کسب و کارهای ایرانی به دلیل محدودیت اینترنت به استانبول مهاجرت می‌کنند

مسیر صعب العبور اتصال به دنیای فناوری و فیلترینگ روز افزون شبکه‌های اجتماعی و امکانات فناورانه باعث تغییرات زیادی در حوزه کسب و کارهای اینترنتی و دیگر کسب و کارهایی شده است که امروزه به دنیای آنلاین وابستگی زیادی پیدا کرده‌اند. حتی اتصال محدوده جغرافیایی ایران به اینترنت استارلینک نیز برای کاربران حرفه‌ای افاقه نکرد و حالا هر روز شاهد خروج نیروهای آموزش دیده و فنی حوزه فناوری اطلاعات به خارج از کشور هستیم. نیروهایی فنی که ابتدا سر از هتل و حالا فضاهای اشتراکی کشورهای همسایه در شهرهایی همچون اربیل، دوبی و استانبول درآورده‌اند. اما بسیاری از آنها که تحت قرارداد داخلی نیستند برای همیشه خاک ایران را ترک می‌کنند.

در همین راستا رضا قربانی رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران گفتگویی با انتخاب انجام داده که به طور خلاصه برایتان نقل خواهیم کرد. قربانی می‌گوید که به جز اینترنت ماهواره‌ای استارلینک روش‌های دیگری هم برای دسترسی به اینترنت داریم. من نمی‌دانم چارچوب‌ها چیست یعنی اگر اپراتور‌های اینترنت ماهواره‌ای یا شرکتی مثل استارلینک که الان بیشتر شناخته شده است، بخواهد خدمات ارئه دهد، چطور می‌توانند یک سری چارچوب‌ها را رعایت کنند؛ چراکه ما الان ساختاری در اینترنت کشور داریم که با بقیه دنیا متفاوت است.

قربانی درباره ساختار اینترنت ایران نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت که ما ساختار تک نقطه ورود و خروج اینترنت در کشور را داریم. تمام اینترنتی که وارد کشور می‌شود از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت وارد و خارج می‌شود؛ بنابراین در یک نقطه‌ای، آن چارچوب‌هایی که ممکن است خیلی شفاف نباشد مثل فیلترینگ، اعمال می‌شود. حال اینترنت ماهواره‌ای طوری نیست که یک ورودی و خروجی مشخص داشته باشد بلکه هر فردی به کمک ابزار‌های دریافت، به دانلودر و آپلودر تبدیل می‌شود و می‌تواند با اینترنت بین الملل ارتباط داشته باشد؛ بنابراین اگر منظور این است که آن فرستنده اینترنت که استارلینک یا هر شرکت دیگری، مواردی مثل فیلترینگ را به اینترنتی که به جغرافیای ایران می‌دهد را رعایت کند، من بعید می‌دانم آن‌ها وارد این تعامل و گفتگو شوند. وی عدم اقبال مسئولان به فناوری جدید ماهواره‌ای نیز گفت که به نظر می‌رسد استفاده از اینترنت ماهواره‌ای برای مسئولین قابل قبول نیست و این را به ادبیات دیگری بیان کرده‌اند. بعید می‌دانم برای دسترسی آزادانه افراد به اینترنت، از سمت مسئولان اقبالی وجود داشته باشد.

رئیس کمیسیون فین تک ادامه داد که واقعیت این است که نمی‌دانم چه اتفاق دارد می‌افتد و نمیدانم این عدد‌ها درست است یا خیر. ولی این را باید دقت کرد که استارلینک به طور خاص و شرکت‌های دیگری که در این حوزه کار می‌کنند، هیچکدام به این صورت عمل نمی‌کنند که در یک منطقه جغرافیایی، بدون هماهنگی با کشور مورد نظر اینترنت را در اختیار این کشور قرار دهند. آخرین جایی که این خدمت را ارئه کردند، اوکراین بود که در واقع دولت اوکراین درخواست کرده بود که شرکت استارلینک این خدمت را به مردم ارائه دهد.

قربانی همچنین گفت که تا آنجایی که من اطلاع دارم، بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان به طور خاص دارند از استارلینک استفاده می‌کنند که این رقم نسبت به کاربران اینترنت عدد زیادی نیست. این را هم باید دقت کرد که استارلینک برای کاربرانی کاربرد دارد که در مناطقی زندگی می‌کنند که خطوط تلفن وجود ندارد. اصلا کاربرد استارلینک دور زدن تحریم‌ها و فیلترینگ نیست بلکه برای مناطق دور افتاده‌ای است که می‌خواهند به اینترنت دسترسی داشته باشند، ولی هیچ راهی ندارند.

قربانی در ادامه به هزینه‌های دستگاه استارلینک و راه اندازی آن اشاره کرد و گفت که به‌طور کلی دسترسی گران قیمتی است. جدا از ابزارهایش که عدد صد میلیونی مطرح و گفته می‌شود اگر مردم در ایران بخواهند از آن استفاده کنند شرکت استارلینک آن را رایگان کرده است، اما اینکه مسئله دسترسی آزاد مردم ایران به اینترنت از طریق استارلینک حل شود، برای من سوال است. چراکه کل کاربران استارلینک در دنیا یک میلیون نفر است، حال چند تا از این یک میلیون نفر در ایران است؟ به نظر من یک مقدار تبلیغات و شوآفی ایجاد شده و حتی مجموعه استارلینک هم دارد از این فضا استفاده می‌کند. چون آن‌ها هم به فکر ما نیستند بلکه دارند از طریق این فضا برای خودشان استفاده تبلیغاتی می‌کنند.

وی افزود که مسئله ما با این ابزار‌ها حل نمی‌شود. شاید در سال‌های آینده راحت‌تر و ارزان‌تر شود، ولی حل نخواهد شد. به بیانی دیگر اینترنت ما از طریق شرکت ارتباطات زیر ساخت تامین می‌شود حال اینکه فکر کنیم گزینه جایگزینی به نام استارلینک آمده است را من بعید می‌دانم که استارلینک در کوتاه مدت بتواند در ایران گسترش پیدا کند.

قربانی در ادامه به مهاجرت نیروهای فنی استارتاپ‌ها به کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت که اتفاقی که درباره مهاجرت استارتاپ‌ها به کشور‌های همسایه همچون دبی و ترکیه را من آمار دقیقی ندارم و اعدادی که شنیده‌ام متنوع هستند، ولی خیلی از کسب و کار‌ها ترجیح می‌دهند به صورت موقت به کشوری مثل ترکیه و شهر استانبول بروند. وی ادامه داد که در حال حاضر هم مراکز کار اشتراکی وجود دارد که تیم‌ها فعلا از آن مراکز استفاده می‌کنند و در هتل‌ها استقرار دارند تا ببینند چه می‌شود. این اتفاقی است که افتاده حال برخی ممکن است تکذیب کنند و قبول نداشته باشند، ولی به نظر من اتفاق عجیب و غریبی نیست. بسیاری از افراد آزادکاری (فریلنسر) که در ایران بودند، ولی داشتند با دنیا کار می‌کردند، با توجه به محدودیت‌هایی که اخیرا پیش آمده و دسترسی‌ها دچار مشکلات عجیبی شده است، به مهاجرت فکر می‌کنند و برخی هم عملا انجام داده‌اند. چراکه دسترسی‌ها سخت و فشار بر کسب و کار‌ها زیاد شده است.