۵ قابلیت ویژه اندروید 16 که باید تجربه کنید

در اندروید 16، قابلیت‌هایی معرفی شده‌اند که نه‌تنها جنبه بصری رابط کاربری را بهبود می‌بخشند، بلکه امنیت، عملکرد و تجربه روزمره کار با تلفن همراه را نیز متحول می‌کنند. از طراحی جدید و پویای Material 3 Expressive گرفته تا پنل تنظیمات سریع بازطراحی‌شده و امکان دریافت به‌روزرسانی‌های زنده، این نسخه از اندروید از هر نظر پُر از نوآوری است. به‌جرئت می‌توان گفت که اندروید 16 یکی از کامل‌ترین و تحول‌سازترین به‌روزرسانی‌های چند سال اخیر به شمار می‌رود.

حالت محافظت پیشرفته؛ گامی به سوی امنیت یکپارچه

در اندروید 16، گوگل با معرفی «حالت محافظت پیشرفته» کوشیده تا تمام تنظیمات مهم امنیتی را در یک بخش متمرکز کند و تجربه‌ای ساده، شفاف و کارآمد ارائه دهد. این حالت به کاربران اجازه می‌دهد تا تنها با فعال کردن یک گزینه، مجموعه‌ای گسترده از ابزارهای حفاظتی را در تلفن همراه خود به کار بگیرند؛ بدون آن‌که نیاز باشد برای یافتن هر قابلیت، ساعت‌ها در منوی تنظیمات جست‌وجو کنند.

این مجموعه جامع شامل گزینه‌هایی در حوزه‌های مختلف امنیتی است که هر یک نقشی مؤثر در محافظت از داده‌ها و حریم خصوصی کاربران ایفا می‌کنند. فهرست این قابلیت‌ها به شرح زیر است:

• ثبت و گزارش‌گیری از تلاش‌های نفوذ مشکوک
• قفل شدن خودکار دستگاه در صورت تشخیص رفتار مرتبط با سرقت
• امکان قفل کردن دستگاه هنگام عدم اتصال به اینترنت
• راه‌اندازی خودکار دستگاه در صورت غیرفعال بودن طولانی‌مدت
• جلوگیری از اتصال به دستگاه‌های مشکوک از طریق درگاه یو اس بی
• فعال‌سازی کامل سامانه Google Play Protect برای اسکن و بررسی اپلیکیشن‌ها
• ممانعت از نصب برنامه‌های ناشناس یا تأیید نشده
• بهره‌گیری از فناوری Memory Tagging Extension جهت شناسایی نشت‌های حافظه و آسیب‌پذیری‌ها
• فعال‌سازی مرور امن در اندروید برای شناسایی سایت‌های آلوده یا خطرناک
• مرور امن در مرورگر کروم برای محافظت هم‌زمان در هنگام استفاده از وب
• حفاظت در برابر کدهای مخرب جاوا اسکریپت
• شناسایی و هشدار در مورد لینک‌های ناامن با احتمال خطر فیشینگ
• فیلتر پیشرفته پیام‌ها و تماس‌های کلاهبرداری در برنامه پیام‌رسان گوگل
• اعمال همین فیلترها در اپلیکیشن تلفن گوگل (Phone by Google)
• شناسایی تماس‌گیرنده و مسدودسازی تماس‌های مزاحم یا ناشناس
• پاسخ‌دهی هوشمند و خودکار به تماس‌ها با استفاده از هوش مصنوعی
• محدودسازی اتصال به شبکه‌های ناامن نسل دوم (2G)
• غیرفعال کردن اتصال خودکار به شبکه‌هایی با امنیت پایین یا تأییدنشده

بسیاری از قابلیت‌های امنیتی جدید در اندروید 16 همچنان به صورت پراکنده در نقاط مختلف سیستم‌عامل جای گرفته‌اند و کاربر برای دسترسی به آن‌ها ناگزیر است مسیرهای متفاوتی را طی کند. به عنوان مثال، تنظیمات مرتبط با شناسه تماس‌گیرنده و جلوگیری از تماس‌ها و پیام‌های مزاحم در بخش تنظیمات برنامه تلفن قرار دارند، در حالی که گزینه‌ای مانند محافظت گوگل پلی، در بخش امنیت و حریم خصوصی یافت می‌شود. این پراکندگی در طراحی، گاهی موجب سردرگمی کاربران و دشواری در فعال‌سازی کامل قابلیت‌های امنیتی می‌شود.

در این میان، یکی از نوآوری‌های قابل توجه در اندروید 16، ویژگی جدیدی با عنوان ثبت نفوذهای مشکوک یا Intrusion Logging است. این قابلیت با هدف افزایش شفافیت و پاسخ‌گویی بهتر در برابر تهدیدات احتمالی طراحی شده و عملکرد آن به گونه‌ای است که تمامی فعالیت‌های دستگاه را در قالب یک گزارش ثبت می‌کند. این گزارش‌ها به صورت رمزنگاری شده از مبدأ تا مقصد، در فضای ابری ذخیره می‌شوند تا در صورت بروز نقض امنیتی، امکان تحلیل دقیق رفتار سیستم وجود داشته باشد. در عین حال، این اطلاعات به گونه‌ای نگهداری می‌شوند که در صورت نیاز به سرعت قابل دسترسی بوده و در برابر هرگونه سوءاستفاده ایمن باشند.

قابلیت نوآورانه دیگری که در نسخه جدید معرفی شده، راه‌اندازی مجدد در صورت بی‌تحرکی طولانی‌مدت یا Inactivity Reboot نام دارد. بر اساس این ویژگی، اگر یک دستگاه اندرویدی به مدت ۷۲ ساعت در وضعیت قفل و بدون استفاده باقی بماند، به طور خودکار راه‌اندازی مجدد خواهد شد. هدف از این طراحی، محافظت از اطلاعات کاربران در برابر دسترسی‌های غیرمجاز است. با اجرای این فرآیند، تمام داده‌های ذخیره‌شده در دستگاه تا زمانی که کاربر رمز عبور یا کد قفل را وارد نکند، غیرقابل خواندن باقی می‌مانند. این امر سطح امنیتی دستگاه را در مواقعی که به طور ناخواسته برای مدت طولانی بی‌استفاده مانده است، به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

پنل تنظیمات سریع بازطراحی‌شده

تغییری الهام‌گرفته از طراحی مرکز کنترل iOS 18

در نسخه جدید، امکان استفاده از دکمه‌های انعطاف‌پذیر با قابلیت تغییر اندازه فراهم شده که به کاربر اجازه می‌دهد ظاهر و چیدمان تنظیمات سریع را متناسب با نیاز و سلیقه خود تنظیم کند. همچنین، کلیدهای دسترسی سریع به وای‌فای و بلوتوث که در نسخه‌های اخیر به دلایلی حذف شده بودند، بار دیگر بازگشته‌اند و با عملکردی سریع و تک‌لمسی، روند اتصال به این دو ابزار حیاتی را تسهیل می‌کنند.

از دیگر تغییرات بارز می‌توان به طراحی تازه کاشی‌ها اشاره کرد. این کاشی‌ها اکنون فضای کمتری اشغال می‌کنند و با چیدمانی فشرده‌تر، ظاهری مرتب‌تر و کاربردی‌تر ارائه می‌دهند. در هنگام گسترش کامل پنل، پس‌زمینه به صورت مات و محو نمایش داده می‌شود که به ایجاد عمق بصری کمک می‌کند و تجربه کار با رابط کاربری را چشم‌نوازتر می‌سازد. چنین افکتی پیش‌تر در برخی پوسته‌های اندرویدی تولید شده توسط شرکت‌های چینی دیده شده بود و اکنون در نسخه رسمی گوگل نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

بر اساس مشاهدات اولیه، به نظر می‌رسد گوگل در طراحی جدید پنل تنظیمات سریع، تا حدی از مرکز کنترل بازطراحی‌شده در iOS 18 الهام گرفته است. نتیجه این تغییرات، پنلی است که نه تنها زیباتر از قبل به نظر می‌رسد، بلکه از نظر عملکرد نیز روان‌تر، سریع‌تر و سازگارتر با نیازهای روزمره کاربران طراحی شده است.

پشتیبانی از Ultra HDR برای تصاویر HEIC

تجربه‌ای نوین از نمایش رنگ‌ها و جزئیات در قالبی فشرده و پیشرفته

اندروید 16 تحولی مهم در عرصه عکاسی موبایلی به همراه دارد و آن، پشتیبانی رسمی از قابلیت Ultra HDR برای تصاویر با فرمت HEIC است؛ قابلیتی که پیش‌تر به دلیل محدودیت‌های نرم‌افزاری در دسترس نبود. فرمت HEIC که به واسطه بهره‌وری بالا در مصرف حافظه شناخته می‌شود، تاکنون قادر به نمایش دامنه دینامیکی گسترده و رنگ‌های غنی Ultra HDR نبود. همین موضوع کاربران را ناگزیر می‌ساخت تصاویر را با فرمت حجیم‌تر JPEG ذخیره کنند تا از مزایای Ultra HDR بهره‌مند شوند؛ موضوعی که به‌ویژه برای کاربرانی که به‌طور مداوم عکاسی می‌کنند و فضای ذخیره‌سازی ابری محدودی در اختیار دارند، چالش‌برانگیز بود.

اکنون با ورود اندروید 16، این محدودیت به طور کامل برطرف شده است. پشتیبانی از Ultra HDR در فرمت HEIC این امکان را فراهم می‌کند تا بدون فدا کردن کیفیت بصری، تصاویر با حجم کم‌تری ذخیره شوند. افزون بر آن، گوگل اعلام کرده که در حال توسعه پشتیبانی از Ultra HDR برای فرمت پیشرفته AVIF نیز هست، که در آینده‌ای نزدیک ارائه خواهد شد.

معرفی طراحی Material 3 Expressive

تحولی در تجربه بصری با زبان طراحی زنده و پویا

اندروید 16 نقطه عطفی در مسیر تکامل طراحی رابط کاربری گوگل به شمار می‌رود. در این نسخه، زبان طراحی جدیدی تحت عنوان Material 3 Expressive معرفی شده که با هدف ایجاد تجربه‌ای بصری جذاب‌تر، تعاملی‌تر و مدرن‌تر طراحی شده است. این زبان طراحی، دنباله‌ای بر Material You محسوب می‌شود که نخستین‌بار در اندروید ۱۳ معرفی شد؛ اما اکنون با ویژگی‌هایی نوآورانه و احساسی‌تر، جان تازه‌ای به محیط کاربری اندروید بخشیده است.

Material 3 Expressive برخلاف طراحی‌های گذشته که صرفاً بر تغییرات ظاهری متمرکز بودند، مجموعه‌ای از حرکات نرم و روان، بازخوردهای لمسی دقیق، دکمه‌هایی بزرگ‌تر و فونت‌هایی درشت‌تر و خواناتر را به ارمغان آورده است. این تغییرات به شکلی حساب‌شده و متوازن طراحی شده‌اند تا هم حسی مدرن و تازه القا کنند و هم کاربران را با محیطی ناآشنا مواجه نسازند. در واقع، گوگل تلاش کرده که این زبان طراحی، پلی میان آشنایی بصری و تجربه‌ای پویا و تازه باشد.

در نمونه‌های اولیه‌ای که گوگل منتشر کرده، حرکت‌های فنری هنگام لمس گزینه‌های پرکاربرد به‌وضوح قابل مشاهده است. به عنوان مثال، هنگام حذف یک اعلان، سایر اعلان‌های مجاور واکنشی نرم و هماهنگ نشان می‌دهند و لحظه حذف نهایی نیز با یک بازخورد لمسی خوشایند همراه است. چنین جزئیاتی در سراسر سیستم‌عامل گسترش یافته‌اند؛ از مرور میان برنامه‌های اخیر گرفته تا کنترل حجم صدا و حتی واکنش رابط کاربری به لمس‌های ساده.

همچنین، طراحی جدید شامل به‌روزرسانی طرح‌های رنگی پویا نیز هست. در این نسخه، سیستم عامل توانایی بیشتری در استخراج و ترکیب رنگ‌ها از تصویر زمینه دارد و برنامه‌ها می‌توانند طیف رنگی گسترده‌تری را برای هماهنگی بصری انتخاب کنند. نتیجه این تغییرات، رابط کاربری است که نه تنها چشم‌نوازتر، بلکه منسجم‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تر خواهد بود.

به‌روزرسانی‌های زنده (Live Updates)

پاسخی هوشمندانه به نیاز به اعلان‌های لحظه‌ای، ساده‌تر و کارآمدتر از همیشه

در دنیای پرشتاب امروز، برنامه‌هایی مانند اپلیکیشن‌های سفارش غذا و اپ‌های ورزشی، بیش از هر زمان دیگری به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی دیجیتال تبدیل شده‌اند. این برنامه‌ها ماهیتی دارند که کاربران را وادار می‌کند به‌طور مداوم از وضعیت لحظه‌ای سفارش‌ها یا نتایج مسابقات باخبر باشند. با وجود آنکه سیستم اعلان‌ها در اندروید نسبت به آی‌اواس انعطاف‌پذیرتر و قوی‌تر طراحی شده، اما در زمینه ارائه اعلان‌های پویا و زنده هنوز کاستی‌هایی دارد و نمی‌تواند اطلاعات زمان واقعی را به شکلی روان، دقیق و کاربردی نمایش دهد.

این قابلیت جدید، به‌گونه‌ای طراحی شده که وضعیت لحظه‌ای سفارش‌های غذایی یا رویدادهای دیگر را در قالبی منسجم، خوانا و قابل تعامل روی صفحه قفل و نوار اعلان نمایش دهد. در صورت فعال بودن صفحه همیشه روشن، این اطلاعات به شکلی مستمر و پویا نمایش داده می‌شوند، بدون آن‌که نیاز به لمس یا باز کردن دستگاه وجود داشته باشد. افزون بر این، اعلان‌های Live Update به دکمه‌های هوشمندی مانند تماس، ارسال پیام و پرداخت انعام مجهز شده‌اند تا کاربر بتواند مستقیماً از همان پنجره اعلان، اقدامات ضروری را انجام دهد. این تعامل سریع و بی‌واسطه، تجربه کاربری را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد.