تقریبا همه ما میدانیم که تلسکوپ فضایی هابل سختافزار جذاب و توانمندی با قابلیتهای باورنکردنی است. این تلسکوپ تاکنون تصاویر خیرکننده پرشماری را از اشیا بسیار دور کیهانی به ثبت رسانده و علیرغم سن بالایی که دارد هر بار ما را شگفتزده میکند. با وجود اینکه بسیاری از تصاویر زیبای هابل تصاویر تکی و یکدفعهای این تلسکوپ بوده، ولی مشاهدات طولانیمدت آن هم میتواند اسرار بزرگی از جهان هستی را برایمان آشکار سازد. یکی از این اسرار انفجار ابرنواخترهایی است که بهتدریج رخ میدهند.
زمانی که ستارگانِ دارای یک جرم خاص به پایان دوره عمر خود میرسند از طریق یک انفجار عظیم ابرنواختری متلاشی میشوند و هرآنچه را که در اطرافشان وجود دارد نابود میکنند. حالا ناسا و سازمان فضایی اروپا (ESA) تصاویر تایملپسی از یک انفجار ابرنواختری را منتشر کردهاند که محو شدن نور ناشی از یک کهکشان بسیار دور را به ما نشان میدهد.
آنطور که ناسا میگوید، این ابرنواختر به چند دلیل برای ما خاص بوده است:
نوع ابرنواختری که در این تصاویر دیده میشود ستارهای است که سوخت خود را از دست داده – کوتوله سفیدی در یک منظومه دوتایی بسته – و با مواد ستاره همراهش ترکیب شده است. زمانی که کوتوله سفید به آستانه جرم بحرانی میرسد، هستهاش چنان داغ میشود که جرقه گداخت اتمی را میزند و آن را به یک بمب غولپیکر اتمی تبدیل میکند. این فرآیندِ گریزِ حرارتِ اتمی کوتوله را متلاشی میکند. این اتفاق عمر کوتاهی دارد چون گلوله آتشین آن بهسرعت محو میشود.
ویدیوی حاضر نسبتا کوتاه است اما ضبط آن حدود یک سال طول کشیده است و علیرغم آنچه که در این ویدیو دیده میشود، روشنایی انفجار رفتهرفته و در طول ماهها کمتر شده است. در انتها هم ابرنواختر به طور کامل محو نمیشود و این طور به نظر میرسد که هنوز آتشبازیهایی در آن نقطه از کیهان برپاست. سازمان فضایی اروپا در توصیف این ویدیو میگوید:
NGC 2525 در حدود ۷۰ میلیون سال نوری با زمین فاصله دارد و بخشی از صورت فلکی سفینه در نیمکره جنوبی است. هابل تصاویر NGC2525 را در سال ۲۰۱۸ و بهعنوان بخشی از تحقیقات گستردهتری به ثبت رسانده که هدف آن اندازهگیری نرخ گسترش کیهان بوده و به ما کمک میکند تا بتوانیم پاسخ سوالات بنیادی مربوط به ماهیت جهان را پیدا کنیم.
تایملپسی که میبینید بهویژه از نظر مقیاس اندازهها فوقالعاده عجیب و خیرهکننده است. انفجار ابرنواختری یکی از خشنترین رویدادهای کیهانی است که امواج مخربی را در همه جهات ساتع میکند. این رویداد فوقالعاده پرتنش است و اگر چیزی بر گرد این ستاره گردش میکرده یا بهطور کلی نابود شده یا به قالب کاملا متفاوتی نسبت به قبل از وقوع ابرنواختر تبدیل شده است.