اسنودن می‌گوید شرکت‌های بزرگ در سو استفاده از اطلاعات کاربران نقش دارند

شش سال پس از افشای اسناد مربوط به جاسوسی گسترده آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA)، حالا ادوارد اسنودن باور دارد که دنیا در حال تغییر است. او می‌داند که این روزها مردم توجه بیشتری به حریم خصوصی دارند و بیش از هر زمان دیگری نسبت به آن حساسیت نشان می‌دهند، با این حال به نظر می‌رسد که او همچنان از مردم می‌خواهد توجه بیشتری نسبت به سو استفاده نهادهای مختلف از اطلاعات آنان داشته باشند.

اسنودن که روز دوشنبه از طریق گفتگویی ویدیویی در کنفرانس Web Summit حاضر شده بود گفت: «مردم معمولا به دلایل اشتباه از دست افراد درست عصبانی هستند.» او با حمله به شرکت‌های بزرگ فناوری اظهار داشت که آن‌ها با جمع‌آوری اطلاعات و فراهم‌سازی دسترسی به آن‌ها برای دولت‌ها مردم را آسیب‌پذیر می‌کنند.

این کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) گفت: «اگر روی فعالیت گوگل، آمازون و فیسبوک و مدل تجاری آن‌ها دقیق شوید، می‌بینید که این شرکت‌ها از شما سو استفاده می‌کنند. با این حال، آن‌ها مدعی‌اند که تمام فعالیت‌شان قانونی است. فرقی نمی‌کند که درباره فیسبوک صحبت کنیم یا آژانس امنیت ملی آمریکا، ما کاری کرده‌ایم که سو استفاده از اطلاعات شخصی افراد قانونی شود.»

اسنودن عمدتا به خاطر افشای اسناد برنامه نظارتی NSA موسوم به Prism در سال ۲۰۱۳ شناخته می‌شود. انتشار این اسناد نشان داد که دولت آمریکا و متحدان آن تا چه اندازه اطلاعات کاربران را گردآوری و از آن‌ها استفاده می‌کنند. اسنودن پس از خروج از آمریکا ابتدا به هنگ کنگ رفت و بعد به روسیه پناه آورد و هنوز در آن‌جا زندگی می‌کند. او می‌گوید دنیا مستحق دانستن حقیقت ماجرا بود، با این حال او خودش را با عنوان افشاگر خطاب نمی‌کند.

او می‌گوید همیشه پیرو قانون بود و هیچ‌گاه دردسری درست نمی‌کرد. وی به تمام عهدهایی که در هنگام استخدام در سازمان‌های اطلاعاتی بسته بود شدیدا احترام می‌گذاشت. اما چه چیزی باعث شد دست به چنین کاری بزند؟ اسنودن می‌گوید: «سال‌ها بعد می‌فهمید کاری که دارید انجام می‌دهید توطئه‌ای است علیه همان عهدی که در روز اول بسته‌اید. وقتی با چنین تعهدات متناقضی مواجه شدید چه کار می‌کنید؟»

به گفته اسنودن NSA به دنبال کسانی نبود که قوانین را زیر پا گذاشته‌اند، بلکه سعی داشت تمام کاربران را تحت نظر بگیرد تا پیش از زیر پا گذاشتن قوانین آن‌ها را شناسایی کند. هیچ‌کس در مقابل این اقدامات ایستادگی نمی‌کرد چون همه چیز به نفع دولت بود.

این‌جا بود که او از خودش پرسید: «وقتی قدرتمندترین نهادهای اجتماعی به غیرقابل اعتمادترین نهادهای جامعه تبدیل شوند چه کار می‌کنید؟» این‌جا بود که به نظرش رسید جامعه استحقاق آگاهی از حقیقت را دارد و به خاطر همین چیزهایی که می‌دانست را افشا کرد.

در میان اسنادی که او آن‌ها را برای رسانه‌ها ارسال کرد نام اپل، گوگل، مایکروسافت، یاهو، فیسبوک، AOL و شرکت سرویس‌دهنده ویدیو چتی به نام PalTalk به چشم می‌خورد که همگی به عنوان شرکت‌های آماده برای همکاری در برنامه نظارتی دولت معرفی شده بودند.

اسنودن معتقد است وقتی دولت و شرکت‌ها شروع به همکاری با یکدیگر می‌کنند، قدرت متمرکز می‌شود؛ در نتیجه این سطح از کنترل و تاثیرگذاری انسان را به این فکر وامی‌دارد که آیا این مزایا ارزش هزینه‌هایی که می‌پردازیم را دارد یا نه. او می‌گوید: «اگر نیرویی مقاومت‌ناپذیر بسازید، فرقی نمی‌کند که این نیرو تحت کنترل فیسبوک باید یا دولت‌ها، سوال این است که وقتی از این قدرت نه به نفع عموم بلکه علیه آن استفاده شد، چطور آن را کنترل می‌کنید؟»

GDPR

ادوارد اسنودن درباره قانون جامع اتحادیه اروپا برای محافظت از اطلاعات کاربران موسوم به GDPR که در ماه مه ۲۰۱۸ معرفی شد نظر خوبی ندارد. او می‌گوید این قانون نتوانسته جریمه‌های در خور توجهی برای شرکت‌هایی که آن را زیر پا می‌گذارند در نظر بگیرد.

البته حامیان GDPR می‌گویند که این قانون تاکنون جرایم سنگینی را برای شرکت‌ها در نظر گرفته است. برای مثال از سال پیش تا به حال گوگل ۵۷ میلیون دلار، ماریوت ۱۲۳ میلیون دلار و بریتیش ایرویز ۲۳۰ میلیون دلار جریمه شده‌اند.

با این حال اسنودن می‌گوید مشکل این قانون از نام آن مشهود است. قانون GDPR نباید درباره محافظت از اطلاعات باشد، بلکه باید درباره جمع‌آوری اطلاعات باشد. او معتقد است: «اگر چیزی از ماجرای سال ۲۰۱۳ یاد گرفته باشیم این است که همه چیز در نهایت افشا می‌شود.»

در حال حاضر راهی نداریم جز این که به شرکت‌ها اعتماد کنیم، اما در جهانی آرمانی لزومی برای اعتماد کردن وجود ندارد. ظاهرا او جهانی را می‌بیند که در آن اساسی‌ترین سیستم‌های اینترنت متحول شده و دیگر لازم نیست این حجم از اطلاعات به اشتراک گذاشته شود؛ در نتیجه نیازی نیست که به تمام این شرکت‌ها اعتماد کنیم. اسنودن می‌گوید: «ما تنها کسانی هستیم که می‌توانیم از خودمان محافظت کنیم.»