فیسبوک در پی دستیابی به نوعی فناوری برای خواندن ذهن افراد است

پروژه تحقیقاتی فیسبوک در زمینه کامپیوترهای ذهن-خوان ظاهرا هنوز فعال است و می‌تواند روی یکی دیگر از پروژه‌های جاه‌طلبانه این شرکت، یعنی عینک واقعیت افزوده، تاثیرات قابل توجهی بگذارد. شرکت فیسبوک پس از گذشت حدود دو سال از زمان معرفی پروژه رابط مغز به کامپیوتر در سال ۲۰۱۷، بالاخره هفته پیش اولین آپدیت بزرگ این رابط را منتشر کرد. هدف اصلی این پروژه، همان طور که فیسبوک می‌گوید، ساخت سیستمی است که می‌تواند «صحبت‌های بی‌صدا را رمزگشایی» کند، بدون این که نیازی به کاشت الکترود در مغز داشته باشد.

محققان دانشگاه کالیفرنیا، سن فرانسیسکو، که مشغول همکاری با فیسبوک بوده‌اند، می‌گویند گامی مهم در زمینه تحقق این هدف برداشته‌اند. این محققان در حال مطالعه روی بیمارانی هستند که برای درمان بیماری صرع جراحی داشته‌اند. آن‌ها الگوریتمی ساخته‌اند که می‌تواند مجموعه کوچکی از کلمات و عبارت‌ها را به صورت لحظه‌ای از فعالیت‌های مغزی رمزگشایی کند.

فیسبوک متذکر می‌شود که کار کردن با بیمارانی که جراحی مغزی داشته‌اند، با رویکردهای «غیرتهاجمی» که به آن امیدوار بوده‌اند فاصله زیادی داشته است. اکنون آزمایشگاه Reality فیسبوک برای حل این مشکل مشغول آزمایش روش‌های جدید است. یکی از این روش‌ها شامل تلاش برای شناسایی فعالیت‌های مغزی از طریق بررسی سطح اکسیژن مغز با یک دستگاه قابل حمل و پوشیدنی است.

به گفته فیسبوک این سازوکار در حال حاضر سخت، کُند و غیرفعال اعتماد است، اما شاید یک روز بتواند وارد هدست‌ها یا عینک‌های واقعیت مجازی این شرکت شود. این شرکت در بیانیه‌ای در این باره می‌گوید: «اگرچه اندازه‌گیری سطح انرژی ممکن است هیچ‌گاه به ما اجازه ندهد که جملات درون ذهن کاربر را رمزگشایی کنیم، ولی دستیابی به توانایی شناسایی حتی چند فرمان ساده مثل «خانه»، «انتخاب» و «حذف» می‌تواند روش‌های تازه‌ای برای تعامل با سیستم‌های واقعیت مجازیِ امروزی – و عینک‌های AR آینده – در اختیار ما قرار دهد.»

این دستاورد پیچشی جدید را در برنامه از پیش تعیین‌شده فیسبوک برای تولید عینک‌های AR ایجاد می‌کند. دانشمند ارشد پروژه Oculus، مایکل ابراش (Michael Abrash)، در سال ۲۰۱۷ گفته بود که تا بهره‌برداری رسمی از این عینک‌ها حداقل ۵ و احتمالا ۱۰ سال فاصله داریم.

البته با توجه به شرایطی که به لحاظ حریم خصوصی برای این شرکت پیش آمده، قانون‌گذاران مطمئنا از توانایی آن‌ها برای خواندن ذهن کاربران خوشحال نخواهند شد. فیسبوک چند وقت پیش ۵ میلیارد دلار بابت تخطی از قوانین حریم خصوصی جریمه شده بود.

این شرکت در انتهای بیانیه خود می‌گوید: «این پروژه هدفی وسوسه‌انگیز است، اما برای رسیدن به آن باید روحیه‌ای بی‌باکانه، عزمی راسخ و ذهنی فراخ داشته باشیم.