کهکشان مجهول: مروری بر داستان Galaxy X و نمایشگرهای تاشو سامسونگ، تا به امروز

حدود دو هفته پیش «کو دونگ‌جین»، رئیس بخش محصولات موبایل سامسونگ با ذکر یک شرط و یک قید گفت، شرکت متبوع او نخستین گوشی خود با نمایشگر تاشو را در سال 2018 رونمایی خواهدکرد: «به عنوان مدیر این بخش (از کسب‌وکار سامسونگ)، می‌توانم بگویم هدف فعلی ما سال آینده است... بی‌تردید وقتی بتوانیم بر برخی مشکلات فائق آییم، این محصول را رونمایی می‌کنیم.»

خوانندگانِ پی‌گیرِ اخبار فناوری احتمالا می‌دانند که سامسونگ سال‌هاست پروژه ساخت تلفنی با نمایشگر تاشو و شاید انعطاف‌پذیر را سرسختانه دنبال می‌کند، اما به‌رغم تمام تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تاکنون، رونمایی رسمی از آن بارها به تعویق افتاده است. حتی نام این گوشی نیز به دفعات دست‌خوش تغییر شده و تازه‌ترین اسمی که برای آن برگزیده‌اند Galaxy X است.

پس از آخرین اظهار نظر رسمی مدیر بخش موبایل سامسونگ، دیگر سروصدای خاصی به گوش نرسید تا اینکه چند روز پیش مشاهده شناسه جدید SM-G888 در آژانس ملی تحقیقات رادیویی کره جنوبی بار دیگر احتمال رونمایی قریب‌الوقوع تلفن تاشو سامسونگ را قوت بخشید، زیرا اعتقاد بر این است که شناسه فوق، از آن گوشی مرموز «گلکسی ایکس» است.

اما چه گلکسی ایکس رونمایی شود و چه نه، یک چیز تقریبا بدیهی است: ما در حال ورود به دوران تلفن‌های تاشو یا حتی انعطاف‌پذیر هستیم.

ظاهرا این فناوری به قدری جذاب است که ال‌جی، بزرگ‌ترین رقیب کره‌ای سامسونگ، کار روی نمایشگرهای منعطف و نمایشگرهای شفاف را هم‌زمان پیش می‌برد و می‌کوشد هر دو ویژگی را یک‌جا در نمایشگرهای آینده خود پیاده کند.

برای اینکه بدانیم چگونه به اینجا رسیدیم و قرار است به کجا برویم، خوب است مروری داشته باشیم بر داستان گلکسی ایکس و روند پیشرفت پروژه چندساله سامسونگ.

در متن پیشِ رو منظور از گوشی یا تلفن تاشو، گوشی یا تلفنی است که نمایشگر لمسی آن یک‌چارچه با خود دستگاه، تا می‌شود.    

آنچه فعلا درباره «گلکسی ایکس» می‌دانیم

گلکسی ایکس هنوز محصول مرموزی است و کسی دقیقا نمی‌داند چه شکل و شمایلی دارد. فقط می‌دانیم که سامسونگ سال‌هاست چنین پروژه‌ای را دنبال می‌کند. قیمت تقریبی گلکسی ایکس نیز هنوز مشخص نیست، و حتی تاکنون به‌درستی معرفی نشده است. آخرین خبر رسمی از تریبون سامسونگ حاکی از آن بود که این گوشی سال آینده میلادی رونمایی می‌شود. و نکته دیگر اینکه گلکسی ایکس در رده‌بندی محصولات موبایل سامسونگ، در کلاس Note جای می‌گیرد.

آنچه بدیهی است این است که تلفن‌های تاشو یا به عبارت دیگر «تلفن‌های نمایشگرتاشو» دیر یا زود از راه می‌رسند، اگرچه زمان دقیق آن هنوز معلوم نیست. ظواهر امر نشان می‌دهد سامسونگ نخستین شرکتی خواهدبود که عرضه تجاری چنین گوشی‌هایی را آغاز خواهدکرد و احتمال وقوع آن در سال جاری نیز منتفی نیست.  

شش سال زمان برای ساخت

ایده تلفن تاشو برای سامسونگ تازگی ندارد. سابقه آن به سال 2011 بازمی‌گردد؛ زمانی که غول کره‌ای نخستین پیش‌نمونه از چنین تلفنی را به نمایش گذاشت.  

این وسیله، ظاهر زمخت و بدقواره‌ای داشت اما کار می‌کرد و جالب آنکه نمایشگر آن پس از 100,000 بار تا و باز شدن، تنها 6 درصد شفافیت خود در نقاط مرکزی را از دست می‌داد.  

مشخص بود که این گوشی هنوز یک محصول تجاری نیست، اما یک سال پس از آن سامسونگ ویدیویی از یک گوشی مفهومی منتشر کرد که هم خم می‌شد و هم شفاف بود. نمایشگر منعطف این دستگاه را که در حالت عادی به اندازه یک گوشی بود می‌توانستید آنقدر بکشید تا به یک تبلت تبدیل شود. ویدیوی یادشده نشان داد که سامسونگ تا چه اندازه به توسعه این فناوری اشتیاق دارد.

مشکلات تولید

از تاریخ پخش ویدیوی مذکور زمان زیادی گذشته بود. سال 2012 بود و سامسونگ به‌سختی می‌کوشید نخستین نسل از تلفن‌های منعطف یا تاشو را رونمایی کند، اما اواخر آن سال گزارشی منتشر شد که می‌گفت مشکلات موجود بر سر راه ساخت نمایشگر انعطاف‌پذیر، تولید آن را دست‌کم تا سال 2013 به تعویق خواهدانداخت.

این وقفه، سامسونگ را از ساخت ویدیویی دیگر بازنداشت. ویدیوی جدید، نمایشگرهای شفافی را نشان می‌داد که از لایه پلاستیکی نازک، سبک و منعطفی ساخته شده‌ بودند، طوری که می‌شد آن را تا یا حتی لوله کرد.

هرچه به پایان سال 2012 نزدیک می‌شدیم به نظر می‌رسید سامسونگ نیز مشکلات تولید را یک‌به‌یک از سر راه برمی‌دارد. گزارش دیگری که در آن روزها منتشر شد مدعی بود نمایشگرهای پلاستیکی انعطاف‌پذیر آخرین مرحله توسعه را پشت سر می‌گذارند و اولین گوشی از این نوع در اواسط سال 2013 عرضه خواهدشد.

در نمایشگاه CES 2013، نمایشگرهای پلاستیکی انعطاف‌پذیر سامسونگ یک گام دیگر به واقعیت نزدیک‌تر شدند و حتی نامی هم برای آن‌ها برگزیده شده: Youm. اما با دقت در پیش‌نمونه‌ای که سامسونگ با خود به نمایشگاه آورده بود می‌شد فهمید که «یوم» هنوز تا تبدیل شدن به یک محصول تجاری فاصله دارد.

این موضوع وقتی آشکارتر شد که انتشار گزارشی در آوریل 2013 نشان داد، فناوری مذکور با مشکلات جدیدی در فرآیند تولید مواجه شده است. ظاهرا مشکلات قبلی حل شده بودند اما سامسونگ اکنون برای پوشاندن نمایشگر و محافظت از آن در برابر رطوبت و هوا، با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده بود.

قوس به سبک سامسونگ

شبیه‌ترین چیز به تلفن تاشوِ مدنظر سامسونگ در سال 2013 به نمایش درآمد و آن، گوشی Galaxy Round بود. این گوشی با طرح‌های مفهومی و پیش‌نمونه‌هایی که سامسونگ قبلا نمایش داده بود تفاوت زیادی داشت اما به هر حال اولین تلفن هوشمند جهان با نمایشگر خمیده به شمار می‌رفت. «گلکسی راوند» گام بزرگی بود که در جهتی درست برداشته شده بود.

سامسونگ پس از آن با Galaxy Note Edge، مسیری را که آغاز کرده بود پی گرفت. قوس این گوشی به‌جای آنکه رو به درون باشد، در حاشیه‌ها و رو به بیرون بود. استقبال از این طرح باعث شد سامسونگ در محصولات بعدی خود از جمله Galaxy S7 Edge نیز این رویه را ادامه دهد.

با این وجود، هنوز از نمایشگر تاشو خبری نبود. یکی از مدیران سامسونگ قول داد که تلفن هوشمند واقعا تاشو تا پایان سال 2014 عرضه شود. اما چنین چیزی باز هم اتفاق نیفتاد.

پروژه درّه

سال 2014 نیز گذشت. تب و تاب نمایشگرهای تاشو کمی فروکش کرده بود، تا اینکه در اواسط سال 2015 شایع شد تلفن بعدی سامسونگ با نام رمز Project Valley تاشو خواهدبود.

آن زمان درباره این وسیله اطلاعات زیادی در دست نبود، جز اینکه دو نمایشگر خواهدداشت، اما گفته می‌شد که این گوشی هنوز مراحل اولیه توسعه را پشت سر می‌گذارد. پس حتی اگر این شایعه صحت می‌داشت، بعید بود محصول نهایی به این زودی‌ها رخ نشان دهد.   

در سپتامبر 2015 یکی از منابع آگاه در سامسونگ ادعا کرد که گوشی تاشو ژانویه 2016 از راه می‌رسد. مشخص نبود که آیا این گوشی همان «پروژه دره» است یا خیر، اما ظاهرا قرار بود در دو نسخه میان‌رده و گران‌قیمت عرضه شود. و البته باز هم این اتفاق نیفتاد.

کهکشانِ ایکس

در مه 2016 پروژه دره نام جدیدی به خود گرفت: Galaxy X. تصور بر این بود که گوشی تاشو سامسونگ تحت همین نام عرضه شود.

طبق گزارش‌های منتشرشده در آن زمان، گلکسی ایکس قرار بود در سال 2017 یعنی امسال عرضه شود؛ نمایشگر آن نیز تاشو و 4K باشد که در این صورت، حتی وقتی گوشی را تا می‌کردید باز هم وضوح تصویر آن افت محسوسی نمی‌داشت.  

با توجه به سابقه این گوشی و تعویق‌های پیاپی آن، خیلی‌ها نسبت به تاریخ اعلام‌ شده، بدبین بودند و هنوز هم بدبین هستند؛ به‌ویژه که طرح آن در مقایسه با گوشی‌های فعلی، واقعا پیشرو و آینده‌گرا به نظر می‌رسد.

اما این تمام داستان نبود. سامسونگ در SID 2016 از نمایشگر بسیار منعطفی رونمایی کرد که به‌راحتی لوله می‌شد، اما لایه لمسی نداشت و این برای نمایشگری که قرار است روی تلفن هوشمند نصب شود کاستی بزرگی به شمار می‌رفت.

ژوئن همان سال، افراد آگاه گزارش دادند که در سال 2017 دو تلفن تاشو از سامسونگ خواهیم دید. این گزارش‌ها خبر پیشین را که می‌گفت کالکسی ایکس در سال 2017 عرضه خواهدشد تایید می‌کرد.

قرار بود یکی از این دو مدل هندست 5 اینچی باشد که می‌توان آن را کشید و به تبلت 8 اینچی تبدیلش کرد؛ بسیار شبیه ویدیوی مفهومی سامسونگ که در آغاز داستان به آن اشاره کردیم. اما دستگاه دوم کوچک‌تر بود و به گوشی‌های تاشو یک دهه پیش شباهت داشت. اندکی پس از آن جزییاتی از یک حق اختراع نیز منتشر شد که کم و کیف موضوع را کمی بیشتر آشکار می‌کرد.

خیلی‌ها هنوز متقاعد نشده بودند، اما انتشار اطلاعاتی درباره یکی دیگر از حق اختراع‌های سامسونگ نشان داد که این شرکت واقعا در مسیر درستی پیش می‌رود. این حق اختراع ظاهرا کلید حل یکی از بزرگ‌ترین مشکلات موجود بر سر راه تلفن‌های تاشو بود: قابلیت تا شدن بدون آسیب به اجزای داخلی نمایشگر.

از این حق اختراع با عنوان ماهیچه مصنوعی یاد می‌شد. در این طرح، اجزا طوری جابه‌جا می‌شدند که وقتی نمایشگر خم می‌شود، به دیگر قسمت‌ها آسیبی نرسد.  

تازه‌ترین چیزی که از شکل و شمایل احتمالی گلکسی ایکس به دست‌مان رسیده است، اطلاعات مربوط به حق اختراعی است که در سایت گلکسی کلاب مشاهده شده است. تصویر موجود در این سند، گوشی نسبتا درازی را نشان می‌دهد که بیشتر به دستگاه کنترل از راه دور تلویزیون شباهت دارد تا به یک تلفن هوشمند؛ اما تا می‌شود و اندازه آن به نصف کاهش می‌یابد.

طبق تصاویر موجود، پیاده‌سازی چنین طرحی چندان عملی به نظر نمی‌رسد، پس شک داریم که فرم نهایی گلکسی ایکس چنین باشد، اما به‌طرز مبهمی ایده دستگاه تبدیل‌پذیر گوشی به تبلت را که قبلا درباره‌اش شنیده بودیم، تایید می‌کند.

ضمنا قول‌های پیشین درباره عرضه آن در سال 2017 هنوز به قوت خود باقی است. در اواخر 2016 شایعاتی شنیدیم مبنی بر اینکه سامسونگ اوایل امسال (2017) یک گوشی تاشو عرضه خواهدکرد. چندی پیش شایعه دیگری باز این گفته را تکرار کرد. در یکی از این شایعات ادعا شده بود، گوشی مذکور دو نمایشگر خواهدداشت که با لولا به هم متصل شده‌اند؛ دیگری مدعی بود که تلفن تاشو سامسونگ به نمایشگر منعطف مجهز خواهدبود.

این اواخر، دوباره شنیدیم که گلکسی ایکس در سال جاری میلادی و البته بعد از نیمه دوم سال عرضه می‌شود. به گفته برخی منابع، اگرچه برنامه‌ها برای عرضه تلفن تاشو در سال 2017 ظاهرا تغییر کرده است، بیش از 100,000 دستگاه از آن در سه‌ماهه سوم امسال عرضه خواهدشد.

این ادعا توییت خبرفروشی به نام mmddj_china را که گفته بود گلکسی ایکس در سه‌ماهه سوم سال جاری میلادی از راه می‌رسد، تایید می‌کند.

با این وجود، در جاهای دیگری نیز شنیده شده که سامسونگ تا آن زمان احتمالا فقط پیش‌نمونه‌ای از گوشی تاشو را رونمایی خواهدکرد. برخی از منابع وابسته به زنجیره فروش محصولات سامسونگ که با دیجی‌تایمز گفت‌وگو کرده‌اند، کمتر خوش‌بین هستند و می‌گویند شمار اندکی گوشی تاشو در سه‌ماهه آخر سال تولید خواهدشد، اما شاید مشکلات فنی باعث شود تولید انبوه آن‌ها تا اواسط سال 2018 به تعویق بیفتد.   

برخی منابع دیگر نیز به همین ترتیب می‌گویند، شاید چندین هزار پیش‌نمونه با دو نمایشگر امسال آماده شود اما نسخه تجاری آن خیر.

بدتر از همه اینکه یکی از مهندسان بخش نمایشگرهای سامسونگ گفته است، گوشی تاشو را به این زودی‌ها نخواهیم دید. او می‌گوید: «چون نمایشگر بدون حاشیه در حال حاضر خوب فروش می‌رود، هنوز برای ساخت نمایشگر تاشو زمان کافی داریم. انتظار می‌رود این فناوری تا حدود سال 2019 به بلوغ برسد.»

با این حال، تازه‌ترین خبر رسمی مستقیما از سوی رئیس بخش موبایل سامسونگ اعلام شده است و همانگونه که او ادعا کرده است، شرکت قصد دارد تلفن تاشو خود را تا سال 2018 عرضه کند، البته با این فرض که سامسونگ بر برخی مشکلات موجود فائق آید.  

چیزهایی که در راهند چه شکلی‌اند؟

می‌رسیم به امروز؛ به زمانی که سامسونگ از حیث ساخت صفحه‌نمایش‌های خمیده نظیر آنچه در Galaxy S8 دیدیم، به برخی پیشرفت‌های تجاری دست یافته است. اما ظاهرا در ساخت نمایشگرهای واقعا تاشو پیشرفتی فراتر از آنچه در 2011 شاهدش بودیم اتفاق نیفتاده است.  

درباره عرضه تلفن تاشو در سال 2017 گفته‌ها و شنیده‌ها زیاد است، اما این اولین بار نیست که از عرضه قریب‌الوقوع گلکسی ایکس سخن به میان می‌آید، و باتوجه به اظهار نظر اخیر مدیر بخش موبایل سامسونگ که به سال 2018 اشاره کرده است، بعید است گلکسی تاشو تا پیش از سال آینده میلادی خود را نشان دهد.

حتی به نظر می‌رسد این گوشی دیرتر از آنچه گفته شده است آماده شود، زیرا یکی دیگر از کارکنان سامسونگ گفته بود که تا پیش از سال 2019 منتظر آن نباشیم.

اما ظاهرا در پشت صحنه پیشرفت‌های قابل توجهی صورت گرفته و چندین مشکل مهم در فرآیند تولید طی چند سال اخیر حل شده است. برای مثال، طبق گزارش‌های موجود، مهندسان سامسونگ اکنون توانسته‌اند نمایشگری بسازند که هزاران بار تا و باز می‌شود بی‌آنکه بشکند. علاوه بر این به‌ راه‌کاری دست‌ یافته‌اند که اجزای داخلی گوشی و به‌ویژه نمایشگر را از آسیب‌های ناشی از تا شدن و باز شدن حفظ می‌کند.

با تمام این اوصاف، رونمایی رسمی از گلکسی ایکس در سال 2017 بسیار بعید به نظر می‌رسد، اما شاید دست‌کم تصاویری از آن را تا پیش از پایان سال جاری ببینیم. عرضه آن نیز در سال 2018 یا 2019 محتمل‌تر به نظر می‌رسد.