چرا اپل باید تولید مدل ۱۶ گیگابایتی آیفون را متوقف کند؟

اگر اپل امسال نیز مطابق سنت هر ساله خود پیش برود، دو ماه دیگر معرفی آیفون‌های نسل بعدی را شاهد خواهیم بود که در اخبار و شایعات با اسامی آیفون ۶اس و ۶اس پلاس شناخته می‌شوند. معمولا این اتفاق اوایل شهریورماه هر سال رخ می‌دهد و تا جمعه سوم آن ماه نیز فروش آیفون‌های جدید آغاز می‌شود؛ اتفاقی که تا وقوع آن کمتر از ۷۰ روز فاصله باقی است.

با توجه به شناختی که تا امروز از مدل‌های S به دست آورده‌ایم می‌توان گفت آیفون‌های سال ۲۰۱۵ از نظر طراحی در سبک‌وسیاق همان آیفون‌های معرفی‌شده در سال ۲۰۱۴ خواهند بود، اما قدرت سخت‌افزاری و مشخصات فنی قرار است تغییرات قابل توجهی به خود ببیند. چند وقتی است که در شایعات از پردازنده سریع‌تر و دوربین قوی‌تر صحبت می‌شود و این احتمال وجود دارد که صفحه نمایش آیفون‌های بعدی نیز، نظیر اپل واچ و مک بوک‌های آپدیت‌شده، به فناوری فورس تاچ مجهز شود.

با وجود تمام این تغییرات شاید یکی از مسائلی که همچنان بدون تغییر بماند ظرفیت‌های مختلف فضای ذخیره‌سازی است. چندی پیش گفته می‌شد در آیفون ۶اس دیگر از مدل ۱۶ گیگابایتی خبری نخواهد بود و اپل این گوشی را حداقل با ظرفیت ۳۲ گیگابایت تولید خواهد کرد. مدت زیادی از انتشار این خبرها نگذشته بود که وب‌سایت 9to5Mac تصاویری از بورد اصلی آیفون ۶اس منتشر کرد. روی این بورد فضای ذخیره‌سازی فلش ۱۶ گیگابایتی‌ای دیده می‌شد که چیپ آن تولید شرکت توشیباست. درست است که یک تصویر از بورد دستگاهی که نزدیک دو ماه با معرفی‌اش فاصله داریم نمی‌تواند چندان قابل اعتماد باشد، اما نباید سابقه درخشان مارک گورمن در انتشار پیش از موعد اطلاعات مختلف در مورد اپل و محصولاتش را نادیده گرفت. البته در ادامه آمده است که احتمال دارد در روزهای آخر شاهد آپدیت شدن بورد با چیپ ۳۲ گیگابایتی باشیم، ولی فعلا کفه ترازو به سمت مدل ۱۶ گیگابایتی سنگینی می‌کند.

مشکلات پیش رو با آیفون ۱۶ گیگابایتی

طی چند سال اخیر اپل تمام مدل‌های آیفون را با ظرفیت پایه ۱۶ گیگابایتی عرضه کرده است که در حالت قراردادی در امریکا ۱۹۹ دلار قیمت دارد. کاربران امریکایی برای آن که بتوانند آیفون را با چنین قیمتی تهیه کنند باید قراردادی دو ساله با اپراتور خود امضا کنند، اما قیمتی که معمولا آیفون با آن به دست ما می‌رسد مربوط به نسخه آنلاک‌شده است که برای مدل ۱۶ گیگابایتی ۶۴۹ دلار است.

سال گذشته اپل هنگام معرفی آیفون ۶ گفت که دیگر از مدل ۳۲ گیگابایتی خبری نیست و در عوض کاربران می‌توانند مدل ۶۴ گیگابایتی را با همان قیمتی بخرند که قرار بود مدل ۳۲ گیگابایتی عرضه شود. مدل ۱۲۸ گیگابایتی نیز نخستین بار در آن زمان معرفی شد و قیمتش برابر با قیمت پیشینی تعیین شد که برای مدل‌های ۶۴ گیگابایتی بود. کاربران هم‌اکنون می‌توانند مدل ۶۴ گیگابایتی آیفون ۶ را با صرف ۷۴۹ دلار (۲۹۹ دلار در حالت قراردادی) خریداری کنند یا صد دلار نیز بیشتر خرج کنند و مدل ۱۲۸ گیگابایتی را صاحب شوند؛ اما مشکل در شکافی است که بین مدل ۱۶ گیگابایتی و ۶۴ گیگابایتی وجود دارد.

درست است که قیمت‌ها طوری تعیین شده که کاربری که قصد خرید نسخه ۳۲ گیگابایتی را داشت با صرف همان هزینه مدل ۶۴ گیگابایتی را به دست بیاورد، اما مشکل اینجاست که با صرف ۱۰۰ دلار کمتر از قیمت ۶۴ گیگابایتی، مدل ۱۶ گیگابایتی نصیب او می‌شود و نه مدل ۳۲ گیگابایتی. بسیاری به‌علت این مشکل و از روی اجبار به سمت مدل ۱۶ گیگابایتی می‌روند و همین تصمیم نقطه شروع مشکلات است. پس از گذشت مدتی که چندین تصویر و ویدئو ذخیره شد، چندین اپلیکیشن و بازی حجیم دانلود شد و تعدادی موزیک به اپلیکیشن Music پا گذاشت، کاربر مفهوم کم‌ظرفیت بودن مدل ۱۶ گیگابایتی را عملا می‌چشد، اما موقعی که دیگر برای عوض کردن تصمیم دیر است!

در کنفرانس WWDC اپل از تغییراتی در آی‌اواس ۹ خبر داد که شاید کمک کنند برای دارندگان دستگاه‌های ۱۶ گیگابایتی عرصه از آنچه هست، تنگ‌تر نشود. یکی از این اقدامات کاهش چشمگیر حجم آپدیت‌های نرم‌افزاری است (از حدود ۴.۶ گیگابایت به ۱.۳ گیگابایت). شاید به یاد داشته باشید که بسیاری از کاربران وقتی قصد داشتند به آی‌اواس ۸ آپدیت کنند، با فایل آپدیت حجیمی روبرو شدند که لازمه دانلودش پاک کردن بسیاری از اطلاعات آی‌دیوایس بود. اقدام دیگر بهره‌گیری از تکنیکی است که با عنوان App Thinning از آن یاد می‌شود. در این روش تنها فایل‌های مورد نیاز برای آی‌دیوایسی دانلود می‌شوند که یک اپلیکیشن یا بازی را از اپ استور دانلود می‌کند. این روش و چندین تکنیک دیگر در ثبت و دانلود اپلیکیشن از اپ استور موجب می‌شود حجم اپلیکیشن‌ها و بازی‌های سازگار با آی‌اواس ۹ نسبت به قبل کاهش یابد.

این تغییرات به دارندگان دستگاه‌های ۱۶ گیگابایتی کمک می‌کند هنگام استفاده از آی‌دیوایسشان نفس راحتی بکشند، اما در عمل هم چیزی عوض می‌شود؟ ۱۶ گیگابایت همچنان ۱۶ گیگابایت است و سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنید شاهد سرریزی فضایش خواهید بود؛ به‌خصوص اگر در آیفون‌های بعدی فناوری دوربین و رزولوشن تصاویر ثبت‌شده با آن افزایش یابد.

مدل‌های کم‌ظرفیت‌تر سود مالی بیشتری دارند

البته فکر نکنید اپل از این موضوعات بی‌خبر است و عرضه آیفون ۱۶ از برآورد نادرست شرکت از نیازهای کاربران ناشی می‌شود! پس این سوال پیش می‌آید: چرا ظرفیت مدل پایه به ۳۲ گیگابایت افزایش داده نمی‌شود؟ پرچمداران مختلفی نظیر گلکسی اس۶، اچ‌تی‌سی وان ام۹ و ال‌جی ج۴ را سراغ داریم که نه‌تنها دیگر از مدل ۱۶ گیگابایتی آنها خبری نیست، بلکه ظرفیتشان، به‌کمک حافظه‌های جانبی، به‌سادگی قابل ارتقاست.

پاسخ ساده این سوال را می‌توان در سود فروش جست‌وجو کرد. بر اساس اعلام IHS (شرکتی که قطعات تشکیل‌دهنده محصولات مختلف را جدا می‌کند و قیمت آنها را برآورد می‌کند) گذر از حافظه فلش ۱۶ گیگابایتی و استفاده از چیپ ۳۲ گیگابایتی به‌جای آن در سپتامبر گذشته برای اپل ۱۰ دلار هزینه داشت. وقتی بر اساس برآوردهای انجام‌شده می‌شنویم که اپل برای ساخت آیفون ۶ مبلغ ۲۰۰ دلار و برای ساخت آیفون ۶ پلاس ۲۱۵ دلار صرف خرید قطعات اولیه کرده، می‌توان درک کرد که ۱۰ دلار هزینه چندان کمی نیست. بنابراین قرار دادن مدل ۱۶ گیگابایتی در مقام آیفون ۶۴۹ دلاری حداقل تلاشی است که اپل می‌تواند برای حفظ حاشیه سود فروش این مدل به خرج دهد. اپل برای ارتقای حافظه دستگاه‌هایش هزینه‌ای حول‌وحوش ۱۰ دلار خرج می‌کند، اما، همان‌طور که گفتیم، شکاف قیمت بین مدل‌های مختلف ۱۰۰ دلار است. بنابراین می‌توان دریافت که فروش مدل‌های ۶۴ و ۱۲۸ گیگابایتی سود مالی بیشتری برای این شرکت به دنبال دارد؛ درنتیجه دیدن سیاست‌هایی که کاربران را به سمت مدل‌هایی با ظرفیت بیشتر سوق دهد دور از انتظار نیست.

اگر بخواهیم خلاصه بگوییم، اپل هم در فروش مدل ۱۶ گیگابایتی و هم در فروش مدل‌های غیر ۱۶ گیگابایتی به سود مالی موردانتظارش دست پیدا می‌کند: در مدل ۱۶ گیگابایتی سود بالا با استفاده از حافظه کم‌هزینه‌تر ۱۶ گیگابایتی حاصل می‌شود و در مدل‌های دیگر با شکاف قیمت صد دلاری.

آماروارقام فروش نیز تایید می‌کند که سیاست‌های سوق‌دهنده خریداران اپل به مدل‌های گران‌تر تا امروز کارا بوده است. میانگین قیمت فروش یک دستگاه آیفون در سه‌ماه آخر سال گذشته ۶۸۷ دلار برآورد شده است. این عدد برای گوشی‌های اندرویدی به ۲۵۴ دلار می‌رسد؛ یعنی کمتر از نصف قیمت گوشی آیفون. این موضوع یکی از اصلی‌ترین عواملی است که اپل را باارزش‌ترین شرکت دنیا کرده.

وقت آن است که تغییری ببینیم

با بحث‌هایی که بر سر موضوعات مالی و سود تجاری کردیم، از دیدگاه اپل می‌توانیم درک کنیم که لزوم وجود مدل ۱۶ گیگابایتی چیست. تکنیک حفظ این مدل در بازار برای اپل تا امروز جوابگو بوده و موجب بالا رفتن ثروتش شده است. بسیاری از کاربران مشکلی ندارند که صد یا دویست دلار بیشتر برای دستیابی به مدل‌های پرظرفیت‌تر بپردازند، اما برای اپل این به‌معنای میلیون‌ها دلار سود بیشتر است.

با تمام نکات ذکرشده، می‌توان به این نتیجه رسید که هیچ دلیل خوبی برای خرید مدل ۱۶ گیگابایتی وجود ندارد، اما مسئله این است که این اتفاق همچنان می‌افتد! بسیاری از کاربران با دیدن قیمت پایین‌تر این مدل وسوسه می ‌شوند، حتی اگر تا ساعتی پیش مخالف سرسخت خرید مدل ۱۶ گیگابایتی بوده باشند. البته این مدل تنها در لیست خرید کاربران جای نمی‌گیرد. شرکت‌های مختلفی که قصد دارند برای کارکنانشان گجتی بخرند، وب‌سایت‌هایی که قصد دارند به بازدیدکنندگان خود آیفون جایزه بدهند و افرادی که می‌خواهند این وسیله را به شخص دیگری هدیه دهند طبعا سراغ مدل ۱۶ گیگابایتی می‌روند.

مدل‌های کم‌ظرفیت‌تر به‌خصوص در بازار کشورهای در حال توسعه، نظیر بازار کشور ایران، به‌دلیل قیمت پایین‌ترشان بیش از سایر کشورها اهمیت پیدا می‌کنند. برای مثال، آیفون ۵سی را در نظر بگیرید که در حال حاضر، با قیمت ۴۵۰ دلار، ارزان‌ترین آیفون اپل است. این محصول، که در سال ۲۰۱۳ تولید شده، پس از معرفی آیفون ۶ با ۱۰۰ دلار کاهش قیمت مواجه شد. اما در مقابل، اپل فضای ذخیره‌سازی آن را از ۱۶ گیگابایت به ۸ گیگابایت کاهش داد؛ فضایی که حتی سیستم عامل نیز به‌زور در آن جا می‌شود! ولی، به‌دلیل قیمت پایین‌تر، این مدل همچنان خریداران خود را دارد.

بحث دیگری در دنیای فناوری در جریان است که می‌گوید در مقطع فعلی، که همه‌چیز به سمت آنلاین شدن پیش می‌رود، فضای ذخیره‌سازی محلی بیش از هر مقطع دیگری اهمیتش را از دست داده. این همان دلیلی است که فیل شیلر، نائب رئیس بخش بازاریابی جهانی اپل، در گفت‌وگو با The Talk Show از آن به‌عنوان یکی از دلایل وجود مدل ۱۶ گیگابایتی یاد کرد. او گفت که امیدوار است در آینده، با وجود سرویس‌هایی نظیر آی کلاود و اپل موزیک، کاربران دیگر به گیگابایت‌ها فضا روی دستگاهشان برای ذخیره‌سازی اطلاعات نیازی نداشته باشند.

اگرچه شاید در آینده فضای ذخیره‌سازی محلی دستگاه‌ها دیگر اهمیتی نداشته باشد، ناگفته پیداست که در مقطع فعلی چنین نیست. اپل از یک سو فضای ذخیره‌سازی کمی در برابر قیمتی معقول ارائه می‌دهد و سپس از سوی دیگر، برای رفع این مشکل، وجود سرویس‌های پولی نظیر اپل موزیک و آی کلاود را (برای خرید فضای بیشتر از ۵ گیگابایت) خاطرنشان می‌کند؛ درست مثل این که برای بیماری‌ای که خودتان باعثش هستید دارویی درست کنید و بعد انتظار داشته باشید افراد بدون هیچ گلایه‌ای سراغ آن بروند! بهتر نیست این بیماری از همان ابتدای امر به وجود نیاید؟ به‌عبارت دیگر، چه بهتر که از همان ابتدا از مدل ۱۶ گیگابایتی بین مدل‌های آیفون خبری نباشد.

منبع: Cnet