دیزنی اخیرا بر سر تصمیمی حیاتی مبنی بر تعطیلی سرویس استریم قدیمی Hulu و تمرکز بر سرویس جدیدتر و در حال رشد دیزنی پلاس مردد مانده بود. ولی اتفاقاتی که ظاهرا در حال تغییر شکل و شمایل دنیای فیلمهاست فقط به دیزنی محدود نمیشود، چون وارنر برادرز هم بهتازگی اعلام کرده که میخواهد تمام فیلمهای سال آینده خود را همزمان با سینماها در سرویس استریم HBO Max پخش کند.
ولی هنرمندان که خالق اصلی آثار هنری هستند درباره این ترند جدید چه دیدگاهی دارند؟ کریستوفر نولان، کارگردان فیلمهای شاخصی همچون اینسپشن، اینتراستلار و Tenet، به شدت از این تصمیم انتقاد کرده و در مصاحبهای HBO Max را بدترین سرویس استریم دنیا نامیده است.
نولان که از بزرگترین سرمایههای شرکت وارنر برادرز محسوب میشود، در مصاحبه با خبرگزاری هالیوود ریپورتر گفت:
برخی از بزرگترین فیلمسازان و مهمترین ستارگان دنیای سینما یک شب با این فکر به خواب رفتند که برای بهترین استودیوی فیلمسازی کار میکنند، ولی روز از از خواب بیدار و متوجه شدند که برای بدترین سرویس استریم کار میکردند. وارنر برادرز واسطی فوقالعاده برای پخش آثار فیلمسازان در سینماها و در خانه مردم در سراسر دنیا بود، ولی همین حالا که ما مشغول حرف زدنیم آنها دارند این بستر را نابود میکنند، و حتی متوجه نیستند که دارند چه چیزی را از دست میدهند. تصمیم آنها هیچ توجیه اقتصادی ندارد و حتی معمولیترین سرمایهگذار وال استریت هم میتواند فرق بین برهمخوردگی و ناکارآمدی را ببیند.
صرفنظر از مقایسه مزایایی که از تماشای فیلمها در سینما در مقایسه با تماشای آنها در خانه نصیبتان میشود، نولان به نکته جالبی در مورد بحث اقتصادی انتقال فیلمها به سرویسهای استریم اشاره میکند. مطابق گزارش جدید شرکت Daraxis، پیشبینی میشود که میانگین درآمد سرویسهای استریم به ازای هر کاربر تا سال ۲۰۲۴ از ۱۵ دلار بالاتر نرود. با توجه به رقم درآمد حاصله از هر کاربر، ارزش مالی تماشای تکتک فیلمها در سرویسهای استریم بسیار پایین میآید.
نولان ادامه داد:
این اتفاق جنجال بزرگی به پا کرد چون آنها به هیچکس اطلاع نداده بودند. برخی از بهترین فیلمسازان و بزرگترین ستارگان دنیا در سال ۲۰۲۱ فیلمهایی در دست پخش دارند که گاها سالها با عشق و علاقه روی آنها کار کردهاند با این امید که مردم آنها را روی صفحات بزرگ [سینما] ببینند. این فیلمها قرار بود [در سینما] برای بیشترین مخاطب ممکن پخش شود...و حالا بدون هیچ مشورتی از آنها به عنوان سپر زیان این سرویس استریم استفاده خواهد شد.
وارنر برادرز میتواند برخی از فیلمهای سال آینده را در کانال جداگانهای با هزینه اضافه پخش کند. دیزنی در زمان پخش فیلم Mulan به کاربران اعلام کرد که اگر میخواهند سه ماه صبر نکنند تا این فیلم به کانال عادی دیزنی پلاس منتقل شود، میتوانند با پرداخت ۳۰ دلار هزینه اضافه به تماشای Mulan بنشینند. بر اساس گزارش شرکت تحقیقاتی 7ParkData، دیزنی با این استراتژی توانست ۲۶۱ میلیون دلار درآمد کسب کند. البته Mulan در مجموع فیلم موفقی نبود و حتی در زمان اکران محدود یا اکران معمولی در کشورهای آسیایی هم با اقبال مناسبی مواجه نشد. عدهای میگویند پخش Mulan در سروس استریم دیزنی ناموفق بود چون این شرکت در سال ۲۰۱۹ توانست بهطور میانگین برای هر فیلم ۵۰۰ میلیون دلار درآمد کسب کند، ولی عده دیگری باور دارند که پخش در دیزنی پلاس توانست Mulan را از زیاندهی خارج کرده و حتی ۶۱ میلیون دلار برای آن سود بیاورد.
ولی HBO Max دیزنی پلاس نیست. AT&T، مالک این سرویس، میگوید فقط ۸.۶ میلیون کاربر شبکه HBO مشترک HBO Max هستند در حالی که دیزنی پلاس ۷۰ میلیون مشترک دارد. در نتیجه جامعه هدف این سرویس خیلی خیلی کمتر خواهد بود.
افزون بر این، بحثی تحت عنوان ازدیاد سرویسهای استریم مطرح است: کاربران عادی حاضر به تهیه اشتراک چند سرویس استریم هستند؟ نظرسنجی شرکت UBS در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که ۴۰ درصد از شرکتکنندگان حاضرند برای دو تا سه سرویس پول بپردازند و فقط ۱۰ درصدشان پای بیش از چهار سرویس پول میدهند. تحقیق دیگری از شرکت Streaming Observer نشان میدهد که اکثر شرکتکنندگان میخواهند سرویس نتفلیکس خود را حفظ کرده یا در کنار نتفلیکس سرویس دیزنی پلاس را تهیه کنند. به گواه آمارها، حدود ۶۰ درصد از این افراد گفتهاند که قصد ندارند اشتراک نتفلیکس خود را لغو کرده و فقط ۲۰ درصد حاضر به تهیه اشتراک هر دو سرویس هستند. در این میان، تنها ۲.۲ درصد گفتهاند که میخواهند اشتراک نتفلیکس را کنسل کنند.
بنابراین شاید کریستوفر نولان راست میگوید. اچبیاو مکس احتمالا بدترین سرویس است چون جایگاهی در بازار ندارد. حالا باید دید که واکنش سران HBO به این انتقادات چیست و در دنیای پسا-کووید۱۹ چه شرایطی رقم خواهد خورد.