چرا همه گوشی‌های 120 هرتزی کیفیت یکسانی ندارند؟

پنل‌های ۹۰ هرتزی و ۱۲۰ هرتزی جدیدترین ترند دنیای تلفن‌های هوشمند هستند اما باید مواظب باشیم که فریب اصطلاحات تبلیغاتی را نخوریم. چون همه موبایل‌های ۱۲۰ هرتزی کیفیت نمایش، قابلیت‌ها و عمر باتری یکسانی ندارند. از لحاظ فنی عوامل بسیاری وجود دارد که در کنار نرخ فریم باعث افزایش کیفیت صفحه نمایش می‌شود.

تاکنون بسیاری از موبایل‌هایی که با نرخ نوسازی بالا به بازار آمده‌اند این قابلیت را به‌صورت پیش‌فرض غیرفعال کرده یا آن را در رزولوشن‌های خاصی کم می‌کنند تا به باتری فشار نیاید. از این موارد می‌توانیم به گوشی‌های گوگل و سامسونگ اشاره کنیم. ولی سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که وضعیت نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی در گوشی‌های میان‌رده چطور است؟ آیا می‌توانیم آن‌ها را با گوشی‌های پرچمدار مقایسه کنیم؟

در این مقاله سعی داریم به بررسی فاکتورهای گوناگونی بپردازیم که خروجی یک نمایشگر خوب را تشکیل می‌دهند. برای این منظور نگاهی به وان پلاس ۸ پرو می‌اندازیم که یکی از برترین صفحات نمایش دنیا را در اختیار دارد. علاوه بر این، سعی داریم بخشی از افسانه‌های مربوط به نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی را برطرف و شما را با واقعیت ماجرا آشنا کنیم. پس با جی‌اس‌ام همراه باشید.

نرخ ۱۲۰ هرتزی متضمن کیفیت نیست

هرچند نمایشگرهای ۹۰ و ۱۲۰ هرتزی محتواهای موجود در اپلیکیشن‌ها و رابط کاربری دستگاه را روان‌تر نشان می‌دهند، ولی نرخ نوسازی به خودی خود نشانه‌ای مبنی بر کیفیت یک نمایشگر نیست. دقت رنگ، تصحیح گاما و وایت بالانس از جمله مواردی هستند که تاثیر بسیار بیشتری روی خروجی تصویر می‌گذارند. شاید نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی روان‌تر به نظر برسد، ولی اگر خود صفحه نمایش با کیفیت بالا تولید و کالیبره نشده باشد، تصاویر و ویدیوها همچنان بی‌کیفیت خواهند بود.

بیشتر بخوانید:
نرخ نوسازی نمایشگر چیست و انواع آن چه فرقی با هم دارند؟

با در نظر داشتن این موضوع، باید بدانید که نمایشگرهای مختلفی که توسط تولیدکنندگان گوناگون ساخته می‌شوند کیفیت‌های متفاوتی دارند. برای مثال، احتمال وجود مشکلات مشهود و عدم کالیبره بودن در نمایشگرهای ارزان‌تر بسیار بیشتر است. پس مراقب گوشی‌های ارزان‌قیمتی که نرخ نوسازی بالا دارند باشید، زیرا این نرخ نوسازی می‌تواند شما را از سایر جنبه‌های صفحه نمایش غافل کند. در آن سو، نمایشگر تلفن‌های پرچمدار گاها فراتر از کالیبره‌سازی‌های ساده می‌روند و از نمونه‌های آن می‌توانیم به وان پلاس ۸ پرو اشاره کنیم. به همین دلیل است که در هنگام خرید گوشی هوشمند باید علاوه بر نرخ نوسازی به سایر فاکتورهای مرسوم صفحات نمایش هم توجه کنید.

نمایشگرهای استاندارد ۶۰ هرتزی می‌توانند حداقل از نظر دقت رنگ بهتر از نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی باشند. اگر پنل‌های ۶۰ هرتزی گوشی‌های پرچمدار را با پنل‌های ۱۲۰ هرتزی گوشی‌های ارزان‌قیمت مقایسه کنید راحت‌تر به این موضوع پی می‌برید. در مجموع، کیفیت صفحه اهمیت بسیار بیشتری نسبت به روان‌تر بودن رابط کاربری دارد. افزون بر این، پشتیبانی از نرخ نوسازی ۹۰ یا ۱۲۰ هرتزی لزوما به معنای این نیست که تمام اپلیکیشن‌ها و محتواها با این فناوری سازگار هستند.

اپلیکیشن‌ها، محتواها و سیستم عامل اهمیت دارند

کیفیت نمایشگر تنها چیزی نیست که در هر گوشی فرق می‌کند، چون ممکن است امکان دسترسی به محتواهای سازگار با نرخ نوسازی بالا نیز متفاوت باشد. اگر به‌ندرت از محتوایی با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی استفاده می‌کنید، چه فایده‌ای دارد که دستگاهی گران‌قیمت با پشتیبانی از این فناوری بخرید. بنابراین پیش از خرید باید به این نکته هم توجه کنید.

نرخ نوسازی اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها نه فقط به سخت‌افزار بلکه به شیوه کدنویسی، رندر گرافیکی و نحوه عملکرد سیستم عامل‌هایی مثل اندروید هم بستگی دارد. گوگل راهنماهایی دارد که چگونگی کارکرد نمایشگرهای نرخ بالا را با محتواهای داخل اندروید تشریح می‌کند. اولین نکته شایان ذکر این است که نرخ فریم با توجه به زمان رندرینگ محدود می‌شود و این زمان در کنترل کوریوگرافر اندروید است.

نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی بین هر فریم ۸.۳ میلی‌ثانیه زمان دارند تا پردازنده گرافیکی فریم بعدی را نشان دهد. بعضی از بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها متناسب با نرخ نوسازی V-Sync نمایشگر رندر می‌شوند تا بتوانند با نهایت نرخ فریم اجرا شوند. ولی رندر برخی از برنامه‌ها آن‌قدر طول می‌کشد که نمی‌توانند به نرخ ۱۲۰ هرتزی برسند. در نتیجه، ممکن است این برنامه‌ها روی نرخ ۹۰، ۶۰، ۴۵ یا حتی ۴۰ فریم بر ثانیه گیر کنند.

نکته مهم این است که برخورداری از نمایشگر ۱۲۰ هرتزی در یک تلفن هوشمند لزوما به معنای این نیست که تمام اپلیکیشن‌ها با نرخ ۱۲۰ هرتزی اجرا می‌شوند. گوشی‌هایی که توان پردازشی بیشتری دارند با احتمال بالاتری می‌توانند ضمن حفظ تاخیر پایین به نرخ‌های بالاتر برسند، هرچند بعضی از اپلیکیشن‌ها ممکن است فقط برای پلتفرم‌های خاصی بهینه‌سازی شده باشند.

منتها ماجرا زمانی پیچیده‌تر می‌شود که در یک لحظه از چندین اپلیکیشن و عنصر مربوط به رابط کاربری استفاده کنید. گوگل می‌گوید نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی برای نمایش محتواهای ۲۴، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ فریم بر ثانیه‌ای مناسب‌اند چون این نرخ‌ها به‌راحتی بر ۱۲۰ قابل تقسیم هستند. نمایش ویدیوهای ۲۴ فریمی در نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی دیگر نیازی به روش تبدیل 3:2 Pulldown ندارد. این روش ۲۴ فریمی که در هر ثانیه از ویدیو وجود دارد را به نرخ نوسازی ۶۰ هرتزی نمایشگرها تبدیل می‌کند تا محتوا به درستی نشان داده شود.

با این حال، تداخل بین نرم‌افزارها همچنان ممکن است به‌وجود بیاید، چون این احتمال وجود دارد که نرخ فریم ویدیو پایین و نرخ فریم رابط کاربری بالا باشد. در این مواقع اندروید باید وارد عمل شده و نرخ فریمی را انتخاب کند که کمترین مشکل را داشته باشد یا صرفا نرخ را به استاندارد ۶۰ هرتزی برگرداند.

اندروید ۱۱ دارای API جدیدی به نام setFrameRate است که به یافتن نرخ فریم مطلوب برای اجرای همزمان برنامه‌ها کمک می‌کند. منتها دستگاه‌های فعلی باید به انتخاب خود تنظیماتی را برگزینند که ممکن است تداخل ایجاد کند. در نهایت، اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها می‌توانند روی نرخ نوسازی اثر بگذارند ولی تصمیم آخر توسط خود پلتفرم گرفته می‌شود. می‌توانیم امیدوار باشیم که گوشی‌های سال آینده با کمک اندروید ۱۱ بهتر بتوانند این دست از مشکلات را برطرف کنند.

در مجموع، بسیار بعید است که تمام اپلیکیشن‌ها بتوانند به نرخ‌های نوسازی خیلی بالا دست پیدا کنند. در عوض، اندروید به‌صورت پویا بین نرخ فریم‌ها جابجا می‌شود تا به بهترین خروجی برای اپلیکیشنی که در حال استفاده از آن هستید برسد. ولی همین موضوع هم ممکن است به نحوه پیاده‌سازی نرم‌افزار و سخت‌افزارهای سازنده دستگاه وابسته باشد.

پردازنده‌های نمایشی نقش کلیدی ایفا می‌کنند

اگر موضوع تا همین‌جا به اندازه کافی پیچیده نبود، کافی است نقش لایه پردازش نمایشی را به آن اضافه کنید. توان پردازشی در این‌جا اهمیت دارد چون برخی از افکت‌ها می‌توانند انرژی زیادی مصرف کنند. پردازنده‌های اختصاصی نمایش (DPU) قادرند این پروسه‌ها را کارآمدتر اجرا کنند.

چیپست‌های اسنپدراگون کوآلکام شامل پردازنده‌های بصری و نمایشی هستند که بخشی از پردازنده گرافیکی آدرنو به حساب می‌آیند. این پردازنده‌ها وظیفه رمزگشایی و رندرینگ را برعهده دارند. برای مثال، شرکت Pixelworks که در زمینه فناوری‌های بهینه‌سازی نمایش فعال است، برای اجرای سیستم کالیبره‌سازی خود موسوم به Soft Iris و قابلیت‌هایی مثل نقشه‌برداری و تبدیل SDR به HDR در سری وان پلاس ۸ از چیپست اسنپدراگون ۸۶۵ کمک می‌گیرد.

سایر چیپست‌ها هم واحدهای پردازش نمایشی خاص خودشان را دارند، ولی تراشه‌های میان‌رده و پایین‌رده سخت‌افزاری برای اجرای مناسب این قابلیت‌های پیشرفته ندارند. برای نمونه، اسنپدراگون ۷۶۵ فقط تا رزولوشن +FHD از نرخ ۱۲۰ هرتزی پشتیبانی می‌کند، در حالی که اسنپدراگون ۸۶۵ می‌تواند در رزولوشن +QHD تا ۱۴۴ هرتز را پشتیبانی کند.

قابلیت‌های پیچیده و پیشرفته نمایشی در پردازنده‌های اختصاصی بهتر اجرا می‌شوند. از جمله این پردازنده‌ها می‌توانیم به Iris5 محصول شرکت Pixelworks و Mali-D77 یا D71 محصول شرکت ARM اشاره کنیم، هرچند هر کدام از این پردازنده‌ها قابلیت‌های متفاوتی دارند. برای مثال، Iris5 قادر به حذف لرزش یا افزایش نرخ فریم ویدیوها به روش MEMC است. افزایش نرخ فریم ویدیوها، بازی‌ها و سایر اپلیکیشن‌ها می‌تواند به روان‌تر شدن برنامه‌ها کمک کند. پردازنده‌های پیشرفته نمایشی نه تنها قابلیت‌های جدیدی را با خود به ارمغان می‌آورند بلکه می‌توانند به بهبود مصرف انرژی هم کمک کنند، چون این موضوع در خصوص پنل‌های ۱۲۰ هرتزی بسیار مهم است.

قابلیت‌های اضافه و امکانات پردازشی بیشتر می‌تواند وضعیت استاندارد یک نمایشگر مجهز به نرخ نوسازی بالا را به شرایطی پایدارتر و روان‌تر برساند. برخورداری از پردازنده‌های نمایشی رده‌بالا باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود و اجازه می‌دهد تا به‌طور پیوسته از نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتزی استفاده کنید. این موضوع شاید بر روی کاغذ به چشم نیاید، ولی اهمیت زیادی دارد.

همه نمایشگرهای ۱۲۰ هرتزی یکسان نیستند

استفاده از نرخ فریم بالا بسیار جذاب است، اما کیفیت کلی نمایشگر از نرخ نوسازی اهمیت بیشتری دارد. باید معیارهای مرسوم کیفیت را در نظر بگیرید، چون برچسب ۹۰ یا ۱۲۰ هرتزی به‌طور خودکار باعث افزایش کیفیت رنگ یا گاما نمی‌شود. البته نمی‌توان انکار کرد که اگر یک گوشی قدرت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مطلوب را داشته باشد، مطمئنا استفاده از نرخ نوسازی بالاتر تجربه کاربری شما را ارتقا می‌دهد.

با این حال، قبل از تصمیم‌گیری برای خرید باید تحقیق کنید تا ببینید گوشی مدنظر شما علاوه بر نرخ نوسازی بالا چه ویژگی‌ها و قابلیت‌های دیگری دارد. قابلیت‌های مربوط به پردازنده‌های اختصاصی می‌توانند تفاوت زیادی در دریافت محتواهای باکیفیت و حفظ عمر باتری ایجاد کنند. علاوه بر این، فراموش نکنید که در آینده و همراه با اندروید ۱۱ فرصت‌های بیشتری برای استفاده از نرخ‌های بالاتر به وجود می‌آید، پس اگر عجله ندارید بهتر است کمی بیشتر صبر کنید.

نظر شما درباره نرخ‌های نوسازی بالایی که این روزها روانه بازار می‌شود چیست؟ کدام‌یک را ترجیح می‌دهید و فکر می‌کنید کیفیت بهتری دارد؟