صدای سکوت؛ چرا Yahoo اپلیکیشن لایوتکست را به بازار فرستاد؟

روند چند سال اخیر نشان می‌دهد برنامه‌های پیام‌رسان بین کاربران اسمارت‌فون‌ها محبوبیتی فوق‌العاده دارند. تلفن‌های هوشمند اغلب افراد این برنامه‌ها را دارد. اکنون اسامی وایبر، واتس‌اپ و تلگرام برای کاربران آشناست، اما این اپلیکیشن‌ها هیچ‌کدام مبدع این بازار نبوده‌اند. قبل‌تر از آنها برنامه‌های دسکتاپی محبوبی مانند MSN و Yahoo مسنجر این نیاز را برطرف می‌کردند، ولی آنها هم فقط به نحو دیگری در حال انجام دادن وظایف محول بودند: ماموریت برقراری ارتباط و اشتراک‌گذاری اطلاعات بین انسان‌ها؛ یعنی اصلی‌ترین دلیلی که اینترنت را به وجود آورد و ارتباطات بشری را به بعد متفاوتی گسترش داد.

در طول دو دهه گذشته کمپانی‌های اینترنتی مختلفی تاسیس شدند و محصولات متنوعی به بازارها عرضه کردند، از جمله نرم‌افزارهایی برای ارتباط و اشتراک‌گذاری اطلاعات به ساده‌ترین و بهترین نحو ممکن. شرکت یاهو هم از همان سال‌های اولیه به‌خوبی متوجه این نیازها شده بود. یاهو رهبری بازار سرویس‌های اینترنتی را در اختیار گرفت و سرویس‌های محبوبی مانند اخبار، هواشناسی و ایمیل را تبدیل به نمونه‌های اعلای این خدمات کرد.

ولی در این بین نرم‌افزار یاهو مسنجر محبوبیتی فراتر از تمام برنامه‌های این شرکت کسب کرد؛ برنامه‌ای که در اوج دوران رایانه شخصی و لپ‌تاپ ارتباطات بین کاربران اینترنتی را برقرار می‌کرد. یاهو مسنجر طراحی ساده و کوچکی داشت، اما ویژگی‌های فراوان و پیچیدگی‌های متعددش نیازهای مختلف کاربران را پوشش می‌داد. کمتر کسی است که صدای زنگ‌ها و شکلک‌های جذاب یاهو مسنجر را فراموش کرده باشد! این برنامه در خاطرات جمعی اکثر کاربران ایرانی اینترنت جایگاه ویژه دارد.

اما کم‌کم افول عصر دسکتاپ‌ها آغاز شد. موبایل‌ها توجه اکثر کاربران دنیای تکنولوژی را به خود جلب کردند. طبیعی بود که برنامه‌های موبایلی هم مخاطبان بیشتری بیابند و کاربری‌های بیشتری پیدا کنند. یاهو مسنجر دیگر برای نسل جوان برنامه‌ای جذاب به شمار نمی‌رفت، بلکه یادآور دوران قدیمی و کیس‌های خاک‌‌گرفته کامپیوترهایشان بود. حتی اپلیکیشن‌ موبایلی این برنامه هم نتوانست به درخشش چندانی دست پیدا کند. قرار گرفتن در رتبه 556 برنامه‌های پر نصب آیتونز امریکا به‌خوبی سقوط آزاد یاهو مسنجر را نشان می‌دهد. یاهو دیگر مجبور بود معدن طلای فرسوده‌اش را رها کند!

از سوی دیگر خود این شرکت هم وضع خوشایندی نداشت. تعویض چندباره مدیرعامل و ضررهای هنگفت مالی یاهو را در وضعیت بغرنجی قرار داده بود. ماریسا مایر از گوگل به این شرکت آمد تا شاید بتواند تغییرات مثبتی ایجاد کند. خرید استارت‌آپ‌های موفق و توجه به دنیای موبایل یکی از برنامه‌های اصلی او بود. در همین راستا مایر دستور خرید MessageMe را هم صادر کرد؛ اپلیکیشنی پیام‌رسان که موفقیت‌های خوبی به دست آورده و حتی توجه گوگل و اسنپ‌چت را هم جلب کرده بود. حالا یاهو می‌توانست قدم بعدی‌اش را با خیال آسوده‌تری بردارد؛ گامی بلند به سمت جایگاه تسخیرناپذیر اپلیکیشن‌های موبایلی.

لایو تکست: قهرمان جدید یاهو

از مدت‌ها پیش یاهو برای تسلط بر این عرصه برنامه‌ریزی‌های متعددی کرده بود، هرچند اکثرشان با شکست مفتضحانه‌ای مواجه می‌شد. پروژه Yahoo Instant یکی از همین برنامه‌ها بود؛ پروژه‌ای که سال‌ها به تعویق افتاد و پیشرفت چندانی نکرد، حتی شایعه شد این پروژه به‌کلی لغو شده است. چنین اتفاقات و شایعاتی برای کاربران یاهو بسیار دلسردکننده بود. آنها شاهد افت و عقب ماندن یاهو مسنجر در رقابت با برنامه‌هایی مثل وایبر و واتس‌اپ بودند و، با وجود علاقه به مسنجر قدیمی، بی‌صبرانه منتظر بودند یاهو خودش را با نیازهای مدرن کاربران تطبیق دهد.

پس از خرید MessageMe دوباره گمانه‌زنی‌ها شدت گرفت. یاهو با نظمی مثال‌زدنی در حال بازسازی بخش موبایلی‌اش بود و اپلیکیشن‌هایش را هم بازطراحی می‌کرد؛ موضوعی که دوباره امید به آینده بخش موبایلی یاهو را افزایش داد. سرانجام در بخش پیام‌رسان‌ها هم اتفاق بزرگی افتاد و اپلیکیشن Livetext یاهو معرفی شد. یاهو می‌گوید که از فناوری‌های MessageMe در این برنامه استفاده نشده، اما بعید به نظر می‌رسد این شرکت از تجربه‌های مهندسان خرید جدیدش بهره نبرده باشد. این شرکت زبان طراحی جدید و جذابی برای برنامه‌های موبایلی‌اش به کار گرفته؛ زبانی که در شکل‌دهی به اپلیکیشن لایوتکست هم از آن استفاده شده و مخاطبان جوان‌تر به‌شدت مجذوبش شده‌اند.

این برنامه نخست چند هفته پیش در اپ استور اپل هنگ‌کنگ در دسترس قرار گرفت. یاهو موضع سکوت گرفت و درباره لایوتکست توضیح چندانی به رسانه‌ها نداد. درنهایت پس از مدت‌ها آزمون‌وخطا، کمپانی مورد بحث تصمیم گرفت با برگزاری مراسمی در نیویورک لایوتکست را در دسترس عموم قرار دهد؛ اپلیکیشنی که به شما اجازه می‌دهد در قالب متن و تصویر با دوستانتان در ارتباط باشید. فقط یک استثنا وجود دارد: نمی‌توانید با مخاطبتان حرف بزنید یا صدایتان را برایش ارسال کنید. این ویژگی عجیب اصلی‌ترین دلیل جلب توجه کاربران و رسانه‌ها به اپلیکیشن یاهو بوده و در استفاده‌های اولیه از برنامه هم مخاطبان را به‌کلی درگیر خود کرده است.

ارتباط بدون صدا؛ چه چیزی عوض شده؟

لایو تکست کاربری آسانی دارد. پس از تایید شماره تلفنتان باید اجازه دسترسی به دوربین و آلبوم تصاویر تلفن خود را به برنامه بدهید. همچنین حتما باید تصویری برای پروفایل کاربری‌تان در لایو تکست آپلود کنید. این برنامه به پروفایل‌های بدون عکس اجازه فعالیت نمی‌دهد. بهتر است اجازه سینک شدن اطلاعات مخاطبان خود را با پایگاه اطلاعاتی برنامه هم بدهید تا دوستانتان را راحت‌تر پیدا کنید. اگر آی‌دی لایوتکست آنها را می‌دانید، امکان اضافه کردنشان به‌صورت دستی هم وجود دارد. سپس به‌راحتی می‌توانید روی عکس مخاطب موردنظر بزنید و وارد صفحه‌ مکالمه با وی بشوید.

اما شاید عجیب‌ترین ویژگی لایوتکست امکان مکالمه تصویری بدون انتقال صداست. یاهو می‌گوید به‌دلیل محدودیت‌های تکنولوژیک کار انتقال صدا در این برنامه را کنار گذاشته است. آنها مدعی‌اند که اتفاقا این کار موجب شده لایوتکست به‌طرز متفاوتی کاربران را درگیر خود کند، به‌ویژه کاربرانی که در محیط‌های عمدتا شلوغ به سر می‌برند. آنها می‌توانند ارتباطشان را با دوستان ادامه دهند و البته به آنها نشان بدهند که واقعا عذر موجهی برای حرف نزدن دارند!

برای استفاده از امکان مکالمه تصویری هر دو طرف باید آنلاین باشند و وارد صفحه گفتگو شوند. وقتی یکی از افراد مکالمه را آغاز می‌کند، برای طرف دیگر نوتیفیکیشنی ارسال می‌شود و به آن شخص اطلاع می‌دهد که کدام‌یک از دوستانش می‌خواهد با وی گفتگو کند. البته اگر یکی از طرفین گفتگو آنلاین نباشد، فقط متن پیام‌های دریافتی را مشاهده خواهد کرد.

یاهو اعلام کرده که هنوز از ایجاد گروه در این برنامه خبری نیست، اما مهندسانش مشغول کار روی این ویژگی‌اند، هرچند با توجه به عرضه همزمان نسخه‌های iOS و اندروید به نظر می‌رسد آنها کار مهم‌تری در رسیدگی به باگ‌ها و مشکلات اولیه لایوتکست دارند؛ مسائلی که اگر بیش از حد ادامه پیدا کنند، ممکن است تجربه ناخوشایندی ایجاد کنند و کاربران را نسبت به آینده این اپلیکیشن دلسرد سازند. به‌علاوه ایجاد تجربه کاربری دلچسب برای گفت‌وگوی تصویری به‌شیوه لایوتکست ممکن است واقعا پیچیده و زمان‌بر باشد.

از یاهو مسنجر به لایوتکست: پرش بلند یاهو به عصر موبایل

اپلیکیشن لایوتکست از همان روزهای اول توجه کاربران جوان‌تر را به خود جلب کرد؛ گروهی که مدل استفاده جالب‌تری برای این برنامه یافته بودند، یعنی مدلی که حتی مهندسان و مدیران یاهو را هم شگفت‌زده کرد! اغلب کاربران لایوتکست از این برنامه برای گفتگوهای سریع و کوتاه استفاده می‌کنند.

در این گفتگوها البته رگه‌هایی از احساس واقعی هم به چشم می‌خورد، چراکه، برخلاف سایر پیام‌رسان‌ها، شما نمی‌توانید صرفا با ارسال ایموجی بگویید که مثلا در حال خندیدن هستید. طرف مقابل در حال مشاهده صورت شماست و متوجه احساسات واقعی‌تان می‌شود. بنابراین شاید از لایوتکست نتوان مانند واتس‌اپ، وایبر یا تلگرام استفاده طولانی کرد، اما گزینه اصلی جوانان برای مکالمه‌های کوتاه‌تر و دوستانه‌تر همین برنامه است.

یاهو به این گروه مخاطبان جوان‌تر نیاز مبرم دارد. این کمپانی مدت‌هاست از روزهای اوجش فاصله گرفته و اغلب تلاش‌هایش با بی‌توجهی کاربران اینترنتی مواجه شده، ولی شاید لایو تکست بتواند جان دوباره‌ای به این شرکت ببخشد. یاهو سال‌ها در تخمین اهمیت دنیای موبایل‌ها اشتباه کرد و هزینه‌های هنگفتی هم برای جبران این اشتباهات پرداخت.

ماریسا مایر می‌گوید این اشتباهات در گذشته دفن شده‌اند و در یاهوی جدید تکرار نمی‌شوند. یاهوی جدید علاقه بیشتری به پروژه‌های موبایلی دارد و به دنبال سهمش از جمعیت چند صد میلیونی مالکان اسمارت‌فون‌هاست؛ چالشی که حتی برای مجموعه بزرگ یاهو هم، با منابع و امکانات متعددش، آسان نیست.