افسردگی و تمایل به خودکشی؛ ارمغان شبکه‌های اجتماعی برای نوجوانان

نظریه‌های زیادی درباره تاریخ دقیق شروع دوره گوشی‌های هوشمند مطرح شده است. عده‌ای معتقدند معرفی اولین آیفون در سال 2007 بوسیله استیو جابز برای اولین‌بار دوره اسمارت‌فون‌ها را کلید زد و عده‌ای دیگر می‌گویند در حقیقت شروع این دوره به سال 2008 باز می‌گردد؛ وقتی که فروشگاه اپلیکیشن اپل، App Store، شروع به کار کرد. نظر ما هم تا حدودی به گروه دوم نزدیک‌تر است. اگر به ریشه عبارت «گوشی هوشمند» بازگردیم متوجه می‌شویم که گوشی‌ها از مدت‌ها قبل وجود داشته‌اند اما در حقیقت وجود اپلیکیشن‌ها با کارایی‌های مختلف است که آن‌ها را هوشمند می‌سازد. اولین آیفون هم مانند گوشی‌های قبل از خودش یک گجت پیشرفته بود اما در واقع بدون اپلیکیشن‌های کاربردی نمی‌تواند چندان هوشمند باشد و صرفا پیشرفته است!

اسمارت‌فون‌ها خدمات بزرگی به بشریت کرده‌اند و تعداد آن‌ها آن‌قدر زیاد است که در محدوده مقاله ما نمی‌گنجد اما شاید بد نباشد به چندتای آن‌ها اشاره‌ای کوتاه داشته باشیم. به عنوان مثال امروزه برای کوچک‌ترین جابجایی بین‌شهری یا حتی درون شهری از گوشی‌ هوشمند و نقشه آن استفاده می‌شود. انسان‌های زیادی قرارهای خود را با گوشی تنظیم می‌کنند و با کمک این گجت‌های دوست‌داشتنی، هیچ‌کدام از قرار ملاقات‌های خود را فراموش نمی‌کنند. همان‌طور که حدس زده‌اید ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و استفاده روزانه از این حجم خدمات، هزینه‌هایی هم برای کاربران در بر دارد.

چندی پیش مقاله‌ای جنجالی در مجله The Atlantic به چاپ رسید که به والدین هشدار جدی داد. نویسنده این مقاله، خانم Jean M. Twenge، مدعی است نوجوانانی که در دوره گوشی‌های هوشمند رشد کرده‌اند تمایل بیشتری به خودکشی دارند و احتمال بروز افسردگی در آن‌ها بسیار بالاست! این گروه در حقیقت شامل افرادی می‌شود که بین سال‌های 1995 تا 2012 (1374 تا 1391) چشم به جهان گشوده و رشد کرده‌اند. در این مقاله به افرادی که در این برهه زمانی به دنیا آمده‌اند، iGen گفته می‌شود. نویسنده معتقد است میزان افسردگی در این افراد حتی بیشتر از آن‌هایی است که در دهه 80 میلادی بدنیا آمده‌اند زیرا این‌ها هیچ دوره‌ای را بدون دسترسی به اینترنت نگذرانده‌اند و اکنون به تکنولوژی و گجت‌هایشان بسیار وابسته هستند.

نظریه محقق این است که افراد 20 ساله و جوان‌ترها تنها با سیستم‌های دیجیتالی با دوستانشان ارتباط برقرار می‌کنند؛ این روش ارتباط‌گیری در طولانی‌مدت فرد را از ارتباط واقعی و فیزیکی با انسان‌ها دور می‌کند و در حقیقت به تدریج توانایی ارتباط فیزیکی را به طور کلی از دست می‌دهد. یکی از افرادی که مورد تحقیق قرار گرفته دختری 13 ساله است. این شخص از 11 سالگی با آیفونش ارتباط برقرار کرده و خودش اعتراف می‌کند که:

به نظر می‌رسد ما هیچ انتخاب دیگری جز زندگی‌کردن با آیفون‌ها و آیپد‌هایمان نداشته‌ایم. من حتی فکر می‌کنم که نسل ما گجت‌هایشان را بیشتر از انسان‌ها دوست دارند!

بخش طنز داستان هم همینجاست که دیوایس‌ها باعث شده ما 7 روز هفته و 24 ساعت شبانه‌روز را با انسان‌هایی که می‌شناسیم و نمی‌شناسیم در ارتباط باشیم و در عین حال به تدریج متوجه شویم که چندان از انسان‌ها خوشمان نمی‌آید! این مقاله اعداد و ارقام جالبی هم درباره افرادی که به نوعی معتاد شبکه‌های اجتماعی هستند منتشر کرده که آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم. با جی‌اس‌ام همراه باشید.

به نقل از آتلانتیک، بچه‌های کلاس هشتمی که در طول هفته بیش از 10 ساعت را به گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهند، 56 برابر بیشتر از دیگران، که کمتر برای شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذارند، احتمال مبتلاشدن به افسردگی دارند! همچنین آن دسته نوجوانانی که بین 6 تا 9 ساعت در هفته صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کنند، 47 درصد احتمال ابتلا به افسردگی را در خودشان بالاتر می‌برند. نکته مثبت برای آن‌هایی که با دوستانشان بیشتر ارتباط فیزیکی برقرار می‌کنند هم این است که 20درصد کمتر احتمال بروز افسردگی در آن‌ها وجود دارد.

با این تفاسیر در صورتی که کودک یا نوجوانی در آشنایانتان دارید که بیش از 10 ساعت در هفته برای گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذارد، پیشنهاد می‌کنیم کمکشان کنید چون با توجه به نتایج این گزارش، آینده وحشتناکی در انتظار آن‌هاست! نظر شما درباره این تحقیق چیست؟ آیا نتایج آن را قبول دارید؟ به نظر شما اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی می‌تواند موجب افسردگی شود؟ شما چه تفریحی را جایگزین شبکه‌های اجتماعی کرده‌اید؟ شما چقدر در شبکه‌های اجتماعی وقت صرف می‌کنید؟