بدرود Canon EOS-1V!

با توقف عرضه EOS-1V، قطار 80 ساله دوربین‌های فیلم‌خور کانن به ایستگاه پایانی خود نزدیک‌تر ‌شد. کانن در اصل تولید این دوربین حرفه‌ای را در سال 2010 متوقف کرده بود و آنچه تاکنون روانه بازار می‌شد تولیدات پیشین بود که در انبارهای شرکت ذخیره شده بود. اما از این پس، فروش EOS-1V در بازار تنها تا زمانی ادامه خواهدیافت که موجودی آن در خرده‌فروشی‌ها به اتمام برسد. خدمات تعمیراتی این دوربین تا 31 اکتبر 2025 ادامه خواهدداشت، اما چنان‌چه پس از 31 اکتبر 2020 قطعات یدکی موجود در انبارهای کانن به اتمام برسد، قبول تعمیرات نیز از آن تاریخ به بعد رد خواهدشد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که لایکا نیز تنها چند روز پیش از آن، از پایان تولید دوربین Leica M7 خبر داده بود.

اگرچه با آغاز دوران دیجیتال، دوربین‌های فیلم‌خور کانن یکی پس از دیگری صحنه را ترک کردند، EOS-1V همچنان پابرجا ماند تا تنها دوربین مبتنی بر فیلم این شرکت باشد که نیاز شماری از حرفه‌ای‌ها و علاقمندان عکاسی با فیلم را برآورده می‌کند.

حرف V در نام این دوربین علاوه بر اینکه از حرف نخست واژه Vision به معنای بینایی گرفته شده است، نشان‌دهنده عدد 5 در رسم‌الخط لاتین نیز هست که به پنجمین نسل از دوربین‌های تک‌لنز‌ی انعکاسی (SLR) حرفه‌ای کانن اشاره دارد.

این دوربین که نخستین بار در سال 2000 به‌قیمت 270,000 ین (با حساب امروز معادل 2480 دلار) عرضه شد، روی فیلم 35 میلی‌متری عکس می‌گیرد و قابلیت‌هایی دارد که حتی امروز هم برای علاقمندان عکاسی جذاب است:

• حداکثر سرعت شاتر 1/8000 ثانیه
• آرایه 45 نقطه‌ای برای فوکوس خودکار
• سینک فلاش با شاتر در حداقل سرعت 1/250 ثانیه
• بدنه‌ و شاسی فلزی از جنس آلیاژ منیزیوم
• بدنه درزگیری شده مقاوم در برابر شرایط مختلف محیطی
• امکان ثبت 10 عکس پیاپی به‌مدد باتری PB-E2
• برخورداری از دامنه‌یاب بسیار درخشان و پروضوح با پوشش 100 درصدی
• و امکان اتصال به کامپیوتر جهت انتقال فایل و نیز تبدیل کامپیوتر به دستگاه کنترل دوربین

مضاف بر این‌، یکی از بارزترین ویژگی‌های EOS-1V طراحی اندیشمندانه آن بود که بنیان‌های آن حتی پس از حدود دو دهه، حتی در کالبد دوربین‌های DSLR امروزی کانن نیز تبلور دارد.

کانن کار خود را در سال 1937 میلادی تحت نام Precision Optical Instrument Laboratory یا «آزمایشگاه ابزارهای نوری دقیق» آغاز و نخستین دوربین 35 میلی‌متری ژاپن با شاتر سطح کانونی (focal-plane shutter) را در همین سال تولید کرد. این دوربین Kwanon نامیده شد و جالب آنکه چون کانن در آن زمان هنوز لنز نمی‌ساخت، در دوربین خود از لنزهای Nikkor بهره برد که توسط شرکت Nippon Kogaku K.K. ساخته می‌شد؛ یعنی همان شرکتی که بعدها نیکون نام گرفت.  

کانن طی 80 سال بعد طیف وسیعی از دوربین‌های مرغوب دامنه‌یاب و تک‌لنزی انعکاسی را روانه بازار کرد تا رفته‌رفته به پرچم‌دار حوزه دوربین در جهان مبدل شود. این شرکت در سال 1984، نخستین دوربین دیجیتال خود موسوم به RC-701 را عرضه و پس از آن، تمرکز خود را بر بازار دوربین‌های دیجیتال معطوف کرد.

گفتنی است، هنوز هم عکاسانی در سرتاسر جهان به علل مختلف (مثل زیبایی‌شناسی عکس‌های حاصل از فیلم، و نیز یادگیری عکاسی)، دوربین‌های فیلم‌خور را بر دوربین‌های دیجیتال ترجیح می‌دهند.

توقف عرضه آخرین دوربین‌ فیلم‌خور کانن، روی‌داد مهمی است اما به معنای پایان دوران عکاسی آنالوگ نیست. عکاسی با فیلم که از سال‌ها پیش در سایه عکاسی دیجیتال رنگ باخته و به حاشیه رفته بود، چندی است که جانی دوباره گرفته است و خبرهای خوشی درباره آن به گوش می‌رسد. یکی از آن‌ها خبر تولید چند نوع فیلم عکاسی جدید و یا از سرگیری تولید برخی از فیلم‌های قدیمی توسط شرکت‌هایی همچون ماکودایرکت، کداک، فیلم فرانیا، آدوکس، و برژه بود که خوشنودی علاقمندان به این نوع عکاسی را در پی داشت. ناگفته نماند که فوجی‌فیلم نیز ساخت و عرضه دوربین‌های چاپ‌فوری آنالوگ را از همان آغاز با جدیت دنبال کرده است. جدیدترین محصول فوجی‌فیلم در این حوزه، دوربین Instax Square SQ6 است که اواخر اردیبهشت 97 معرفی شد.

و نکته جالب دیگر: نیکون که رقیب سنتی کانن محسوب می‌شود، هنوز عرضه دوربین‌های فیلم‌خور Nikon F6 و Nikon FM10 را متوقف نکرده است. این دو دوربین به‌ترتیب به‌قیمت 2670 و 570 دلار به فروش می‌رسند. با اینکه گفته می‌شود Nikon F6 جزو اقلام موجودی فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ دنیا نیست، در سایت رسمی نیکون جزو محصولات کنونی این شرکت ذکر شده است.