نگاهی نوستالژیک به تاثیر تکنولوژی بر دنیای امروز از سال 1980 تا 1989

تکنولوژی‌ که با رشدش دنیای ما را از عصر سیستم عامل MS-DOS تا عصر ماهواره موقعیت‌یاب جغرافیایی تغییر داد.

۷ خرداد ۱۳۹۷

تبلیغات

با نگاهی به 50 سال اخیر نه تنها رشد سالانه تکنولوژی رصد شده است، بلکه تاثیر مثبت و منفی آن از سال 1980 تا به حال بر زندگی امروز و آینده ما بررسی شده است.

1980: تیم برنر-لی مدل اولیه وب را ارائه داد

نوآوری سال 1980 در واقع پروژه‌ای شکست خورده محسوب می‌شود. ENQIURE پروژه‌ای بود که تیم برنر-لی در این سال توسعه داد. او در آن زمان در مرکز تحقیقات CERN مشغول به کار بود. طرحی که او ارایه داد، مدلی مفهومی از وب بود.

ENQUIRE بیشتر شبیه گذرگاهی بین HyperCard و Wiki بود که به حفاظت مرکزی نیاز داشت. در این پروژه برای اولین بار hypertext برای ارتباط گروهی و سازماندهی اطلاعات استفاده شد. به علت اینکه این پروژه از سیستم حفاظت مرکزی استفاده می‌کرد، برای کاربران معمولی در دسترس نبود. امروز دیگر نسخه اصلی نرم‌افزار ENQUIRE از بین رفته است.

اگر قصد نداشتیم تاثیر کلی وب بر زندگی امروز را بررسی کنیم سراغ ENQUIRE در این سال نمی‌رفتیم. اما به هر حال نقش ENQUIRE در تحول وب به اندازه نخی که از سر سوزن عبور می‌کند ارزشمند است.

Pac-Man؛ محبوب‌ترین بازی ویدیویی تاریخ، The Empire Strikes Back؛ بهترین قسمت از سری فیلم‌های جنگ ستارگان(که اسپانسرها را ترغیب به سرمایه گذاری می‌کرد)، Z-80 SoftCard مایکروسافت؛ دستگاهی که برنامه‌های تجاری توسعه یافته برای سیستم‌ عامل CP/M را بر روی کامپیوتر APPLE II اجرا می‌کرد و Timex Sinclair ZX80 ؛ از اولین کامپیوترهای شخصی ارزان.

کدام یک بیشترین تاثیر را بر جامعه گذاشتند؟ دو دهه پردازش با MS-DOS، یا اولین PC قابل حمل؟ نظر شما چیست؟

به نظر می‌رسد مهم‌ترین تاثیر گذاران آن زمان PC شرکت IBM و سیستم عامل MS-DOS باشند. به دلیل اینکه که هر دو محصول بازار پر جنب‌وجوش کامپیوترهای دسکتاپ را به وجود آوردند که تا سال 1990 بر پردازشگرها حکمرانی کردند. پس از آن تا سال 2010، ویندوز مایکروسافت توانست پرچمدار رقابت باقی بماند.

Osborne 1: هرچند این اولین رایانه تجاری قابل حمل بود، اما از سیستم عامل CP/M، نسل سیستم عامل‌های پیش از MS-DOS، استفاده می‌کرد. کار کردن با این سیستم بسیار آزار دهنده بود، به این دلیل که به اندازه دو عدد فلاپی حافظه داشت و پیوسته دیسک‌ها نیاز به تعویض داشتند. با اینکه Osborne1 به لطف خریداران جان سختش تا مدتی دوام آورد، اما به دلیل اینکه نتوانست سرویس‌های مشابه نوت‌بوک‌ و لپ‌تاپ‌ها را در اختیار کاربرانش قرار دهد، از رده خارج شد.

1982: COMMODORE 64

زمانی که شما محصولی را به بازار عرضه می‌کنید که نسبت به رقبا ارزان‌ و کارآمدتر باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر بازاریابی خوب و فرآیند تولید هوشمند را هم چاشنی‌اش کنید قطعا در دنیا طوفان به پا می‌کند. این همان داستان Commodore 64 است که اولین بار با قیمت 595 دلار عرضه شد که چیزی در حدود یک سوم قیمت Apple II و حتی خیلی ارزان‌تر از کامپیوترهای IBM در آن زمان بود.

زمانی کتاب رکوردهای جهانی گینس Commodor 64 را به عنوان پر فروش‌ترین کامپیوتر تاریخ در رده‌بندی‌ها شناخته بود. واقعیت اینست که کلید این ماشین موفقیت در چیزی بیشتر از قابلیت گرافیکی و کارت صدا، که برای تولید موسیقی استفاده می‌شد، نهفته شده بود.

1983: LOTUS 1-2-3

پیش‌تر، از عمارتی که کامپیوتر IBM با MS-DOS بنا کرده بود صحبت کردیم. اما دوسال بعد، در سال 1983 کامپیوترهای Lotus 1-2-3 معرفی شد. تا آن زمان PC واژه غریبی بود.

Lotus 1-2-3 قاتلی برای برنامه‌های PC بود. این کامپیوتر خیلی سریع‌تر، با گرافیکی بیشتر از VisiCalc و امکانات ترکیبی بود که بدون آن مجبور بودید بین برنامه‌ها سوییچ کنید یا فلاپی‌ها را مدام عوض کنید.

VisiCalc دلیلی بود که کسب‌و‌کارها به دنبال خرید Apple II می‌رفتند. اما پس از معرفی Lotus 1-2-3 از شرکت لوتوس، VisiCalc و Apple II هر دو از میدان به در شدند.

زمانی که فلاپی‌ها به یک عذاب تبدیل شده بودند، IBM کامپیوترPC XT را معرفی کرد که به یک هارد درایو داخلی مجهز بود. تنظیمات این کامپیوتر بسیار زیاد بود و با قیمتی در حدود 6500 دلار عرضه می‌شد که اگر به ارزش پول امروز می‌خواستید آن را بخرید باید 16350 دلار هزینه می‌کردید!

این هزینه زیادی بود، اما لوتوس و آی‌بی‌ام توانستند تجارت‌های مختلف را قانع کنند و هزاران دستگاه از محصولات خودشان را بفروشند.

مکینتاش

مکینتاش برای سال‌ها محصولی شکست خورده بود. مکینتاشی که زیر سایه جدال و بد رفتاری‌ها، با زبان تند و تمسخر آمیز استیو جابز ساخته شد، پیش رفت و در نهایت توانست بخشی از بازار رو به انفجار کامپیوترهای خانگی را بدست آورد.

اما مکینتاش همه معادلات را تغییر داد. بیش از یک دهه طول کشید، اما رابط کاربری این سیستم بر رقبا غلبه کرد. رایانه‌ای که امروز از آن در محل کار استفاده می‌کنیم در ابتدا ویندوز و موشواره‌ای بود که شرکت Xerox آن را تولید کرد. چیزی که اپل پیش‌تر به آن دست یافته بود. نکته جالب اینجاست که کاربران مکینتاش در سال 1984، امروز می‌توانند مبانی اولیه آن را در مکینتاش 2018 تشخیص دهند!

1985: سیستم سرگرمی نینتندو یا (Nintendo Entertainment System (NES

در آن زمان چاپگر کاغذ و پرینترهای لیزری به عرصه دیجیتال وارد شده بود. زمانی بود که مودم‌های 2400 baud و Amiga 1000 پا به میدان گذاشته بودند. دستگاه Discman از شرکت سونی و اولین لوح فشرده در این سال عرضه شد. تمامی این محصولات بر روی آینده تاثیرگذار بودند. اما اگر بخواهیم دستگاهی شاخص را نام ببریم، قطعا Nintendo Entertainment System(NES) انتخاب اصلی است.

NES توانست صنعت بازی دیجیتال را نجات دهد. کاراکتر ماریو برای اولین بار در این دستگاه به کاربرانش معرفی شد. این اتفاق باعث شد تا کنسول‌ بازی در خانه‌ها ماندگار شود.

1986: Automated LISTSERV

در این سال شاتل فضایی Challenger منفجر شد و Voyager 2 به اورانوس رسید. اتحاد جماهیر شوروی ایستگاه فضایی میر را به فضا پرتاب کرد. همه و همه قدم‌هایی در راه پیشرفت تکنولوژی بودند. اما واقعا دنیای ما را تغییر دادند؟

جواب مثبت است، اما این تغییر به اندازه LISTSERV، اولین سیستم مدیریت ایمیل، نبود. این دستگاه قادر بود به حساب‌های کاربری ایمیل بفرستد، به کاربران اجازه می‌داد ایمیل‌های دریافتی را subscribe یا unsubscribe کنند و به طور وسیعی گفتگوی آنلاین را گسترش داد. اریک توماس از کانسپت LISTSERV الهام گرفت و توابع آن را اتوماتیک کرد و کانسپت dial-up را ایجاد کرد. LISTSERV مرزهای دنیا را کمی به هم نزدیک‌تر کرد.

1987:HYPERCARD

گفتن از سروصدایی که هایپرکارت اپل ایجاد کرد کمی سخت است. برای اولین بار کاربران معمولی می‌توانستند برنامه‌های گرافیکی بسازند. بسیاری از مردم کسب‌کارهایشان را با هایپرکارت کلید زدند. این دستگاه تا حدی میدان را برای تولید محتوای خلاقانه کاربران باز کرد.

اما هایپرکارت شروعی برای خیلی از اتفاقات مثبت بود. شروعی برای wiki و نهایتا مدلی کامل‌تر از وبی که تیم برنر-لی معرفی کرده بود. هایپرکارت شروعی برای چند رسانه‌ای‌تر شدن برنامه‌ها بر روی CD-ROM بود. جالب است بدانید که اپلیکیشن‌های امروزی در اسمارت‌فون‌ها به نوعی همان چیپ‌های هایپرکارت بودند. به علت سیاست اپلی که آن روزها ارزشی برای محتوای تولیدی کاربران قایل نبود، هایپرکارت با شکست مواجه شد. هرچند عمر این محصول کم بود، اما توانست دنیا را تغییر دهد.

1988: فتوشاپ

فتوشاپ اولین ابزار ویرایش عکس نبود، اما اولین نرم‌افزاری بود که ترکیب درستی از کارایی، انعطاف و استقبال بازار را با هم داشت. فتوشاپ در طول سال‌ها خیلی از وظایف را انجام داده است و انجام بسیاری از کارها را برای ما امکان پذیر کرده است.

به هر حال برنده سال 1988 بی شک فتوشاپ است، چون هنوز پس از 30 سال از تولدش همواره مورد استفاده گرافیست‌های حرفه‌ای و نویسندگان بوده است و تقریبا هیچ کاری را بدون آن نمی‌توان تصور کرد.

1989: پرتاب اولین ماهواره موقعیت یاب جغرافیایی

تیم برنر-لی وب را در سال 1989 ابداع کرد. اما پرتاب اولین ماهواره GPS در این سال رویداد مهم‌تری است. وب در سال 1990 تاثیر واقعی خود را گذاشت و آن زمانی بود که اولین مرورگر برایش ساخته شد.

GPS قابل گسترش و انتقال است و هر روزه در زندگی میلیون‌ها نفر تاثیر می‌گذارد. امروز بیشتر مردم برای جهت‌یابی دیگر از نقشه استفاده نمی‌کنند و تنها کافیست مبدا و مقصد را در دستگاه GPS مشخص کنند تا بهترین مسیر را برایشان مشخص کند. سخت است تصور کنیم برای جهت‌یابی در بازه‌ای از زمان، از آسمان غافل شده بودیم.