۶ تنظیم حیاتی حریم خصوصی که همه کاربران اندروید باید رعایت کنند
برای افزایش امنیت تلفن همراه، بررسی منظم تنظیمات حریم خصوصی ضروری است. این راهنما با معرفی مهم‌ترین گزینه‌های امنیتی اندروید، به شناسایی دسترسی‌های غیرمجاز، محدودسازی موقعیت مکانی، مدیریت مجوزهای اپ‌ها و محافظت از داده‌های حساس کمک می‌کند تا حریم خصوصی کاربران در برابر تهدیدهای دیجیتال به‌درستی محافظت شود.
تبلیغات
در دنیای امروز، تلفن‌های هوشمند به حافظه‌ای دیجیتال برای بخش عظیمی از زندگی شخصی و حرفه‌ای انسان‌ها تبدیل شده‌اند. از پیام‌های خصوصی گرفته تا تصاویر، فایل‌ها، موقعیت مکانی و اطلاعات ورود به حساب‌ها، همگی در این دستگاه‌ها ذخیره می‌شوند. به همین دلیل، اطمینان از ایمن‌بودن داده‌ها در برابر دسترسی‌های ناخواسته یا سوءاستفاده‌های احتمالی، امری کاملاً ضروری است.
یکی از راهکارهای عملی برای حفظ حریم خصوصی دیجیتال، بازبینی منظم برخی تنظیمات امنیتی و به‌روزرسانی آن‌ها متناسب با نیاز است. انجام این کار باعث می‌شود میزان دسترسی برنامه‌ها به اطلاعات مختلف بررسی شده و مجوزهای غیرضروری به‌موقع لغو شوند. این اقدامات، نه‌تنها از افشای ناخواسته اطلاعات جلوگیری می‌کند، بلکه به افزایش کارایی و امنیت کلی دستگاه نیز کمک می‌نماید.
با وجود اینکه نسخه‌های مختلف سیستم‌عامل اندروید و رابط‌های کاربری برندهای گوناگون ممکن است تفاوت‌هایی جزئی با یکدیگر داشته باشند، اصول و مسیرهای کلی این تنظیمات در تمامی گوشی‌های اندرویدی مشترک است. بنابراین، صرف‌نظر از مدل گوشی یا نسخه اندروید، بررسی این موارد برای تمام کاربران توصیه می‌شود.
بررسی و کنترل مجوزهای برنامه‌ها
حذف دسترسی‌های بی‌مورد برای حفظ حریم خصوصی
با نصب و استفاده مداوم از برنامه‌های مختلف، ممکن است بسیاری از کاربران فراموش کنند که هنگام نصب هر برنامه چه مجوزهایی را در اختیار آن قرار داده‌اند. این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز دسترسی‌های ناخواسته و گاه خطرناک به اطلاعات حساس باشد.
برای پیشگیری از این مسئله، باید فهرست مجوزهای صادرشده برای هر برنامه به‌دقت بررسی شود. بدین منظور، از بخش تنظیمات گوشی وارد قسمت امنیت و حریم خصوصی شوید، سپس گزینه کنترل‌های حریم خصوصی را انتخاب کرده و وارد مدیریت مجوزها شوید. در این بخش می‌توان با انتخاب هر دسته از مجوزها (مانند دوربین، میکروفون، موقعیت مکانی، پیام‌ها و غیره)، فهرست برنامه‌هایی را مشاهده کرد که به آن دسته خاص از اطلاعات دسترسی دارند.
در مرحله بعد، باید مشخص شود که آیا برنامه مورد نظر واقعاً برای عملکرد صحیح خود به این مجوز نیاز دارد یا خیر. برای نمونه، مرورگری مانند کروم حتی بدون دسترسی به موقعیت مکانی نیز می‌تواند به‌درستی فعالیت کند. بنابراین، در این موارد، لغو مجوز دسترسی به مکان می‌تواند یک اقدام هوشمندانه باشد. این کار باعث جلوگیری از ردیابی موقعیت توسط وب‌سایت‌ها و افزایش امنیت کاربر می‌شود.
کنترل دسترسی به موقعیت مکانی دقیق
محدودسازی به برنامه‌های ضروری برای حفظ دقت و امنیت
پس از مدیریت مجوزهای عمومی، لازم است به‌طور خاص به بخش موقعیت مکانی نیز توجه شود. برخی از برنامه‌ها برای ارائه خدمات مبتنی بر موقعیت جغرافیایی نیازمند دسترسی به اطلاعات مکانی هستند؛ اما این به معنای نیاز به مختصات دقیق نیست. در بسیاری از موارد، اطلاع از شهر، استان یا کشور محل سکونت برای عملکرد برنامه کفایت می‌کند.
برنامه‌هایی مانند اپلیکیشن‌های حمل‌ونقل عمومی یا درخواست تاکسی، از جمله اسنپ و تپسی، و همچنین برنامه‌های مسیریابی مانند Google Maps و Waze، برای نمایش مسیرهای دقیق، نیاز به دسترسی به مکان دقیق دارند. اما سایر برنامه‌ها، مانند فروشگاه‌های آنلاین یا خبرخوان‌ها، معمولاً با موقعیت تقریبی نیز می‌توانند خدمات خود را ارائه دهند.
برای مدیریت این موضوع، از طریق تنظیمات گوشی به بخش امنیت و حریم خصوصی وارد شوید، سپس گزینه کنترل‌های حریم خصوصی و پس از آن مدیریت مجوزها را انتخاب کنید. در ادامه، بخش مکان را باز کرده و برنامه‌های موجود در فهرست را به‌صورت جداگانه بررسی کنید. در صورتی که برای یک برنامه گزینه استفاده از موقعیت مکانی دقیق فعال باشد، اما آن برنامه به مختصات دقیق نیازی نداشته باشد، این گزینه را غیرفعال کنید. این اقدام باعث می‌شود تنها برنامه‌های ضروری به اطلاعات مکانی حساس دسترسی داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای محافظت از اطلاعات مکانی، فعال‌سازی گزینه‌ای است که اجازه دسترسی به موقعیت جغرافیایی را تنها در زمانی صادر می‌کند که برنامه به‌صورت فعال در حال استفاده باشد. این گزینه با عنوان اجازه فقط هنگام استفاده از برنامه در تنظیمات امنیتی اندروید قرار دارد و نقش مهمی در جلوگیری از فعالیت‌های پنهانی برنامه‌ها ایفا می‌کند.
با فعال‌سازی این قابلیت، برنامه‌ها دیگر قادر نخواهند بود در پس‌زمینه یا زمانی که بسته هستند، به داده‌های مکانی دسترسی پیدا کنند. این اقدام، میزان کنترل کاربر بر اطلاعات حساس را افزایش داده و از ردیابی بی‌مورد جلوگیری می‌کند. چنین رویکردی به‌ویژه برای برنامه‌هایی که به صورت دائمی به موقعیت مکانی نیازی ندارند، بسیار مؤثر است و می‌تواند به میزان قابل توجهی از مصرف باتری و استفاده غیرضروری از منابع سیستمی بکاهد.
تبلیغات شخصی‌سازی‌شده
چگونه پیشنهادهای تبلیغاتی را غیرفعال کنیم
در فضای دیجیتال امروزی، تبلیغات آنلاین به‌شکل روزافزون بر پایه تحلیل رفتار کاربران طراحی می‌شود. این تحلیل‌ها بر اساس سابقه جست‌وجو، نوع استفاده از برنامه‌ها، و علایق ثبت‌شده در حساب‌های کاربری انجام می‌گیرند. در نتیجه، اطلاعات رفتاری کاربران از طریق تلفن‌های همراه به شرکت‌هایی نظیر گوگل و دیگر پلتفرم‌های تبلیغاتی منتقل می‌شود. این فرآیند، اگرچه ممکن است در ظاهر به نمایش تبلیغات هدفمند منجر شود، در واقع می‌تواند به‌نوعی نقض حریم خصوصی محسوب گردد.
اندروید به‌صورت پیش‌فرض امکانی را فراهم کرده است که از طریق آن می‌توان این نوع از تبلیغات مبتنی بر رفتار کاربر را غیرفعال کرد. برای انجام این تنظیم، ابتدا وارد تنظیمات گوشی شوید و به مسیر امنیت و حریم خصوصی > کنترل‌های حریم خصوصی > مدیریت مجوزها > تبلیغات مراجعه کنید. سپس، بخش حریم خصوصی تبلیغات را باز کرده و گزینه‌های زیر را به حالت غیرفعال درآورید:
- موضوعات تبلیغاتی
- تبلیغات پیشنهادی بر اساس برنامه‌ها
- اندازه‌گیری اثربخشی تبلیغات
پس از آن، گزینه حذف شناسه تبلیغاتی انتخاب شود تا اطلاعات شناسایی ذخیره‌شده تا آن لحظه پاک‌سازی گردد. در نهایت نیز باید از گزینه بازنشانی شناسه تبلیغاتی استفاده شود تا شناسه‌ای جدید و بدون پیش‌زمینه رفتاری ایجاد گردد. با این اقدامات، تبلیغاتی که نمایش داده می‌شوند دیگر بر اساس عادات مرورگر یا علایق فردی نخواهند بود و میزان نفوذ تبلیغات هدفمند کاهش می‌یابد.
دسترسی به حافظه موقت (کلیپ‌بورد)
آگاه‌سازی از تلاش برنامه‌ها برای دسترسی به اطلاعات ذخیره‌شده
یکی از ویژگی‌های کاربردی که در نسخه‌های جدیدتر اندروید معرفی شده، امکان دریافت اعلان هر زمان است که برنامه‌ای سعی دارد به حافظه موقت (کلیپ‌بورد) گوشی دسترسی پیدا کند. این حافظه موقت محل نگهداری داده‌هایی است که اخیراً کپی شده‌اند و ممکن است شامل اطلاعاتی بسیار حساس مانند گذرواژه‌ها، شماره حساب‌های بانکی، نشانی‌های ایمیل، شماره تماس‌ها یا حتی تصاویری مهم باشد.
فعال‌سازی این قابلیت موجب می‌شود به محض تلاش هر برنامه برای خواندن اطلاعات از کلیپ‌بورد، یک اعلان مختصر در پایین صفحه ظاهر گردد. برای راه‌اندازی این قابلیت، به مسیر تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > کنترل‌های حریم خصوصی بروید و گزینه نمایش دسترسی به کلیپ‌بورد را روشن کنید.
از آن پس، هر بار که برنامه‌ای قصد دسترسی به حافظه موقت را داشته باشد، پیامی به‌صورت لحظه‌ای نمایش داده می‌شود. مشاهده این اعلان در داخل یک برنامه می‌تواند هشداری جدی باشد و نشان دهد که آن برنامه در تلاش است به داده‌های ذخیره‌شده در کلیپ‌بورد دسترسی پیدا کند. در چنین مواردی، توصیه می‌شود برنامه مربوطه حذف شده و نسخه‌ای امن‌تر و قابل‌اعتماد جایگزین گردد.
فعال‌سازی قفل فوری پس از خاموش شدن صفحه نمایش
جلوگیری قاطع از دسترسی‌های ناخواسته و غیرمجاز
در بسیاری از گوشی‌های اندرویدی، تنظیمات امنیتی به‌گونه‌ای تنظیم شده‌اند که در ظاهر ایمن به‌نظر می‌رسند، اما در عمل ممکن است شکاف‌هایی برای نفوذ افراد سودجو وجود داشته باشد. یکی از این موارد، نحوه قفل شدن دستگاه پس از خاموش شدن صفحه است. به‌صورت پیش‌فرض، در اکثر تلفن‌های همراه، مدت زمان کوتاهی بین خاموش شدن نمایشگر و قفل شدن واقعی گوشی وجود دارد که معمولاً بین سه تا پنج ثانیه است. همین فاصله زمانی اندک، فرصت لازم را برای افراد فراهم می‌کند تا پیش از فعال شدن قفل، وارد سیستم شوند و به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
برای از بین بردن این خطر امنیتی، توصیه می‌شود این تأخیر به‌طور کامل حذف شود و قفل دستگاه بلافاصله پس از خاموش شدن صفحه فعال گردد. برای این منظور، کافی است وارد تنظیمات شوید، سپس مسیر امنیت و حریم خصوصی > باز کردن قفل دستگاه را دنبال کنید و در ادامه، روی آیکون چرخ‌دنده کنار گزینه قفل صفحه نمایش ضربه بزنید. در صفحه جدید، گزینه‌ای با عنوان قفل پس از خاموش شدن صفحه قابل مشاهده خواهد بود که باید آن را به حالت فوراً یا بلافاصله تغییر داد.
افزون بر آن، گزینه دیگری نیز با عنوان قفل شدن فوری با فشردن دکمه خاموش یا روشن وجود دارد که با فعال‌سازی آن، دستگاه حتی با لمس ساده دکمه پاور نیز فوراً قفل می‌شود. این دو تنظیم مکمل یکدیگر هستند و در کنار هم می‌توانند لایه‌ای مطمئن و قدرتمند از امنیت فیزیکی را برای دستگاه فراهم کنند.
داشبورد حریم خصوصی اندروید
نظارت دقیق بر دسترسی‌های مرتبط با دوربین، میکروفون و موقعیت مکانی
گوگل در نسخه‌های اخیر اندروید، بخشی کاربردی و قدرتمند با عنوان داشبورد حریم خصوصی معرفی کرده است که هدف آن، افزایش شفافیت در رابطه با نحوه عملکرد برنامه‌ها و میزان دسترسی آن‌ها به منابع حساس دستگاه می‌باشد. این داشبورد در حقیقت نوعی جدول زمانی دقیق ارائه می‌دهد که به‌طور مشخص نمایش می‌دهد کدام برنامه‌ها در چه زمانی به دوربین، میکروفون یا موقعیت مکانی دستگاه دسترسی داشته‌اند.
برای دسترسی به این بخش مهم، باید به مسیر تنظیمات > امنیت و حریم خصوصی > داشبورد حریم خصوصی مراجعه کرد. در این بخش، سه مؤلفه حیاتی و اصلی شامل دوربین، میکروفون و مکان‌یاب در صدر فهرست قرار دارند. با انتخاب هر یک از این موارد، می‌توان فهرستی از برنامه‌هایی را مشاهده کرد که در ساعات یا روزهای گذشته به آن منابع دسترسی داشته‌اند.
برای مثال، اگر برنامه‌ای در فهرست دسترسی به دوربین ظاهر شود، اما در آن بازه زمانی از آن استفاده نشده باشد، باید نسبت به وجود آن برنامه شک کرد. در حالت ایده‌آل، تنها برنامه‌هایی نظیر تماس تصویری، اینستاگرام یا اپلیکیشن دوربین گوشی باید در این لیست دیده شوند. در غیر این صورت، بهتر است برنامه‌هایی که بی‌دلیل یا در زمان‌های مشکوک به این منابع دسترسی داشته‌اند، حذف شوند یا دسترسی آن‌ها به‌طور کامل قطع گردد.
پیشگیری از دسترسی‌های مشکوک به اطلاعات حساس
اهمیت بازبینی مستمر تنظیمات امنیتی و مدیریتی
اطمینان از امنیت یک گوشی هوشمند، تنها به نصب برنامه‌های معتبر محدود نمی‌شود. آنچه اهمیت دارد، بررسی مستمر و دوره‌ای تنظیماتی است که به داده‌های حساس و منابع حیاتی دسترسی دارند. کنترل منظم این تنظیمات باعث می‌شود تا تهدیدات احتمالی در همان مراحل ابتدایی شناسایی و خنثی شوند.
در صورتی که در فهرست برنامه‌های دارای دسترسی، نام اپلیکیشنی ناشناخته یا مشکوک مشاهده شود، باید بدون درنگ آن را حذف کرد. بسیاری از بدافزارها با ظاهر بی‌خطر، وارد دستگاه می‌شوند و پس از دریافت مجوزهای غیرضروری، اقدام به جمع‌آوری و ارسال اطلاعات خصوصی به سرورهای خارجی می‌کنند.
همچنین، هنگام نصب برنامه‌های جدید، لازم است مجوزها به‌صورت گزینشی و با احتیاط صادر شوند. برنامه‌ها تنها باید به آن دسته از منابعی دسترسی داشته باشند که واقعاً برای عملکردشان ضروری است. برای نمونه، یک برنامه ویرایش تصویر یا دوربین نیازی به خواندن مخاطبان یا پیام‌های متنی ندارد. در چنین شرایطی، بهتر است مجوز مربوط به مخاطبین غیرفعال گردد تا دسترسی بدون دلیل به اطلاعات شخصی امکان‌پذیر نباشد.
برچسب‌ها:
