. ما فقط مردم را مجبور کرده‌ایم که فیلترشکن بخرند و این موضوع تبعات زیادی برای کشور در حوزه‌های اقتصاد، امنیت روانی جامعه، امنیت اجتماعی، سیاسی و آسیبی که به اعتماد عمومی مردم وارد می‌شود، دارد.

وی تاکید کرده است: فیلترینگ به‌طور کلی سیاست غلطی نیست، اما باید در مواقع خاصی از آن استفاده کرد. این داستان فیلتر کردن نباید یک روش دائمی باشد؛ در واقع در برخی شرایط مثل اتفاقات سال گذشته، لازم می‌شود که در یک برهه خاص فیلتر کنیم، اما تداوم فیلترینگ، نادرست است.

هشدار، عواقب بدی در انتظار است

همانطور که می‎دانیم فیلترینگ نتوانست حضور کاربران ایرانی را در شبکه‎های اجتماعی کمرنگ کند و این کار فقط باعث شده که بازاری برای فروش فیلترشکن‎ها شکل بگیرد و سودهای هنگفتی را نصیب سودجویان کند. این درحالی که تداوم فیلترینگ می‎تواند تبعات جدی برای بخش‎های مختلف اقتصاد کشور به همراه داشته باشد، پس رفع محدودیت‎ها یکی از واجباتی است که مسئولان در این حوزه باید به آن توجه داشته باشند. هرچند که گهگاهی برخی از مسئولان وعده‎هایی برای جمع شدن بساط فیلترینگ داده‎اند اما تا کنون هیچکدام از این وعده‎ها حتی نزدیک به مرحله اجرایی شدن، نشده است و باید منتظر بمانیم و ببینیم که بالاخره در آینده چه تصمیمی برای سرنوشت اینترنت کشور گرفته می‎شود.