شرکت AMD بالاخره از نسل بعدی پردازندههای دسکتاپ خود پرده برداشت. این شرکت دیروز از سری پردازندههای Ryzen 5000 رونمایی کرد که بر اساس معماری Zen 3 ساخته شده است. چهار مدل جدید این سری با قیمت پایه ۲۹۹ دلار به بازار میآیند و قیمت آنها تا حداکثر ۷۹۹ دلار خواهد بود.
اگر از قدرتمندترین این محصولات شروع کنیم، باید از Ryzen 9 5950X نام ببریم که ۱۶ هسته و ۳۲ رشته دارد. این تراشه از سرعت کلاک پایه ۳.۴ گیگاهرتزی و حداکثر سرعت ۴.۹ گیگاهرتزی پشتیبانی میکند. AMD مدعی است که 5950X در میان همه پردازندههای جریان اصلی دسکتاپ بالاترین توان پردازشهای تک و چند رشتهای را دارد. این CPU از ۶۴ مگابایت کش L3 و ۱۰۵ وات توان طراحی گرمایی (TDP) بهره میبرد.
Ryzen 9 5950X با قیمت ۷۹۹ دلار به بازار میآید و جانشین 3950X میشود که قیمت ۷۴۹ دلاری داشت. این تراشه قرار است به رقابت با پردازنده ۱۸ هستهای اینتل Core i9-10980XE برود.
تراشه بعدی Ryzen 9 5900X است که ۱۲ هسته و ۲۴ رشته دارد. این تراشه با سرعت کلاک پایه ۳.۷ گیگاهرتزی و حداکثر سرعت ۴.۸ گیگاهرتزی کار میکند. AMD مدعی است که 5900X بهترین پردازنده گیمینگ بازار است. این پردازنده ۶۴ مگابایت کش L3 و ۱۰۵ وات TDP دارد.
قیمت Ryzen 9 5900X برابر ۵۴۹ دلار است و جایگزین 3900X با قیمت ۴۹۹ دلار میشود. این تراشه میخواهد با تراشه ۱۰ هستهای اینتل Core i9-10900K رقابت کند.
در جایگاه بعدی Ryzen 7 5800X را با ۸ هسته و ۱۶ رشته داریم. این پردازنده با سرعت کلاک پایه ۳.۸ گیگاهرتزی و حداکثر سرعت ۴.۷ گیگاهرتزی کار میکند. تراشه مذکور برخلاف دو مدل قبلی فقط یک چیپلت دارد و تمامی ۸ هسته و کش ۳۲ مگابایتی آن روی یک CCX قرار گرفته است. 5800X هم توان طراحی گرمایی ۱۰۵ واتی دارد.
قیمت 5800X برابر ۴۴۹ دلار است و جانشین 3800X میشود که قیمت ۳۹۹ دلاری داشت. این پردازنده با اینتل Core i7-10700K رقابت خواهد کرد.
در نهایت، Ryzen 5 5600X را با ۶ هسته و ۱۲ رشته داریم. سرعت کلاک پایه آن ۳.۷ گیگاهرتز و حداکثر سرعتش ۴.۶ گیگاهرتز است. این تراشه ۳۲ مگابایت کش L3 روی تک چیپلت خود دارد و TDP آن ۶۵ وات است. 5600X تنها تراشه این سری است که خنککننده دارد.
Ryzen 5 5600X با قیمت ۲۹۹ دلار وارد بازار میشود و بهجای 3600X قرار میگیرد که قیمت ۲۴۹ دلاری داشت. این پردازنده به رقابت با پردازنده ۶ هستهای Core i5-10600K خواهد رفت.
شرکت AMD هنوز جزئیات همه تغییرات معماری Zen 3 را اعلام نکرده ولی میگوید آن را بهطور کامل از ابتدا ساخته است. البته این معماری مثل دو معماری قبلی انقلابی نیست. این شرکت از بهبود ۱۹ درصدی در IPC یا تعداد دستورالعملهای هر کلاک خبر داده که معمولا بهعنوان معیار اندازهگیری بازدهی پردازنده شناخته میشود. این ۱۹ درصد بیشتر در زمینه گیمینگ و عملیاتهای خاص کاری تمرکز دارد و برای تمامی پردازشها نیست.
AMD میگوید بهموجب افزایش بازدهی موفق شده که بدون افزایش مصرف انرژی توان پردازنده خود را بالا ببرد. تراشههای جدید Ryzen از همان TDP و خروجی توان مداری تراشههای نسل قبل بهره میبرند. به همین خاطر، با صرف همان میزان از انرژی میتوانید کارهای بیشتری انجام دهید.
این شرکت برخلاف طراحی یکپارچه پردازندههای اینتل از طراحی چیپلتی استفاده میکند تا بتواند تراشههای بیشتری داشته باشد. منتها این کار میزان تاخیر در ارتباطات را کاهش میدهد، چون بین ماژولهای CCX فاصله میافتد. پردازندههای Zen 3 چیپلتهایی دارند که میتوانند ۶ یا ۸ هسته با کش ۳۲ مگابایتی L3 داشته باشند؛ یعنی تراشههایی مثل 5800X و 5600X قادرند تنها یک CCX داشته باشند و تمام کش روی همان CCX قرار بگیرد. با این کار تاخیر داخلی بهشکل قابل توجهی کاهش مییابد. این اتفاق روی مدلهای دارای هستههای بیشتر مثل 5900X و 5950X هم اثر میگذارد ولی اثرگذاری آن کمتر است.
افزون بر این، قیمت تراشههای جدید AMD حدود ۵۰ دلار افزایش یافته و امسال مدلی به جز مدلهای X معرفی نشده است. AMD میگوید فعلا قصد معرفی تراشه کاملا جدید دیگری را ندارد، اما این بهمعنای عدم امکان معرفی نسخه جدید Ryzen 3 3100 و 3300X نخواهد بود. به نظر میرسد AMD تصمیم گرفته که فعلا تراشه غیر X نداشته باشد و در عین حال قیمت مدلهای X را افزایش دهد.
با این حساب، آنها دوباره به رقابت با خودشان میروند. قیمت پردازندههای نسل قبلی این شرکت حالا نسبت به قبل خیلی ارزانتر خواهد بود و احتمالا میتواند خریداران بیشتری را جذب کند.
شرکت AMD در پایان مراسم خود اشاره کوتاهی به نسل بعدی کارت گرافیک سری Radeon RX 6000 داشت. در این مراسم یکی از مدلهای نامشخص این سری را دیدیم، و AMD اعلام کرد که گرافیکهای خود را در تاریخ ۲۸ اکتبر (۷ آبان) معرفی میکند.
پردازندههای سری Ryzen 5000 از تاریخ ۵ نوامبر (۱۵ آبان) به بازار میآیند. این تراشهها در زمان عرضه با تمام مادربردهای مجهز به تراشه B550 و X570 سازگار خواهند بود. مادربردهای B450 در ژانویه ۲۰۲۱ آپدیت بتایی دریافت میکنند که به کاربران اجازه میدهد تا در برخی مدلها از این تراشهها استفاده کنند.