VR، AR و MR چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟!

در دنیای امروز که فناوری به سرعت در حال پیشرفت است، اینطور که به نظر می‌رسد واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR)، و واقعیت ترکیبی (MR) فناوری‌های پیشگامانه با پتانسیل ایجاد انقلابی در نحوه تعامل ما با دنیای دیجیتال هستند. هر سه موردی که گفتیم، فناوری‌های همه جانبه‌ای هستند که تجربیات تعاملی را به کاربران ارایه می‌کنند و گرچه که همگی شباهت‌هایی به هم دارند، اما هرکدام از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند.

واقعیت افزوده (Augmented Reality)

وافعیت افزوده فناوری است که اطلاعات دیجیتال را بر روی دنیای واقعی ما قرار می‌دهد و درک و تعامل ما با محیط اطرافمان را افزایش می‌دهد. با ترکیب عناصر تولید شده توسط کامپیوتر با محیط فیزیکی، واقعیت افزوده تجربه غنی‌تری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که به طور یکپارچه عناصر مجازی را در زمینه دنیای واقعی آنها ادغام می‌کند.

AR را می‌توان از طریق دستگاه‌های مختلف مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، عینک‌‌های هوشمند و هدست‌ها پیاده‌سازی کرد.

یکی از نمونه‌های بارز واقعیت افزوده، بازی محبوب موبایل Pokemon Go است. بازیکنان از گوشی‌های هوشمند خود برای مشاهده محیط اطراف خود از طریق دوربین دستگاه استفاده می‌کنند، در حالی که شخصیت‌های مجازی بازی بر روی دنیای واقی قرار می‌گیرند. این بازی نشان می‌دهد که چگونه AR می‌تواند به طور یکپارچه دنیای مجازی و فیزیکی را ادغام کند و کاربران را قادر سازد تا با اشیای مجازی در محیط واقعی خود تعامل داشته باشند.

یکی دیگر از نمونه‌های قابل توجه واقعیت افزوده، برنامه «Ikea Place» است. این اپلیکیشن به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از گوشی‌های هوشمند خود وسایل مبلمان و دکوری خود را به صورت مجازی در خانه خود قرار دهند. با استفاده از AR، کاربران می‌توانند قبل از خرید، تصور کنند که مبلمان خاص یا وسیله دکوری در فضای آنها چگونه به نظر می‌رسد.

واقعیت افزوده همچنین در صنایع مختلف از جمله آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و بازاریابی کاربرد دارد. به عنوان مثال در آموزش، AR می‌تواند برای ایجاد تجربیات یادگیری تعاملی با قرار دادن محتوای آموزشی روی کتاب‌های درسی یا اشیای واقعی استفاده شود. در مراقبت‌های بهداشتی واقعیت افزوده می‌تواند با نمایش اطلاعات حیاتی بیمار در میدان دید جراحان، در طی مراحل پیچیده جراحی به آنان کمک کند؛ یا در بازاریابی می‌تواند با نمایش محصول در محیط واقعی، طریقه نمایش آن را بهبود بخشد.

واقعیت مجازی (Virtual Reality)

برخلاف واقعیت افزوده، واقعیت مجازی کاربران را در یک محیط کاملا شبیه‌سازی شده غوطه‌ور می‌کند و آنها را از دنیای فیزیکی جدا می‌کند.

واقعیت مجازی یک تجربه شبیه‌سازی شده است که می‌تواند شبیه یا کاملا متفاوت از دنیای واقعی باشد. این فناوری معمولا شامل استفاده از یک هدست با صفحه نمایش است که یک تجربه بصری و صوتی سه بعدی را ارایه می‌کند. هدف VR ایجاد حس حضور در محیطی دیگر است و به کاربر این امکان را می‌دهد که احساس کند به معنای واقعی در یک محیط دیگر حضور دارد.

واقعیت مجازی را می‌توان در برنامه‌های مختلفی مانند بازی، شبیه سازی آموشی، تورهای مجازی و حتی درمان استفاده کرد.

به عنوان مثال در بازی‌ها، VR به بازیکنان امکان این را می‌دهد که به طور کامل در دنیای بازی غوطه‌ور شوند و تجربه‌ای فراگیرتر و جذاب‌تر داشته باشند. در شبیه‌سازی آموزشی، واقعیت مجازی می‌تواند سناریوهای دنیای واقعی را برای اهداف آموزشی مانند شبیه سازی پرواز برای خلبانان یا شبیه‌سازی‌های جراحی برای پزشکان را بازسازی کند. خلبانان می‌توانند پرواز را در کابین مجازی تمرین کنند، سربازان می‌توانند در مناطق جنگی مجازی آموزش ببینند و پزشکان می‌توانند برای بهبود مهارت‌های خود جراحی‌های مجازی انجام دهند.

VR همچنین به کاربران این اجازه را می‌دهد تا از مکان‌های دیدنی، موزه‌ها و شهرها در تورهای مجازی دیدن کنند. این فناوری امکان بازدید از مناطقی را برای افراد فراهم می‌کند که شاید هرگز نتوانند در تمام عمر خود به آنها سفر کنند. یکی دیگر از کاربردهای واقعیت مجازی در درمان، مربوط به فوبیا، اختلالات اضطراب و PTSD (مختل شدن زندگی افرادی که تجربه ترسناک یا خطرناک داشته‌اند) است. با قرار دادن بیماران در محیط‌های مجازی که باعث ترس یا آسیب دیدن آنها شده است، درمانگران می‌توانند به آنها کمک کنند تا در یک محیط کنترل شده با اضطراب خود مقابله کنند و بر در نهایت بر آن غلبه کنند.

واقعیت ترکیبی (Mixed Reality)

واقعیت ترکیبی یک فناوری جدید است که عناصر واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) را برای ایجاد یک تجربه جدید و فراگیر ترکیب می‌کند. برخلاف AR و VR که اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، هدف MR ایجاد ترکیبی یکپارچه از محیط‌های مجازی و دنیای واقعی است.

در واقعیت ترکیبی، اشیای مجازی فقط روی دنیای واقعی ( به مانند AR) قرار نمی‌گیرند، و همچنین کاربران کاملا در یک محیط مجازی (به مانند VR) غوطه‌ور نمی‌شوند. در عوض MR به اشیای مجازی اجازه می‌دهد تا با محیط فیزیکی در تعامل باشند و کاربران را قادر می‌سازد تا به روشی طبیعی و شهودی با آنها تعامل داشته باشند. این امر با استفاده از سنسورها، دوربین‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته برای نقشه‌برداری و درک محیط واقعی در زمان واقعی به دست می‌آید.

نمونه‌ای از واقعیت تریکبی را می‌توان در هولولنز مایکروسافت مشاهده کرد. هولولنز یک نمایشگر روی سر است که به کاربران امکان می‌دهد اشیای مجازی را در محیط واقعی خود ببینند و با آنها تعامل داشته باشند. کاربران می‌توانند هولولنز را بر سر کنند و محتوای هولوگرافیک را به صورت یکپارچه با محیط اطراف خود تجربه کنند. به عنوان مثال کاربران می‌توانند مبلمان مجازی را در اتاق نشیمن خود قرار دهند تا ببینند در زندگی وافعی چگونه به نظر می‌رسد، یا می‌توانند با شخصیت‌های مجازی که به نظر می‌رسد در فضای فیزیکی آنها حضور دارند، تعامل داشته باشند.

نمونه دیگری از یک دستگاه واقعیت ترکیبی «Magic Leap One» است. مشابه هولولنز یک دستگاه پوشیدنی که عناصر مجازی و دنیای واقعی را با هم ترکیب می‌کند. با این محصول  کاربران می‌توانند محتوای دیجیتال تعاملی و واقعی را در محیط خود تجربه کنند. به عنوان مثال کاربران می‌توانند یک بازی مجازی را که روی میز آنها اتفاق می‌افتد، انجام دهند یا مجسمه‌های سه بعدی بسازند که به نظر می‌آید به صورت فیزیکی در فضای کاری آنها وجود دارد.

واقعیت ترکیبی این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را متحول کند. برای مثال در مراقبت‌های بهداشتی، MR می‌تواند برای کمک به جراحان در حین عمل با قرار دادن اطلاعات حیاتی بیمار به طور مستقیم بر روی میدان دید آنها استفاده شود. این قابلیت می‌تواند دقت را افزایش دهد و خطا را بسیار کاهش دهد.

اکنون که هریک از این فناوری‌ها را شناختیم، بیایید برای درک بهتر به تفاوت‌های آنها نگاهی بیاندازیم.

تفاوت‌های واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی

ادغام با دنیای واقعی

• واقعیت افزوده: محتوای دیجیتال را بر روی محیط دنیای واقعی اضافه می‌کند
• واقعیت مجازی: به طور کامل محیط دنیای واقعی را با محیط مجازی جایگزین می‌کند
• واقعیت ترکیبی: محتوای دیجیتال را با دنیای واقعی ترکیب می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد با یکدیگر تعامل داشته باشند

آگاهی کاربر از دنیای واقعی

• واقعیت افزوده: کاربران از دنیای واقعی آگاه هستند و می‌توانند با آن تعامل داشته باشند
• واقعیت مجازی: کاربران از دنیای واقعی جدا شده و به طور کامل در محیط مجازی غوطه‌ور می‌شوند
• واقعیت ترکیبی: کاربران می‌توانند هم با دنیای واقعی و هم با اشیای مجازی تعامل داشته باشند

سخت افزار

• واقعیت افزوده: معمولا به سخت افزاری مانند دوربین و نمایشگر (مانند گوشی هوشمند، تبلت، عینک AR) نیاز دارد
• واقعیت مجازی: به یک هدست VR نیاز داردکه نمای دنیای واقعی و اعلب کنترل کننده‌های دستی را مسدود می‌کند
• واقعیت ترکیبی: به هدست‌های تخصصی (مانند هولولنز مایکروسافت) نیاز دارد که محتوای دنیای واقعی و دیجیتال را با هم ترکیب کند

تعامل

• واقعیت افزوده: محتوای دیجیتال ثابت است و با محیط واقعی در تعامل نیست
• واقعیت مجازی: اجازه تعامل در محیط مجازی را می‌دهد اما نه با دنیای واقعی
• واقعیت ترکیبی: محتوای دیجیتال می‌تواند با دنیای واقعی به شیوه‌ای آگاهانه تعامل داشته باشد

کاربردها

• واقعیت افزوده: اغلب برای پوشش اطلاعات، بازی، ناوبری و برنامه‌های آموزشی کاربر دارد
• واقعیت مجازی: به طور عمده برای بازی، شبیه‌سازی، تورهای مجازی و درمان استفاده می‌شود
• واقعیت ترکیبی: برای برنامه‌هایی که نیاز به تعامل بین اشیای واقعی و مجازی دارند، مانند طراحی سه بعدی مشترک، آموزش پیشرفته و شبیه سازی استفاده می‌شود

میزان غوطه‌ور شدن

• واقعیت افزوده: سطح پایینی از غوطه‌وری را فراهم می‌کند، زیرا به سادگی محتوای دیجیتال را در دنیای واقعی پوشش می‌دهد
• واقعیت مجازی: سطح بالای از غوطه‌وری را با قرار دادن کاربر در یک محیط کاملا شبیه‌سازس شده فراهم می‌کند
• واقعیت ترکیبی: با ترکیب اشیای واقعی و مجازی به شیوه‌ای آگاه از زمینه، سطح غوطه‌وری متوسط تا بالایی را ارایه می‌کند

آینده واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی

آینده واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) پتانسیل بسیار زیادی برای صنایع مختلف دارند. این فناوری‌های نوظهور، شیوه تعامل ما با دنیای دیجیتال را متحول می‌کنند و قرار است صنایعی مانند بازی، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، گردشگری و تولید را متحول کنند.

هر سه فناوری مذکور در حال حاضر پیشرفت‌های قابل توجهی در صنعت بازی داشته‌اند. با معرفی محیط‌های مجازی فراگیرتر، گیمرها اکنون می‌توانند سطح کاملا جدیدی از واقع‌گرایی و تعامل را تجربه کنند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد تا  به طور کامل در بازی غرق شوند و به آنها حس حضور و افزایش تجربه کلی بازی را می‌دهد. همانطور که این فناوری‌ها به تکامل خود ادامه می‌دهند، می‌توان انتظار داشت که شاهد گیم پلی پیشرفته‌تر، شبیه‌سازی‌های واقعی‌تر و حتی یکپارچگی بیشتر با سایر اشکال رسانه‌های سرگرمی باشیم.

تاثیر بالقوه بر صنعت مراقبت‌های بهداشتی نیز زیاد است. جراحان از واقعیت افزوده برای تجسم مدل‌های سه بعدی اعضای بدن بیماران در طول جراحی استفاده می‌کنند و آنها را قادر می‌سازد تا روش‌های پیچیده را با دقت بیشتری انجام دهند. واقعیت مجازی همچنین برای مدیریت درد و درمان نیز استفاده می‌شود و محیط‌های غوطه‌وری ایجاد می‌کند تا بیماران را از ناراحتی‌های خود دور کنند. علاوه بر این دانشجویان پزشکی می‌توانند از شبیه‌سازی‌های واقعیت مجازی بهره‌مند شوند که به انها اجازه می‌دهد رویه‌های آموزش را در یک محیط امن و کنترل شده تمرین کنند.

آموزش و پرورش یکی دیگر از صنایعی است که از این فناوری‌ها بهره زیادی می‌برد. واقعیت مجازی می‌تواند تجربیات یادگیری فراگیر و تعاملی را برای دانش آموزان فراهم کند و آنها راقادر می‌سازد تا مکان‌های تاریخی را کاوش کنند، به کشورهای مختلف سفر کنند یا حتی مفاهیم پیچیده علمی را کشف کنند. واقعیت افزوده می‌تواند کتاب‌های درسی سنتی را با همپوشانی محتوای دیجیتالی مانند فیلم‌ها، تصاویر و عناصر تعاملی تقویت کند و یادگیری را جذاب‌تر و تعاملی‌تر کند.

با توجه به اینکه محصولاتی مانند ویژن پرو اپل این فناوری ها را به یک جریان اصلی تبدیل کرده‌اند، واضح است که این سه فناوری نحوه تعامل ما با بسیاری از صنایع را در آینده نزدیک بهبود خواهد بخشید.