نمایشگرهای MicroLED و Mini-LED: تشریح، مقایسه و پیش‌بینی آینده

دنیای نمایشگرها و تلویزیون‌ها هرگز در استفاده از سرواژه‌ها یا اصطلاحات تخصصی خجالتی نبوده است، اما حالا به جایی رسیده‌ایم که شمار این اصطلاحات بیش از هر زمان دیگری شده و کم‌کم داریم میان این واژه‌های نامأنوس غرق می‌شویم. OLED, QLED, HDR, HDTV, HDMI, ARC, eARC و غیره همگی از نمونه‌های همین ترند هستند. اکنون اگرچه قصد نداریم شما را بیشتر از این گیج و سردرگم کنیم، اما بگذارید در این مطلب حداقل شما را با دو اصطلاح جدید که قرار است صحنه بازار تلویزیون‌ها را تغییر دهد آشنا کنیم: Micro-LED و Mini-LED.

با وجود این که دو واژه فوق شبیه یکدیگر هستند اما از نظر فنی به انواع بسیار متفاوتی از نمایشگرها اشاره دارند. پس اجازه دهید سخن کوتاه کنیم و به شما بگوییم میکرو LED و مینی LED چیست، چه تفاوتی میان آن‌ها وجود دارد و هر کدام از آن‌ها چه نقشی در آینده بازار و خرید محصولات آتی شما ایفا خواهد کرد.

MicroLED چیست؟

MicroLED نوعی فناوری نمایش انتشاردهنده است که شبیه نمایشگرهای OLED یا «دیود نورگسیل ارگانیک» عمل می‌کند؛ یعنی هر پیکسل آن به تنها روشن می‌شود بدون این که نیازی به نور جداگانه پس‌زمینه داشته باشد. بزرگ‌ترین مزیت استفاده از این نوع نمایشگرها این است که می‌توانند سیاه واقعی را به ما نشان دهند. در این پنل‌ها وقتی از پیکسلی استفاده نمی‌شود، هیچ نوری از آن بیرون نمی‌آید، در نتیجه می‌توانید سیاهی واقعی را تجربه کنید.

با این حال، نمایشگرهای میکرو LED نسبت به نمایشگرهای OLED دو مزیت عمده دارند: چون پنل‌های LED می‌توانند روشنایی خیلی بیشتری نسبت به پنل‌های OLED داشته باشند، آن رنگ سیاه واقعی با روشنایی قابل توجهی همراه می‌شود تا نسبت کنتراستی را بسازد که در حال حاضر در دنیای فناوری رقیب ندارد. پنل‌های OLED در حال حاضر می‌توانند به حداکثر روشنایی ۱۰۰۰ نیت برسند، اما این مقدار برای پنل‌های میکرو LED تا حداکثر ۵۰۰۰ نیت است.

به‌علاوه، از پنل‌های میکرو LED می‌توان در ترکیب با سایر پنل‌های میکرو LED استفاده کرد و هیچ محدودیت مهمی هم در رابطه با نحوه اتصال آن‌ها وجود ندارد. ما حالا می‌توانیم نمایشگرهایی نه در اندازه‌های اینچ بلکه در مقیاس فوت بسازیم که رزولوشن‌شان تا 16K و بالاتر از آن برود. تاکنون بزرگ‌ترین نمایشگر OLED دنیا ۸۸ اینچ بوده است.

برخی شرکت‌ها مثل ال‌جی، سونی و سامسونگ در حال کار روی نمایشگرهای میکرو LED هستند، ولی فقط سامسونگ و سونی فروش آن‌ها را آغاز کرده‌اند.

Mini-LED چیست؟

نمایشگرهای Mini-LED به خانواده تلویزیون‌های LED تعلق دارند که شامل تلویزیون‌های معمولی LED و تلویزیون‌های QLED هستند. نمایشگرهای Mini-LED از فرمولی مشابه هم‌خانواده‌های خود استفاده می‌کنند؛ در این پنل‌ها نور زمینه‌ای از نوع LED وجود دارد که منبع اصلی روشنایی است و نور را از میان ماتریسی از نوع LCD و مجموعه‌ای از فیلترهای رنگی عبور می‌دهد تا در آخر تصویر نهایی را روی صفحه ببینیم.

تفاوت نمایشگرهای مینی LED و هم‌خانواده‌های آن در تعداد و اندازه نورهای زمینه LED آن است. یک تلویزیون LED عادی ممکن است ده‌ها یا حتی صدها LED لازم داشته باشد تا بتواند نور زمینه موردنیاز خود را تامین کند. این تعداد در پنل‌های مینی LED به هزاران عدد می‌رسد، چون اندازه هر LED به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. دلیل استفاده از این روش مجددا برای دستیابی به کنتراست بهتر، روشنایی بیشتر و سطوح واقعی‌تر رنگ سیاه است.

نمایشگرهای مینی LED با استفاده از مجموعه بزرگ‌تری از هزاران LED کوچک‌تر می‌توانند کنترل بیشتری روی حذف نور داشته باشند؛ یعنی بخش‌های بیشتری از صفحه را کاملا سیاه کنند. اگر این ال‌ای‌دی‌ها به اندازه کافی کوچک باشند، در حالت تئوری می‌توانید تلویزیون LED داشته باشید که سطوح سیاه آن به اندازه نمایشگرهای میکرو LED یا OLED چشم‌نواز باشد. وقتی این پنل‌های مینی LED را با روشنایی و رنگی ترکیب می‌کنیم که از طریق فناوری کوآنتوم دات بهبود یافته است، در نهایت می‌توانیم صفحه نمایشی داشته باشیم که تلویزیون‌های QLED را از نظر کیفیت تصویر به حد و اندازه‌های OLED یا حتی بالاتر از آن می‌رساند.

درست مثل فناوری میکرو LED، در حوزه نمایشگرهای مینی LED هم بازیگران مختلفی حضور دارند، اما فعلا فقط شرکت TCL است که با این فناوری محصولات مصرفی می‌سازد.

حالا به سراغ مقایسه این دو فناوری می‌رویم تا ببینیم کدام‌یک در چه حوزه‌های نسبت به دیگری برتری دارد.

اندازه

همان طور که پیش‌تر گفتیم، محدودیتی پیرامون اندازه نمایشگرهای میکرو LED وجود ندارد. فناوری CrystalLED سونی (نامی که این شرکت روی میکرو LED گذاشته) برای صفحاتی با اندازه ۱۷ فوت (تقریبا ۵ متر) و رزولوشن 16K پیکربندی شده است. با توجه به این که اندازه این نمایشگرها با افزایش تعداد پنل‌های میکرو LED قابل افزایش است، استفاده از این فناوری بسیار راحت و کاراتر به حساب می‌آید.

تلویزیون‌های مینی LED با محدودیت‌هایی مشابه نمایشگرهای مرسوم LED مواجه هستند. البته با این فناوری می‌توانید نمایشگرهایی با اندازه بزرگ‌تر از نمایشگرهای OLED بسازید، اما این فناوری از نظر اندازه به هیچ عنوان تاب رقابت با میکرو LED را ندارد. محدودیت اندازه مینی LED فقط به خود ال‌ای‌دی‌ها برنمی‌گردد – چون محدودیتی در تعداد ال‌ای‌دی‌ها وجود ندارد – ولی برای تعداد پنل‌های ماتریس LCD با محدودیت روبرو هستید. تاکنون بزرگ‌ترین تلویزیون LED دنیا، نمایشگر ۱۱۰ اینچی سامسونگ بوده که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد.

قیمت

در حال حاضر، نمایشگرهای میکرو LED مخصوص کسانی هستند که آمادگی صرف هزینه‌های بالا را دارند. این تلویزیون‌ها آن‌قدر گران‌اند که سامسونگ و سونی قیمت آن‌ها را رسما در وب‌سایت‌شان اعلام نکرده‌اند. ضرب‌المثلی وجود دارد که می‌گوید: «اگر مجبورید قیمت یک محصول را بپرسید، احتمالا وسع خرید آن را ندارید.» با این حال تخمین زده می‌شود که تلویزیون‌های کریستال LED سونی با حداقل قیمت ۱۸۰ هزار دلار به فروش برسند. تازه رزولوشن پایه این تلویزیون‌های ۱۲۰ اینچی 1080p است و برای دستیابی به رزولوشن 4K باید حدود ۷۰۰ هزار دلار هزینه کنید.

ولی خوشبختانه تلویزیون‌های مینی LED با تلویزیون‌های QLED هم‌رده و حتی گاها ارزان‌تر از آن‌ها هستند. اولین محصول شرکت TCL یعنی سری ۸ تلویزیون‌های این شرکت که در سال ۲۰۱۹ معرفی شد در مدل ۶۵ اینچی ۲ هزار دلار قیمت داشت. این شرکت امسال در CES 2020 از نسخه تازه‌ای از فناوری مینی LED رونمایی کرد که آن را Vidrian Mini-LED نامید. Vidrian ال‌ای‌دی‌های کوچک این فناوری را روی صفحه‌ای شیشه‌ای و نازک قرار می‌دهد که اولا ضخامت نمایشگر را پایین می‌آورد و ثانیا باعث تولید روشنایی و سطوح سیاه بهتر می‌شود. تلویزیون‌های مجهز به فناوری Vidrian احتمالا گران‌تر از مدل‌های عادی مینی LED خواهند بود، اما در هر صورت قیمت این نمایشگرها همچنان خیلی ارزان‌تر از نمایشگرهای میکرو LED است.

روشنایی، سطوح سیاه و کنتراست

با وجود این که فناوری مینی LED مستعد این است که شکاف میان نمایشگرهای QLED و OLED را کمتر کند، اما همچنان وقتی صحبت از مقایسه این فناوری با میکرو LED می‌شود، پنل‌های مینی LED عملا حرفی برای زدن نخواهند داشت.

نمایشگرهای نوع انتشاردهنده نظیر میکرو LED و OLED، با توانایی نمایش رنگ سیاه واقعی در سطح پیکسلی برتری ماهوی خود را بر تمام فناوری‌های نمایشی که در زمینه روشنایی کنترلی روی پیکسل‌های خود ندارند نشان می‌دهند. روشنایی بی‌نظیر میکرو LED هم به معنای این است که نسبت کنتراست آن در سطحی خارج از مقایسه با سایر پنل‌های نمایشی بازار قرار می‌گیرد.

دسترسی‌پذیری و عرضه

در خصوص زمان عرضه این محصولات باید بگوییم که اگرچه نمایشگرهای میکرو LED همین حالا هم به لحاظ تئوری قابل خرید هستند، اما باید بپذیریم که اگر ثروتی هنگفت نداشته باشید، عملا به این زودی‌ها نمی‌توانید این نمایشگرها را خریداری کنید.

در آن سو ولی نمایشگرهای مینی LED همین حالا هم از طریق شرکتی مثل TCL با قیمت مناسب در بازار وجود دارند. سونی و ال‌جی مدتی قبل پروتوتایپ محصولات مینی LED خود را به نمایش گذاشتند، در نتیجه می‌توانیم امیدوار باشیم که انحصار TCL دیگر دوام چندانی نداشته باشد. با این حال، با توجه به پیش‌دستی این شرکت در عرضه تلویزیون‌های مینی LED باید منتظر حضور پررنگ‌تر آن‌ها در آینده بازار نمایشگرها باشیم.

نمایشگرهای میکرو LED و مینی LED دو مورد از جذاب‌ترین فناوری‌های نمایش هستند که احتمالا در آینده بازار را تسخیر خواهند کرد. این دو فناوری بدون شک بر آینده بازار تلویزیون‌ها و نمایشگرها اثر خواهند گذاشت، اما ما اول از همه با پنل‌های مینی LED روبرو خواهیم شد.

در انتها بهتر است اشاره کنیم که احتمالا در آینده‌ای نه چندان دور باید منتظر نمایشگرهای QD-OLED هم باشیم که ترکیبی از فناوری‌های QLED و OLED هستند. اگر این فناوری به بازار مصرفی راه پیدا کند، به احتمال زیاد باید منتظر قیمتی بیشتر از نمایشگرهای مینی LED اما خیلی کمتر از نمایشگرهای میکرو LED برای آن‌ها باشیم.