بر اساس گزارشی که وبسایت بازفید نیوز اخیرا از روی نسخهای از یادداشت ۶۶۰۰ کلمهای یکی از کارشناسان اخراجی فیسبوک منتشر کرده، این متخصص داده میگوید از این شبکه اجتماعی برای تغییر افکار عمومی و دستکاری در انتخابات در کشورهای مختلف استفاده میشود و فیسبوک شواهد آن را نادیده میگیرد. سوفی ژنگ، کارمند سابق این شرکت، چند هفته پیش از فیسبوک اخراج شد و این یادداشت را در روز آخر کاری خود نوشت.
ژنگ مدعی است که پس از ابراز نگرانی به مدیران بلندمرتبه شرکت اخراج شده و آنها به او گفته بودند که از تمرکز روی مسائلی که فراتر از حوزه مسئولیتهای اوست خودداری کند. یادداشت ژنگ نشان میدهد که فیسبوک به او پیشنهاد داده تا در ازای امضای توافق عدم اظهارنظر ۶۴ هزار دلار از شرکت دریافت کند، ولی این توافق مانع از این میشد که ژنگ بتواند بهصورت عمومی درباره فیسبوک صحبت کند و او پیشنهاد آنها را رد کرد.
کارشناس سابق فیسبوک مینویسد: «در سه سالی که در فیسبوک مشغول کار بودم، بیملاحظگیهای زیادی را از سوی دولتهای خارجی مشاهده کردم که سعی داشتند در مقیاسهای بزرگ از پلتفرم ما برای گمراه کردن شهروندان خود و خبرسازی در موقعیتهای گوناگون سواستفاده کنند. میدانم که تا حالا حتما دستم به خون آغشته شده است.»
ژنگ در یادداشت خود میگوید فیسبوک معمولا روی موضوعات محوری تمرکز میکند و موارد پرتعداد دستکاریهای سیاسی، مثل اقدامات مربوط به انحراف افکار عمومی در اوکراین و هند، را نادیده میگیرد. او یادآور میشود: «در مجموع، تمرکز تیم من – و اکثر بخشهای فیسبوک – روی مسائل بزرگ است و این رویکرد باعث میشود توجه ما به اسپم معطوف باشد. اتفاقات مدنی به خاطر حجم کوچکشان مورد توجه قرار نمیگیرند.»
یادداشت ژنگ روشن میسازد که چطور حتی کارمندان میانردهای که در بخشهایی مثل علم دادهها تخصص دارند، مثل خود او، میتوانند کنترل بالایی روی فعالیتهای رهبران جهانی داشته باشند. او مینویسد: «شخصا بدون هیچ نظارتی تصمیماتی گرفتهام که روی رؤسای جمهور کشورها تاثیر گذاشته، و آنقدر به سیاستمداران برجسته جهانی فشار آوردهام که حسابش از دستم در رفته است.»
ژنگ میگوید بار کاری او، گستردگی مشکلات و رویکرد کلی فیسبوک در آمریکا و اروپا برای مدیریت این شبکه اجتماعی باعث شده نمونههای زیادی از این مداخلات سیاسی به وجود بیاید و هیچ کاری در قبال آنها انجام نشود، زیرا هیچکس نمیتواند زمانی را به اعمال قوانین شرکت یا کنترل بازیگران سیاسی خارجی اختصاص دهد.
این یادداشت میگوید اعمال فیسبوک شرورانه نیست، اما این شرکت نتوانسته توجه و منابع کافی را برای رفع این مشکل فراهم کند؛ مدیران شرکت بیشتر به فکر رفع اتهام از برند خود هستند. ژنگ مدعی است که تصمیمات کوتاهمدت فیسبوک معمولا تحت تاثیر روابط عمومی آنها است. در این یادداشت گفته شده که چگونه انتشار مقاله در نشریاتی مثل نیویورک تایمز یا واشنگتن پست میتواند توجه مدیران فیسبوک را به خود جلب کرده و به رفع مشکلاتی مثل مداخلات سیاسی در انتخابات کشورهایی مثل هند کمک کند.
او توضیح میدهد: «به همین دلیل دیدهام که وقتی بقیه از تهدیدِ رفتن به سمت مطبوعات حرف میزنند اولویتها به چه سرعتی تغییر میکنند، و برای همین یکی از مدیران گروهم به من گفت که نگرانیهای مدنیام منطقی نیست چون اگر مسئله جدی بود توجهات به سمت آن جلب میشد و با مانورهای مطبوعاتی شرکت درمییافت که باید توجه بیشتری به این فضا داشته باشد.»
فیسبوک هنوز واکنشی به این صحبتها نشان نداده است.