آیا تعمیر محصولات اپل در مراکز متفرقه همچنان امکان‌پذیر است؟

در رایانه‌های جدید اپل، که در حال حاضر شامل مدل‌های آی‌مک پرو و مک‌بوک پرو 2018 است، تراشه T2 کنترلر مدیریت سیستم، پردازنده سیگنال تصویر، کنترلر صوتی و کنترلر SSD را یکپارچه و ادغام کرده است. یعنی این تراشه سفارشی اپل بوت امن، رمزگذاری بلادرنگ و پردازش تصویر دوربین فیس‌تایم را ممکن می‌سازد. هرچند این روش در ارتقا سطح امنیت موثر بوده، دغدغه‌های زیادی را نیز به همراه داشته است.

طبق اسناد و اطلاعاتی که توسط سایت‌های MacRumors و Motherboard منتشر شد، در صورتی که مک‌بوک‌های مجهز به این تراشه توسط تعمیرگاه‌های شخص ثالث تعمیر شوند دیگر قابل استفاده نخواهند بود مگر اینکه توسط نرم افزار تشخیصی اپل، که «Apple Service Toolkit 2» نام دارد مورد ارزیابی قرار گیرند. برای مک‌بوک پرو این محدودیت شامل تعمیرات صفحه نمایش، مادربورد، قاب بالایی (که خود شامل صفحه کلید، تاچ‌پد، باتری و اسپیکر است) و تاچ آیدیست و در iMac Pro نیز شامل تعمیرات مادربورد و حافظهSSD  است.

در اوایل سال جاری، برخی منابع اعلام کردند که به لطف تراشه T2، نرم‌افزار تشخیصی و کابل USB-C  پورتی سفارشی روی مادربورد بوجود آورده‌اند تا به این ترتیب اطلاعات برخی سیستم‌های عملکردی به سادگی قابل استخراج باشد.

و نکته قابل توجه اینکه تنها فروشگاه‌های اپل یا مراکز تعمیر مجاز به نرم افزار مبتنی بر ابر دسترسی خواهند داشت. به بیان دیگر مراکز تعمیر مستقل یا مالکان این محصولات حق انجام تعمیرات را ندارند.

هرچند اپل تاکنون واکنشی به گزارشات مذکور نشان نداده است، به نظر می‌رسد این اقدام در راستای سیاستیست که این شرکت در مورد انحصاری کردن حق تعمیر آیفون در پیش گرفته بود. شکایت عمده مالکان این دستگاه‌ها و همچنین تعمیرکاران شخص ثالث از این سیاست اپل این است که آنها باید آزادانه و بدون نگرانی در مورد قوانین دست و پا گیری مشابه DRM، اجازه دسترسی و تغییر در هر قسمتی از دستگاه را داشته باشند.

بررسی صحت موضوع

تیمiFixit  برای بررسی صحت و چون و چند این محدودیت، نمایشگر یک مک پرو 2018 را تعویض کرد و پس از آن این لپ‌تاپ بدون نیاز به هیچ نرم‌افزار تشخیصی همچنان به کار خود ادامه داد و هیچ مشکلی در عملکردش مشاهده نشد. با توجه به این تجربه، تصور می‌شود که اپل در مورد غیر قابل تعمیر بودن لپ‌تاپ‌هایش کمی اغراق کرده است و روش مخفی ذکر شده عملاً وجود خارجی ندارد یا حداقل فعلا وجود ندارد.

البته لازم به ذکر است که اپل پیش از این چنین روشی را در مورد آیفون‌هایش بکار گرفته بود. در صورتی که تعمیرکاران ثالث اقدام به تعویض تاچ آی دی یا ماژول فیس آی دی می‌کردند، برای شناسایی قطعات جدید نیاز به نرم افزار اختصاصی اپل بود. علاوه بر این طبق اظهارات برخی کاربران کارکرد حسگر نور محیط پس از تعویض نمایشگر آیفون دچار اختلال شده است.

با این حال این احتمال وجود دارد که در آینده و با عرضه آپدیت‌های نرم افزاری از سمت اپل، این محدودیت اعمال شود و به این ترتیب برای انجام تعمیرات نیاز به نرم‌افزارهای تخصصی اپل باشد. در این صورت ممکن است سایر محصولات اپل هم شامل این محدودیت شوند و تنها فروشگاه‌های رسمی و مراکز خدمات مجاز اپل قادر به تعمیر آنها خواهند بود.

شاید تصویب قانون حق تعمیر، که در حال حاضر در دست برریست، این موضوع را برای همیشه حل کند و کار را به نفع تعمیرکاران شخص ثالث به پایان ببرد. طبق این قانون اپل ناچار است دانش مربوط به تعمیر محصولاتش را در دسترس عموم قرار دهد.