چرا بعضی اپ‌های اندروید بیش از حد اینترنت مصرف می‌کنند؟
خی اپلیکیشن‌ها به دلیل به‌روزرسانی‌های خودکار، خدمات موقعیت‌یابی و اعلان‌های بلادرنگ، دیتای موبایل را در پس‌زمینه سریع‌تر مصرف می‌کنند. این عوامل پنهان، حجم اینترنت را بدون اطلاع کاربر افزایش می‌دهند.
تبلیغات
در زمان‌هایی که خارج از منزل هستید و از اینترنت موبایل استفاده می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که حجم دیتای شما با سرعت بیشتری مصرف می‌شود؛ به‌ویژه زمانی که برخی اپلیکیشن‌ها در حال اجرا هستند. همه اپ‌ها به‌یک‌اندازه بهینه‌سازی نشده‌اند و گرچه بخشی از این مشکل می‌تواند ناشی از طراحی غیربهینه برخی برنامه‌ها برای سیستم‌عامل اندروید باشد، اما عوامل دیگری نیز در این میان نقش دارند.
از مهم‌ترین دلایلی که باعث افزایش مصرف داده در پس‌زمینه می‌شوند، می‌توان به مواردی چون نرخ بالای به‌روزرسانی اپ‌ها در پس‌زمینه، دانلود خودکار به‌روزرسانی‌ها، دسترسی مداوم به موقعیت مکانی (GPS)، اعلان‌های بلادرنگ یا همان نوتیفیکیشن‌های فشاری (Push Notifications) و بارگذاری مداوم فیدهای خبری یا محتوای آنلاین اشاره کرد. در بسیاری از موارد، این فعالیت‌ها بدون اینکه شما متوجه شوید، در پس‌زمینه ادامه دارند و موجب مصرف پنهان دیتا می‌شوند.
در این مقاله، فهرستی از اصلی‌ترین دلایل مصرف بالای داده در پس‌زمینه ارائه شده است. همچنین به برخی عوامل پنهان و کمتر شناخته‌شده نیز پرداخته‌ایم که تشخیص آن‌ها در گوشی‌ها و تبلت‌های اندرویدی ممکن است دشوار باشد، اما تاثیری قابل‌توجهی بر مصرف اینترنت شما دارند.
اپلیکیشن فعالیت پس‌زمینه بیشتری دارد
چگونه اپ‌هایی که بیشترین مصرف دیتا را دارند شناسایی کنیم
برخی اپلیکیشن‌ها به‌صورت طبیعی فعالیت بیشتری در پس‌زمینه انجام می‌دهند و برای انجام وظایف خود نیاز به بروزرسانی‌های مکرر دارند. به‌عنوان مثال، اپ‌هایی که از خدمات موقعیت‌یابی استفاده می‌کنند و باید به‌صورت مداوم خود را آپدیت کنند، مصرف دیتای بیشتری دارند. همچنین اپ‌هایی که فیدهای پویا مانند اعلان‌های پوش (Push Notifications) دارند، برای بروزرسانی خودکار بیشتر به اینترنت متکی هستند و در نتیجه دیتای بیشتری مصرف می‌کنند.
برای کاهش مصرف منابع (هنگامی که اپلیکیشن‌ها و سرویس‌ها فعال نیستند)، برخی اپ‌ها از فرآیندهای کش‌شده در پس‌زمینه استفاده می‌کنند تا زمان بارگذاری کاهش یابد. این کار باعث می‌شود اپ سریع‌تر از سر گرفته شود بدون اینکه مجبور باشد همه چیز را از نو بارگذاری کند؛ چون فرآیندها در حافظه باقی می‌مانند. بعضی اپ‌ها حتی ممکن است محتوا را از پیش در پس‌زمینه دانلود کنند (قبل از اینکه کاربر آن را درخواست دهد)، اما بیشتر مصرف پس‌زمینه به همگام‌سازی داده‌ها مربوط است. اغلب اپ‌ها برای اینکه اطلاعات کش‌شده همیشه به‌روز بماند، به همگام‌سازی داده‌ها با سرور متکی هستند و این فرایند باعث جایگزینی داده‌های کش‌شده می‌شود.
داده‌های پس‌زمینه به مصرف اینترنت توسط اپ‌ها در زمانی اشاره دارد که اپ‌ها فعال نبوده یا در حال استفاده مستقیم نیستند. فعالیت پس‌زمینه به فرآیندها یا عملکردهای اپ‌ها در زمانی گفته می‌شود که اپ روی صفحه نمایش فعال نیست یا بسته شده است.
اپ‌هایی که به منابع بیشتری نیاز دارند، معمولا دیتای پس‌زمینه بیشتری مصرف می‌کنند، به‌خصوص آن‌هایی که در تنظیماتشان گزینه «به‌روزرسانی اپ در پس‌زمینه» فعال است. این ویژگی به اپ اجازه می‌دهد تا حتی زمانی که کاربر از آن استفاده نمی‌کند، دیتای موبایل را مصرف کند تا محتوا به‌روز و تازه بماند. داده‌های پس‌زمینه و فعالیت پس‌زمینه معمولا با هم مرتبط هستند و همین دلیل اصلی مصرف بیشتر دیتا و تخلیه سریع‌تر باتری دستگاه توسط برخی اپ‌ها است.
اپلیکیشن برای ارائه عملکرد نیازمند سرویس‌های موقعیت‌یابی است
اپلیکیشن‌های مبتنی بر موقعیت مکانی چقدر دیتا مصرف می‌کنند؟
اپلیکیشن‌های مبتنی بر موقعیت مکانی، مثل نرم‌افزارهای ناوبری، برای نمایش موقعیت فعلی کاربر و ارائه مسیرهای راهبری، مجبور به دانلود نقشه‌ها هستند که این فرایند مصرف قابل توجهی از دیتای موبایل را در پی دارد. این اپ‌ها برای عملکرد صحیح باید دائما داده‌ها را ارسال و دریافت کنند که به مصرف بیشتر دیتای پس‌زمینه منجر می‌شود. دلیل این امر ارتباط مداوم با ماهواره‌ها یا دکل‌های شبکه برای تعیین موقعیت دقیق بوده که نیازمند همگام‌سازی مداوم داده‌هاست.
علاوه بر این، اپلیکیشن‌هایی مانند گوگل مپس و ویز که از به‌روزرسانی ترافیک زنده استفاده می‌کنند، مصرف دیتای پس‌زمینه را افزایش می‌دهند. در حالت مشاهده ماهواره‌ای گوگل مپس نیز، به‌روزرسانی پیوسته تصاویر با وضوح بالا برای حفظ نمای زنده و پویا، مصرف قابل توجهی از دیتای پس‌زمینه را به همراه دارد.
استفاده از VPN مصرف دیتا را افزایش می‌دهد
امنیت بیشتر با هزینه‌ای برای ترافیک همراه است
وقتی هنگام استفاده از اینترنت موبایل، VPN را فعال می‌کنید، انتظار داشته باشید مصرف دیتای پس‌زمینه افزایش پیدا کند. طبق اعلام سرویس‌های جهانی ارائه دهنده، فعال بودن VPN می‌تواند باعث افزایش ۴ تا ۲۰ درصدی مصرف دیتا شود. دلیل این افزایش، به فرایند رمزنگاری مربوط می‌شود که برای ایمن‌سازی اتصال شما انجام می‌گیرد.
این رمزنگاری باعث می‌شود داده‌ها پیش از ارسال رمزنگاری شده و سپس در مقصد رمزگشایی شوند که همین فرآیند نیازمند مصرف اضافی داده است. اگر شک دارید که VPN یکی از دلایل مصرف زیاد دیتای شماست، می‌توانید برای مدتی کوتاه آن را غیرفعال کرده و تاثیر آن را بررسی کنید.
اپلیکیشن‌ها بیش از حد نوتیفیکیشن ارسال می‌کنند
به‌روزرسانی‌های لحظه‌ای، دیتای پس‌زمینه را می‌بلعند
نوتیفیکیشن‌های پوش به کاربران اطلاع می‌دهند که پیام، پست یا به‌روزرسانی جدیدی دریافت کرده‌اند؛ حتی وقتی اپلیکیشن در حال اجرا نیست. این نوع نوتیفیکیشن‌ها باعث می‌شوند کاربران سریع‌تر واکنش نشان دهند، اما هزینه‌اش استفاده بیشتر از دیتای پس‌زمینه است.
اپ‌هایی مثل اینستاگرام و اسنپ‌چت در ارسال نوتیفیکیشن بسیار فعال‌اند. این به‌روزرسانی‌های لحظه‌ای معمولا به قابلیت "background refresh" وابسته‌اند و برای دریافت آن‌ها باید اپلیکیشن به‌صورت مداوم به سرور متصل باشد. حتی در اپلیکیشن‌هایی مثل Gmail هم وقتی بدون باز کردن برنامه، ایمیل جدید دریافت می‌کنید، این کار از طریق همین پردازش‌های پس‌زمینه صورت می‌گیرد که مصرف دیتا را بالا می‌برد.
استریم ویدیو و موسیقی دیتای زیادی مصرف می‌کند
کیفیت بالا، هزینه بیشتر برای اینترنت شما دارد
اپلیکیشن‌هایی مثل یوتیوب، نتفلیکس، دیزنی‌پلاس و اسپاتیفای از جمله پرمصرف‌ترین اپ‌های موبایل هستند. علت اصلی هم ساده است؛ دسترسی آسان به محتوای باکیفیت باعث می‌شود حجم زیادی از اینترنت صرف تماشای ویدیو یا گوش دادن به موسیقی شود.
در حالت عادی، پخش ویدیو یا موسیقی در پس‌زمینه (در حال پاز یا توقف) مصرف زیادی ندارد، اما هنگام بافر کردن محتوا، میزان مصرف دیتا افزایش پیدا می‌کند. اسپاتیفای به‌طور خاص برای مصرف دیتای پس‌زمینه شناخته شده است؛ چون باید بتواند حتی با خاموش بودن صفحه‌نمایش، موسیقی را پخش کند و همزمان اطلاعات کتابخانه شما را با سرور همگام‌سازی نماید.
کیفیت پخش موسیقی هم تاثیر زیادی دارد؛ پخش یک آهنگ در اسپاتیفای بسته به تنظیمات کیفیت می‌تواند بین 0.72 تا 9.7 مگابایت اینترنت مصرف کند. این اپلیکیشن البته حالتی به نام Data Saver دارد که با فعال‌سازی آن می‌توان تا حد زیادی مصرف اینترنت را کاهش داد.
اپ‌هایی با پخش خودکار ویدیو دیتای شما را می‌بلعند
این قابلیت پرمصرف را هرچه زودتر غیرفعال کنید
اپلیکیشن‌هایی که ویدیوها را به‌صورت خودکار در فید پخش می‌کنند، یکی از دلایل اصلی مصرف شدید اینترنت موبایل هستند. یوتیوب یکی از بدنام‌ترین نمونه‌ها در این زمینه است؛ چراکه حتی زمانی که فعالانه از آن استفاده نمی‌کنید، همچنان برای پخش پیش‌نمایش ویدیوها دیتا دانلود می‌کند و باعث افزایش مصرف اینترنت در پس‌زمینه می‌شود.
شبکه‌های اجتماعی هم از این قابلیت استفاده می‌کنند. خوشبختانه بیشتر این اپ‌ها، تنظیماتی برای غیرفعال‌سازی پخش خودکار دارند یا دست‌کم امکان محدود کردن آن در زمان استفاده از اینترنت موبایل را فراهم کرده‌اند. بنابراین اگر مصرف دیتای گوشی برایتان اهمیت دارد، حتما این گزینه را بررسی و غیرفعال کنید.
به‌روزرسانی خودکار در گوگل‌پلی؛ یک عامل پنهان در مصرف زیاد دیتا
تنظیمات آپدیت خودکار را حتما بررسی و کنترل کنید
در نگاه اول شاید غیرمنتظره به‌نظر برسد، اما گوگل پلی‌استور می‌تواند یکی از عوامل اصلی مصرف بیش‌ازحد اینترنت گوشی شما باشد. اگر تعداد زیادی اپلیکیشن نصب‌شده از گوگل‌پلی داشته باشید، این فروشگاه به‌صورت دوره‌ای برای هرکدام به‌دنبال به‌روزرسانی گشته و بدون اطلاع شما، آن‌ها را در پس‌زمینه دانلود می‌کند.
در چنین حالتی حتی اگر از اپلیکیشنی استفاده نکنید، ممکن است در حال به‌روزرسانی در پس‌زمینه باشد و همین موضوع باعث افزایش مصرف دیتا شود. خوشبختانه راه‌حل ساده است؛ وارد تنظیمات حساب کاربری گوگل خود در پلی‌استور شوید، به بخش «ترجیحات شبکه» (Network Preferences) بروید و حالت به‌روزرسانی خودکار را غیرفعال کنید. همچنین از طریق گزینه «مدیریت اپ‌ها و دستگاه» (Manage apps & device) می‌توانید به‌روزرسانی‌ها را به‌صورت دستی مدیریت کرده و فقط اپ‌هایی را به‌روزرسانی‌ها کنید که واقعا به آن‌ها نیاز دارید.
نرم‌افزار مخرب نصب کرده‌اید؟ مراقب باشید؛ بدافزارها مصرف دیتا بسیار بالایی دارند
رفتارهای مشکوک در پس‌زمینه ممکن است نشانه‌ای از آلوده شدن دستگاه باشد
برخلاف تصور عمومی، حتی فروشگاه گوگل‌پلی نیز در برابر بدافزارها کاملا ایمن نیست. در حالی که گوگل سعی می‌کند با استفاده از فیلترها و بررسی‌های امنیتی، اپ‌های مخرب را شناسایی و حذف کند، همچنان احتمال نصب نرم‌افزارهای آلوده وجود دارد. بنابراین اگر شاهد فعالیت‌های پس‌زمینه غیرعادی هستید و دلیل مشخصی برای آن نمی‌یابید، ممکن است دستگاه شما به بدافزار آلوده شده باشد.
برخی اپلیکیشن‌ها در ظاهر قانونی هستند، اما در عمل بدون اجازه شما داده جمع‌آوری می‌کنند یا عملکردهای مخرب دیگری دارند. این بدافزارها می‌توانند شامل جاسوس‌افزار (spyware)، تبلیغ‌افزار (adware)، باج‌افزار (ransomware) و تروجان‌ها باشند. برای نمونه، جاسوس‌افزارها اطلاعات شخصی را ردیابی و به سرورهای ناشناس ارسال می‌کنند، در حالی‌که تبلیغ‌افزارها با نمایش پی‌درپی تبلیغات یا بازکردن لینک‌های مخرب، هم باتری و هم دیتای شما را مصرف می‌کنند.
برای مقابله با این تهدیدها، از قابلیت Play Protect در گوگل‌پلی استفاده کنید تا دستگاه شما اسکن شود. همچنین توصیه می‌شود با مراجعه به تنظیمات حریم خصوصی و مدیریت باتری، فعالیت‌های مشکوک اپ‌ها را بررسی کرده و اگر لازم بود، اپ‌های مشکوک را در حالت ایمن (Safe Mode) حذف کنید. در پایان، فراموش نکنید که مجوزهای غیرضروری اپ‌ها را لغو کرده و حالت صرفه‌جویی در مصرف دیتا (Data Saver) را فعال نمایید. این اقدامات به‌طور موثری از مصرف ناخواسته اینترنت توسط اپ‌های ناشناس جلوگیری می‌کنند.
