۷ تنظیم حریم خصوصی اندروید که باید تغییر دهید
تنظیمات پیشفرض گوشیهای اندرویدی اغلب در راستای جمعآوری داده طراحی شدهاند. با بازبینی دقیق مجوزها، غیرفعالسازی ردیابی تبلیغاتی، مدیریت حساب گوگل و محدود کردن دسترسیها میتوان امنیت اطلاعات و حریم خصوصی را بهطور مؤثر افزایش داد.
گوشیهای اندرویدی در حالت پیشفرض، امکان دسترسی گستردهای به دادههای شخصی را فراهم میکنند. با این حال، تنها چند دقیقه زمان کافی است تا این تنظیمات اصلاح شوند و بدون اینکه عملکرد اصلی دستگاه دچار اختلال شود، حریم خصوصی بهصورت مؤثری تقویت گردد.
پنهانسازی اعلانها در صفحه قفل
نمایش اعلانها روی صفحه قفل ممکن است بیخطر به نظر برسد، اما در عمل، این قابلیت میتواند موجب افشای اطلاعات شخصی شود. گوشیهای اندرویدی معمولاً بهطور پیشفرض، محتوای کامل پیامها، ایمیلها و هشدارهای اپلیکیشنها را حتی در حالت قفلبودن دستگاه نمایش میدهند. این یعنی اطلاعات حساس ممکن است برای غریبهها، بهویژه در مکانهای عمومی، قابل رؤیت باشد.

برای جلوگیری از این موضوع، کافی است به مسیر تنظیمات، بخش اعلانها و سپس گزینه اعلانهای صفحه قفل مراجعه کنید. در این قسمت، با انتخاب گزینه «مخفی کردن محتوا» میتوان از نمایش جزئیات پیامها جلوگیری کرد. همچنین امکان شخصیسازی این تنظیم برای برنامههای خاص نیز وجود دارد. با اعمال این تغییر، اعلانها همچنان روی صفحه قفل ظاهر میشوند اما محتوای آنها فقط پس از باز شدن قفل قابل مشاهده خواهد بود.
استفاده از قفل اپلیکیشن یا حالت مهمان برای محافظت از اطلاعات
در مواردی که گوشی در اختیار دیگران قرار میگیرد، مانند کودکان یا دوستان، احتمال دسترسی ناخواسته به اطلاعات شخصی وجود دارد. برای جلوگیری از این اتفاق، میتوان از قابلیت قفلکردن اپلیکیشن بهره برد. این قابلیت امکان میدهد تنها یک اپلیکیشن روی صفحه باقی بماند و تا زمانی که قفل آن بهطور دستی غیرفعال نشود، امکان خروج از آن وجود نداشته باشد.

برای فعالسازی این قابلیت، باید به بخش تنظیمات، گزینه امنیت و سپس تنظیمات امنیتی بیشتر بروید. در آنجا، با فعالکردن دو گزینه «استفاده از قفل اپلیکیشن» و «درخواست رمز هنگام خروج از قفل» این قابلیت برای شما فعال میشود. پس از آن، با بازکردن اپلیکیشن مورد نظر، لمس دکمه برنامههای اخیر، انتخاب آیکن برنامه و فشردن گزینه قفل، فرآیند کامل میگردد.
در صورتی که این قابلیت بیش از حد محدودکننده باشد، میتوان از حالت مهمان استفاده کرد. این ویژگی به کاربر مهمان امکان میدهد از گوشی با دسترسی محدود استفاده کند، بدون آنکه به دادههای شخصی مالک دستگاه دسترسی داشته باشد. اغلب گوشیهای اندرویدی از این قابلیت پشتیبانی میکنند، اگرچه این ویژگی در گوشیهای سامسونگ گلکسی در دسترس نیست.
برای فعالسازی حالت مهمان، کافی است به بخش تنظیمات، قسمت سیستم و سپس کاربران چندگانه بروید. از آنجا میتوان یک کاربر مهمان افزود و در مواقع لازم به آن سوئیچ کرد. در صورتی که گوشی بهطور مکرر در اختیار کودک قرار میگیرد، ایجاد یک پروفایل جداگانه برای او کار عاقلانهتری است. با این روش، کودک میتواند محیط کاربری، برنامهها و تنظیمات مخصوص خود را داشته باشد، بدون آنکه تغییری در فضای کاربری اصلی ایجاد شود.
غیرفعالسازی ارسال دادههای تشخیصی
بهطور پیشفرض، گوشی اندرویدی در پسزمینه با گوگل ارتباط برقرار میکند و اطلاعات مربوط به عملکرد و نحوه استفاده از دستگاه را تحت عنوان «بهبود اندروید» ارسال میکند. این موضوع اگرچه ممکن است مفید به نظر برسد، اما در عمل به معنای اشتراکگذاری گسترده دادههایی مانند الگوی استفاده از دستگاه، برنامههای اجراشده و میزان استفاده از آنها، وضعیت شبکه و حتی جزئیات مربوط به تنظیمات مجوزها است.

در صورتی که تمایلی به این نوع گزارشدهی نداشته باشید، بهتر است آن را غیرفعال کنید. این کار هیچ تأثیری بر عملکرد دستگاه ندارد و خللی در عملکرد برنامهها ایجاد نمیکند. برای غیرفعالسازی این قابلیت، باید به مسیر تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > تنظیمات بیشتر حریم خصوصی > استفاده و تشخیص خطا مراجعه کرده و کلید مربوط را خاموش کنید.
شایان ذکر است که برخی از تولیدکنندگان گوشی نیز، جدا از گوگل، سامانههای جمعآوری داده مخصوص به خود را دارند. بنابراین توصیه میشود هنگام حضور در بخش تنظیمات، گزینههای مرتبط با حریم خصوصی مربوط به شرکت سازنده دستگاه نیز بررسی شده و در صورت وجود، ویژگیهای جمعآوری داده غیرفعال شوند.
غیرفعالسازی ردیابی تبلیغاتی
یکی از روشهای کمتر مشهود نقض حریم خصوصی در گوشیهای اندرویدی، ردیابی تبلیغاتی است. گوگل در همان مراحل اولیه راهاندازی دستگاه، یک شناسه تبلیغاتی منحصربهفرد به آن اختصاص میدهد. این شناسه، در حکم یک برچسب دیجیتال است که به اپلیکیشنها و سرویسهای تبلیغاتی اجازه میدهد بر اساس عادات، علایق و رفتار کاربر، یک نمایه شخصیسازیشده ایجاد کنند. اگرچه این شناسه حاوی نام واقعی کاربر نیست، اما اطلاعات مربوط به آن بهمرور زمان میتواند برای نمایش تبلیغات دقیق و حتی فروش دادهها مورد استفاده قرار گیرد.

برای غیرفعالسازی این نوع ردیابی، باید به مسیر تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > تنظیمات بیشتر حریم خصوصی > تبلیغات > حریم خصوصی تبلیغات مراجعه کرده و هر سه گزینه موجود را خاموش کنید. سپس به منوی قبلی بازگردید و گزینه حذف شناسه تبلیغاتی را انتخاب کنید. انجام این اقدامات مانع از نمایش تبلیغات نمیشود، اما موجب کاهش هدفمندی آنها میگردد.
بررسی تنظیمات حساب کاربری گوگل
گوشی اندرویدی ارتباط تنگاتنگی با حساب گوگل دارد و بخش قابل توجهی از اطلاعات شخصی کاربر از طریق همین حساب جمعآوری و مدیریت میشود. برای مثال، گوگل بهصورت مستمر دادههایی نظیر تاریخچه جستوجو، موقعیت مکانی، فرمانهای صوتی و فعالیتهای یوتیوب را ثبت میکند.

برای جلوگیری از این سطح از پیگیری، میتوان با مراجعه به نشانی myaccount.google.com، وارد بخش Data and privacy شد. در ادامه، با اسکرول به پایین، قسمت History Settings قابل مشاهده است. در این بخش، لازم است گزینههای Web & App Activity، Location History و YouTube History غیرفعال شوند.
در صورت فعال بودن این گزینهها (که در اکثر موارد بهطور پیشفرض فعال هستند)، گوگل اطلاعاتی نظیر مسیرهای پیمودهشده، برنامههای مورد استفاده، محتوای جستوجو شده و ویدیوهای تماشا شده را بهصورت دائمی ذخیره و تحلیل میکند.
اگر هدف، متوقفسازی کامل ردگیریها توسط گوگل باشد، راهکارهای پیشرفتهتری نیز در دسترس است. با این حال، محدودسازی تنظیمات حساب گوگل، نقطه شروع مناسبی برای کاهش میزان دادههای جمعآوریشده خواهد بود.
بازبینی مجوزهای اپلیکیشنها
در بسیاری از موارد، هنگام نصب یک اپلیکیشن یا بازی جدید، هیجان یا شتاب باعث میشود مراحل مربوط به مجوزها بدون دقت رد شوند. نتیجه آن است که برنامه مورد نظر بدون دلیل قانعکننده به بخشهایی مانند موقعیت مکانی، دوربین، میکروفون یا حتی فهرست مخاطبین دستگاه دسترسی پیدا میکند.
این وضعیت نگرانکننده است، زیرا بسیاری از اپلیکیشنها خواستار سطحی از دسترسی هستند که هیچ ارتباطی با عملکرد اصلی آنها ندارد و اغلب نیز بدون جلب توجه کاربر پذیرفته میشود. بهعنوان نمونه، اپلیکیشن چراغقوه به موقعیت مکانی نیازی ندارد و یک ویرایشگر عکس نباید به گزارش تماسها دسترسی داشته باشد. با این حال، چنین مواردی بهوفور مشاهده میشوند.

به همین دلیل، لازم است هر چند وقت یکبار مجوزهای دادهشده به اپلیکیشنها بررسی شوند. اندروید ابزاری بسیار کاربردی برای این کار در اختیار قرار داده است. با مراجعه به تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > مجوزهای استفادهشده در ۲۴ ساعت گذشته، فهرستی از برنامههایی که در یک شبانهروز گذشته به بخشهایی مانند دوربین، میکروفون یا موقعیت مکانی دسترسی داشتهاند، نمایش داده میشود. برای مشاهده گستردهتر، میتوان بازه زمانی را از منوی کشویی به ۷ روز گذشته تغییر داد.
در این مرحله، باید با دقت به برنامههایی که دسترسی غیرمنطقی یا مشکوک دارند توجه کرد و بدون تردید، دسترسیهای اضافی را لغو کرد. هرگاه هدف اپلیکیشن بهروشنی توجیهگر نوع دسترسی نباشد، مسدودسازی آن کاملاً منطقی و قابلقبول است.
بررسی اپلیکیشنهایی که به کلیپبورد دسترسی دارند
اطلاعاتی که در کلیپبورد دستگاه ذخیره میشوند، معمولاً بسیار حساستر از آن هستند که تصور میشود. رمزهای عبور، شمارههای کارت بانکی، نشانیها و حتی تصاویر ممکن است موقتاً در این حافظه قرار بگیرند. اگرچه وجود این قابلیت برای انتقال سریع دادهها مفید است، اما برخی اپلیکیشنها میتوانند بدون هیچگونه اطلاعرسانی، محتوای کلیپبورد را مشاهده کنند.

این موضوع بدان معناست که حتی یک برنامهای که صرفاً برای استفاده موقت نصب شده، ممکن است قادر به خواندن آخرین داده کپیشده باشد. خوشبختانه، اندروید قابلیتی فراهم کرده که با فعالسازی آن، هر بار که اپلیکیشنی به کلیپبورد دسترسی پیدا کند، یک هشدار نمایان میشود. برای فعال کردن این قابلیت، باید به تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > کنترلها و هشدارها مراجعه کرده و گزینه هشدار هنگام دسترسی به کلیپبورد را روشن کرد.
با فعال شدن این ویژگی، هر بار که اپلیکیشنی سعی در خواندن دادههای کلیپبورد داشته باشد، پیامی کوتاه نمایش داده خواهد شد. در صورت مشاهده چنین رفتارهایی از سوی اپلیکیشنهای ناشناس یا غیرضروری، حذف کامل آنها بهترین کاری است که میتوانید انجام دهید.
هرچند جستوجو در تنظیمات گوشی تجربهای جذاب به نظر نمیرسد، اما حقیقت این است که بسیاری از دستگاههای اندرویدی در حالت پیشفرض بهگونهای تنظیم شدهاند که بیشتر به جمعآوری دادهها و راحتی استفاده توجه دارند تا به حفاظت از حریم خصوصی. صرف چند دقیقه برای بازبینی و اصلاح این تنظیمات، اقدامی ضروری برای حفظ اطلاعات شخصی و آرامش ذهنی خواهد بود.